دادگاه  کیفری یک در مرکز استان و به تشخیص رییس قوه قضاییه  در حوزه قضایی شهرستان ها تشکیل می شود. در حوزه هایی که این دادگاه تشکیل نشده است، به جرائم موضوع صلاحیت آن در نزدیک ترین دادگاه کیفری یک در حوزه قضایی آن استان رسیدگی می شود.

دادگاه کیفری یک دارای یک رییس و دو مستشار است که با حضور دو عضو نیز رسمیت می یابد. در صورت عدم حضور رئیس، ریاست دادگاه به عهده مستشاری است که سابقه قضایی بیشتری دارد.

جرایمی که در دادگاه کیفری یک رسیدگی می شود:

الف- جرایم موجب مجازات سلب حیات

ب- جرایم موجب حبس ابد

ج- جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن

د-  جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر

هـ- جرایم سیاسی و مطبوعاتی

نکته : به جرایم سیاسی و مطبوعاتی با رعایت ماده 352 قانون آیین دادرسی کیفری به طور علنی در دادگاه کیفری یک مرکز استان محل وقوع جرم با حضور هیات منصفه رسیدگی می شود.