منشاء قانونی و اصلی مسدود شدن کد ملی افراد ابلاغ دستورالعمل ساماندهی اجرای احکام مدنی است. در بند «ح» از بند «1» از ماده 18 این دستورالعمل ، قوه قضاییه موظف شد ظرفیت لازم برای ممنوع الخدمات کردن و انسداد حساب محکومان مالی ایجاد کند. که این کار نیز متعاثبا انجام شد.
با این اوصاف ، در موارد زیر امکان مسدود شدن کد ملی افراد وجود دارد :
الف) حکم قطعی در دعاوی مالی و متعاقباً اجراییه صادر شود ولی شخص بدهکار (یا محکوم علیه) ، از پرداخت بدهی خودداری کند.
ب) در توقیف مهریه و عدم پرداخت آن.
پ) در موارد ادعای اعسار با هدف فرار از دین.
ت) در مورد فرار از خدمات سربازی.
ث) در موارد تکمیل قرار تامین کیفری.
ج) در احکام کیفری.
چ) وجود بدهی مالی به دستگاه قضایی.
