1. عقود معین
امنیت حقوقی بالا: به دلیل تعریف دقیق در قانون، طرفین قرارداد از امنیت حقوقی بیشتری برخوردار هستند.
شرایط و احکام مشخص: شرایط صحت، آثار، و نحوه اجرای این عقود به طور کامل در قانون بیان شده است.
کاهش اختلافات: به دلیل وجود قوانین مشخص، احتمال بروز اختلافات بین طرفین کاهش می‌یابد.
نمونه‌ها: بیع، اجاره، صلح، رهن، و وکالت.
2. عقود نامعین
انعطاف‌پذیری بالا: طرفین می‌توانند آزادانه شرایط و مفاد قرارداد را تعیین کنند، به شرطی که مخالف صریح قانون نباشند.
مبتنی بر اصل آزادی قراردادها: این عقود بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی منعقد می‌شوند که به طرفین اجازه می‌دهد خارج از چارچوب عقود معین نیز توافق کنند.
نیاز به دقت بیشتر: به دلیل عدم وجود قوانین مشخص، طرفین باید در تنظیم این قراردادها دقت بیشتری به خرج دهند تا از بروز اختلافات جلوگیری شود.
نمونه‌ها: توافقنامه‌های تجاری، قراردادهای مشارکت، و قراردادهای همکاری.
3. عقود لازم
این قراردادها پس از انعقاد، به طور یک‌جانبه قابل فسخ نیستند.
الزام‌آور بودن: طرفین ملزم به اجرای تعهدات خود هستند.
فسخ تنها در موارد خاص: فسخ این عقود تنها در مواردی مانند خیارات یا اقاله امکان‌پذیر است.
نمونه‌ها: بیع، اجاره، و صلح.
4. عقود جائز
این قراردادها به طور یک‌جانبه قابل فسخ هستند.
حق فسخ یک‌جانبه: یکی از طرفین می‌تواند بدون نیاز به توافق طرف دیگر، قرارداد را فسخ کند.
انعطاف‌پذیری در فسخ: این عقود به دلیل امکان فسخ یک‌جانبه، از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردارند.
نمونه‌ها: وکالت، امانت، و صلح (در برخی موارد).
5. عقود خیاری
این قراردادها شامل حقی برای فسخ به یکی از طرفین یا شخص دیگری هستند.
حق فسخ مشخص: حق فسخ به طور صریح در قرارداد ذکر می‌شود.
الزام‌آور بودن: این عقود الزام‌آور هستند، مگر اینکه حق فسخ اعمال شود.
نمونه‌ها: قرارداد خرید و فروش با حق فسخ برای خریدار، قرارداد اجاره با حق فسخ برای موجر.
6. عقود منجز و معلق
عقود منجز: این عقود بلافاصله پس از انعقاد، آثار خود را به وجود می‌آورند. مثال: قرارداد ازدواج.
عقود معلق: آثار این عقود منوط به وقوع شرط یا حادثه‌ای خاص است. مثال: قرارداد خرید و فروش با شرط پرداخت ثمن.
