عفو خصوصی عفوی است که با پیشنهاد ریاست قوه قضاییه و موافقت مقام رهبری انجام می شود و بدین وسیله تمام یا قسمتی از مجازات محکوم بخشیده می شود این عفو برخلاف عفو عمومی، سبب زوال آثار محکومیت نمی شود و آثار تبعی محکومیت همچنان پابرجاست.
براساس بند یازده اصل 110 قانون اساسی و ماده 96 قانون مجازات اسلامی، عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی، جزو وظایف و اختیارات رهبری به شمار می رود که این امر پس از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه صورت می گیرد.
نکته: عفو خصوصی در جرائم تعزیری و حدودی که با اقرار ثابت شده باشند غیر از قذف بعد از توبه مجرم اعمال می شود.
نکته: مجازات قصاص و دیات به دلیل جنبه خصوصی داشتن و حق الناس بودن مشمول عفو خصوصی قرار نمی گیرند.
نکته: در صورتی در خصوص محکومان عفو خصوصی اعمال می شود که محکومیت در حال اجرا باشد و یا اینکه محکوم مقداری از مجازات را گذرانده باشد بنابراین محکومانی که هنوز به مرحله اجرا نرسیده اند از دایره شمول این عفو خارجند.
نکته: برای اعمال عفو خصوصی وضعیت محکوم به لحاظ ندامت و اصلاح مورد بررسی قرار می گیرد.
نکته: عفو خصوصی معمولاً در اعیاد ملی و مذهبی یا به مناسبت های سیاسی و اجتماعی خاص اجرا می شود.
