روند کلی معاینه توسط پزشک قانونی
معاینه پزشکی قانونی یک فرآیند دقیق و علمی است که تحت نظارت پزشکان متخصص انجام می‌شود. مراحل کلی این معاینه شامل موارد زیر است:
۱ – بررسی اولیه و ثبت اطلاعات بیمار
در ابتدا، اطلاعات هویتی فرد مراجعه‌کننده بررسی و ثبت می‌شود. این اطلاعات شامل نام، سن، شماره ملی و دلیل مراجعه است. سپس پزشک قانونی از فرد می‌خواهد که شرح دقیقی از حادثه ارائه دهد تا نوع جراحات و مکان‌های آسیب‌دیده مشخص شود.
۲ – معاینه ظاهری و بررسی جراحات مشهود
در این مرحله، پزشک بدن فرد را از نظر وجود کبودی، زخم، تورم یا شکستگی معاینه می‌کند. هرگونه آسیب ظاهری ثبت شده و میزان کهنگی یا تازگی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. پزشک همچنین از ابزارهای تخصصی مانند چراغ قوه پزشکی، ذره‌بین و دوربین مخصوص برای مستندسازی بهتر استفاده می‌کند.
۳ – تصویربرداری و بررسی داخلی (در صورت لزوم)
در مواردی که مشکوک به آسیب‌های داخلی مانند شکستگی، خونریزی داخلی یا صدمات وارده به اعضای داخلی باشند، پزشک فرد را برای انجام عکس‌برداری (رادیولوژی)، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی به مراکز مربوطه ارجاع می‌دهد. این تصاویر به عنوان مدارک مستند در پرونده ثبت خواهند شد.
۴ – انجام آزمایش‌های تکمیلی
در برخی موارد، پزشک قانونی ممکن است آزمایش خون، بررسی الکل و مواد مخدر، یا تست DNA را برای تشخیص عوامل مؤثر در آسیب‌ها درخواست کند. این موارد بیشتر در پرونده‌های نزاع، خشونت خانگی یا تصادفات مشکوک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۵ – تنظیم گزارش پزشکی قانونی
پس از تکمیل معاینات، پزشک گزارشی دقیق و رسمی تهیه می‌کند که شامل:
.شرح جراحات و محل آن‌ها
.تعیین شدت آسیب‌ها (سطحی، متوسط یا شدید)
.بررسی زمان وقوع آسیب و کهنگی زخم‌ها
.توصیه‌های تکمیلی (ارجاع به متخصص، ادامه معاینات و غیره)
.نتیجه‌گیری درباره نحوه ایجاد صدمات
این گزارش یکی از مهم‌ترین اسناد قضایی محسوب شده و می‌تواند در تعیین میزان دیه، مجازات متهم یا بی‌گناهی فرد تأثیرگذار باشد.
