برای بررسی استرداد زمین، قوانین مختلفی مورد استناد قرار میگیرند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱. ماده ۳۰ قانون مدنی
بر اساس این ماده، هر مالکی حق هرگونه تصرف در ملک خود را دارد، مگر آنکه قانون خلاف آن را تصریح کرده باشد. بنابراین، اگر شخصی بدون مجوز ملک دیگری را تصرف کند، مالک حق دارد از طریق مراجع قانونی نسبت به استرداد آن اقدام کند.
۲. ماده ۳۱ قانون مدنی
این ماده تأکید میکند که هیچکس نمیتواند مالکیت دیگری را بدون رضایت او سلب کند. این اصل حقوقی یکی از مهمترین مبانی دعاوی استرداد زمین محسوب میشود.
۳. مواد ۳۰۸ تا ۳۱۷ قانون مدنی (غصب و ضمان قهری)
طبق این مواد، اگر شخصی بدون مجوز قانونی ملکی را تصرف کند، غاصب محسوب شده و مکلف به بازگرداندن آن است. همچنین، وی موظف به جبران خسارات وارده به مالک اصلی میباشد.
۴. ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی
در تعریف دعوای تصرف عدوانی، این ماده بیان میکند که اگر شخصی مال غیرمنقول را بدون رضایت مالک در اختیار بگیرد، مالک میتواند از طریق دادگاه دعوای استرداد را مطرح کند.