- پس از آماده شدن این مدارک و ارایه آنها توسط ورثه به شورای حل اختلاف، این شورا به صدور گواهی حصر وراثت اقدام میکند.
- گواهی حصر وراثت به موجب دادخواستی که به شورای حل اختلاف ارایه میشود و با انجام تشریفاتی که در قانون امور حسبی پیشبینی شده است، صادر میشود. تشریفات دادرسی پس از تقدیم دادخواست
- دادگاه پس از ملاحظه اسناد و مدارک مربوط، با هزینه متقاضی درخواست وی را یک نوبت در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار یا محلی آگهی میکند. پس از گذشت یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که کسی به آن اعتراض نکند بدون تشکیل جلسه رسیدگی و دعوت از وراث، گواهی انحصار وراثت که بیانگر مشخصات و تعداد وراث و نسبت آنها با متوفی و سهم آنها از ماترک است، صادر میکند.
- صدور گواهی تصدیق حصر وراثت بدان معناست که ورثه فرد متوفی منحصر به افرادی است که نامشان در این گواهی قید شده است.
- اگر فردی به گواهی صادرشده اعتراضی داشت، میتواند اعتراض خود را اعلام کند، به طور مثال یکی از ورثه ممکن است اعتراض داشته باشد که نامش در گواهی قید نشده است. همچنین ممکن است موصیله (فردی که وصیت به نفع او انجام شده است) یکی از اعتراض کنندگان به گواهی انحصار وراثت باشد.
- در رابطه با ارث زوجه باید گفت که در گذشته زوجه از اموال غیرمنقول مانند زمین اعم از عین یا قیمت آن ارث نمیبرد و به طور طبیعی در گواهی انحصار وراثت نیز منعکس میشد که زوجه حسب مورد از یک چهارم یا یک هشتم اموال منقول ارث میبرد.وی بیان کرد: این در حالی است که با اصلاح قانون مدنی که بر اساس آن زوجه از قیمت اموال غیرمنقول نیز ارث میبرد، به طور طبیعی این موضوع در گواهی انحصار وراثت نیز منعکس میشود.
- از جمله مشکلات عملی فرآیند انحصار وراثت آن است که اگر یکی از وراث همکاریهای لازم را انجام ندهد و به طور مثال مدارک و مستندات مورد نیاز را به وارثی که میخواهد درخواست انحصار وراثت را مطرح کند، ارایه نکند، مشکلاتی برای متقاضی انحصار وراثت ایجاد خواهد شد. به دلیل آن که باید از ثبت احوال استعلام شود و تشریفات این اقدام نیز زمانبر است.