نکاتی که در ادامه گفته میشود در هر قراردادی ضروری هستند و نبود آن میتواند کل قرارداد را از حالت حقوقی و محکمه پسند، خارج نمایند. پس لازم نکات نحوه نوشتن متن قرارداد و تنظیم آن را جدی بگیرید.
۱- عنوان قرارداد:
بعد از درج نام خداوند بر روی برگه قرارداد، عنوان قرارداد از بندهای واجب یک قرارداد است. شما باید تعیین کنید که قرارداد شما چه نوع قراردادی است: قرارداد طراحی سایت، قرارداد اجاره، قرارداد استخدام و…
۲- طرفین قرارداد:
بعد از درج عنوان قرارداد باید در بندی به نام “طرفین قرارداد” مشخصات شناسنامهای و کدملی طرفین قرارداد به صورت کامل و با آدرس و شماره تماس منزل به صورت دقیق و شماره تلفن همراه درج گردد. باید توجه داشت در صورتیکه یکی از طرفین آدرس خود را در حین قرارداد تغییر داد، باید حتماً آن را کتباً به طرف دیگر اعلام و آن را پیوست قرارداد کند. در این بند عناوین طرفین نیز ذکر میگردد (طرف اول، طرف دوم، کارمند، کارفرما و…)
در صورتیکه فردی به نمایندگی و وکالت فرد دیگری به تنظیم و امضای قرارداد میپردازد، باید مشخصات کامل خود را همانند طرفین قرارداد، با ذکر عنوان خود (وکیل، نماینده و…) در متن قرارداد درج کند.
۳- موضوع قرارداد:
این بند یکی از مهمترین بندهای هر قراردادی است و ماهیت اقدام یا کاری که طرفین خود را ملزم به انجام آن میکنند، نشان میدهد. موضوع قرارداد میتواند فروش، اجاره، ساخت، توسعه، طراحی، واگذاری، حق استفاده، مشارکت و… باشد که باید با جزئیات دقیق و به صورت کاملاً واضح در این بند نوشته شوند.
۴- مدت قرارداد:
یک قرارداد اصولی و حقوقی دارای مدت زمان شروع و پایان قرارداد است. یک قرارداد میتواند محدود یا نامحدود باشد؛ بنابراین باید تاریخ شروع و پایان قرارداد برای هر قراردادی به صورت دقیق نوشته شود.
۵- مبلغ قرارداد:
مبلغ قرارداد میتواند به صورت برآورد یا به صورت قطعی باشد؛ در هر دو صورت باید مبلغ قرارداد و نحوه دریافت و پرداخت به همراه تاریخهای پرداخت به دقت و کامل در این بند توضیح داده شوند. در اکثر دعاوی حقوقی، بیشترین آنها بر سر مسائل مالی اتفاق افتاده است؛ بنابراین در صورتیکه به این بند توجه ویژهای داشته باشید، حتی در دادگاهها هم میتوانید پیروز باشید.
نکته: نحوه پرداخت مبلغ قرارداد میتواند در بند یا ماده جداگانه درج شود.
۶- شروط و تعهدات:
در متن قرارداد علاوه بر موضوع قرارداد باید تعهدات طرفین نیز به صورت کامل و مشخص ذکر شوند. در قراردادهای پیمانکاری براساس شرایط عمومی پیمان، ابتدا باید تعهدات پیمانکار و سپس تعهدات کارفرما درج شود اما در سایر قراردادها، درج این تعهدات به صورت توافقی میباشد و هر کدام به عنوان یک بند یا ماده جداگانه ذکر میشوند.
تمام موارد بالا از مهمترین بندهای یک قرارداد و نحوه نوشتن متن قرارداد هستند که ذکر آنها برای کاهش دعواهای حقوقی در قراردادها واجب است. اما بندها و مادههای دیگری نیز در قراردادها وجود دارد که براساس توافقات طرفین و زمینه تخصصی آنها در قرارداد ذکر میشوند.
نمونهای از این بندها عبارتند از: تضمینات، محل تحویل و تأدیه، خسارات، حوادث قهری و فورس ماژور، فسخ قرارداد، مرجع حل اختلاف، اختیارات طرفین، انتقال قرارداد، محل اجرای قرارداد.
۷- فورس ماژور: فورس ماژور یا قوه قهریه یکی از شروط مندرج در قرارداد است که بار مسئولیت را برای امور طبیعی و غیر قابل اجتنابی که انجام تعهدات قرارداد را مختل میکند، از طرفین قرارداد برمیدارد و مانع انجام تعهدات مندرج در قرارداد از سوی طرفین خواهد شد.
فورس ماژور برای حوادث و اتفاقاتی به کار میرود که جزو امور طبیعی محسوب شده و هیچ یک از طرفین را نمیتوان به خاطر آن مسئول دانست نظیر طوفان، گردباد، زلزله و … .همچنین این واژه شامل امور انسانی نظیر اغتشاش، شورش و درگیریهای مسلحانه نیز میشود.
۸- مرجع حل اختلاف: در صورت بروز اختلاف فیمابین طرفین قرارداد، در صورتی که توافقی در مذاکرات حاصل نشود، اصولا مرجعی به عنوان مرجع حل اختلاف مقرر میشود. زیرا منشا اختلافات در واقع اختلاف نظر طرفین با یکدیگر میباشد. جایی که طرفین به این نقطه میرسند که هیچ دیدگاه مشترکی بر روی یک موضوع واحد با یکدیگر ندارند. این اختلاف هم میتواند در مورد تفسیر یک قرارداد و هم میتواند در مورد نحوه اجرای یک قرارداد باشد.