«دیه» در حقیقت در میان انواع مجازات ، به عنوان یک مجازات مالی در نظر گرفته میشود. مستند به ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی ، دیه، مقدار مال معین است که شرع اسلام برای جبران جنایات غیر عمدی ، شبه عمد ، خطای محض ، جنایت عمدی (اگر قاضی اجرای حکم قصاص را عملی نداند) و نقص عضو مشخص میکند.
به طور کلی دیه در موارد زیر قابل پرداخت است :
.در جرائم عمدی که بدلایل قانونی از حکم قصاص برای آنها استفاده نمیشود.
.در جرائم غیرعمد و حوادث مانند ضرب و شتم. ، حوادث کار یا تصادفات جاده ای .
اگر در شرع ، میزان جبران خسارت مشخص شده باشد ، «دیه» نامیده میشود. اگر مقدار خسارت پرداختی تعیین نشده باشد ، از اصطلاح «ارش» استفاده میشود.