زن ناشزه چیست؟

نشوز به معنای عدم انجام وظایف زناشویی از سوی زن است و زن نشوز کننده ناشزه نامیده می‌شود. وظایف و حقوق زوجین نسبت به هم توسط اسلام و قانون اسلامی تعیین شده است. فرد سرپیچی کننده از این قوانین را ناشزه می نامند. در مقابل نشوز، تمکین قرار دارد.

تمکین خاص چیست؟

به معنای تمکین جنسی یا به عبارتی اطاعت زن در قبال مرد مبنی بر برقراری رابطه جنسی با وی است.

تمکین عام چیست؟

بدین معناست که زن باید در منزل شوهر یا مکان دیگر که شوهر انتخاب نماید سکونت یابد تا در دسترس شوهرش باشد و به گفته های وی عمل نماید تا ناشزه محسوب نشود. طبق ماده 1114 قانون مدنی، زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی گزیند. مگر آنکه اختیار تعیین منزل طی عقد به زن داده شده باشد.

معنای الزام به تمکین

چنانچه شخصی بدون داشتن دلایل موجه، از تمکین در برابر دیگری امتناع کند، باید به صورت قانونی ملزم نمود که به وظایف زناشویی خود عمل نماید. الزام به تمکین تنها از جانب حکم دادگاه قابل اجراست و خود زوجین حق ندارند با توسل به زور همسر خود را ملزم به تمکین از خود نمایند. حتی با وجود صدور حکم دادگاه نیز، نمی توان شخص را مجبور به تمکین نمود. البته عدم اطاعت از حکم دادگاه عواقبی(از جمله لغو دریافت حق و حقوق وی از جانب همسر) را به دنبال خواهد داشت. در واقع اگر زوجه رای دادگاه را اجرا نکند ناشزه محسوب می شود.

اجرای رای رفع تصرف عدوانی

معمولا اجرای احکام منوط به قطعیت است اما بر این قاعده استثنائاتی وارد شده است. یکی از این استثنائات، حکم رفع تصرف عدوانی است. در واقع این امتیازی است که قانونگذار برای محکوم‌له دعوای رفع تصرف عدوانی قائل شده است.

این حکم بلافاصله پس از صدور قابل اجرا میباشد و تجدیدنظرخواهی طرف مقابل نیز مانع اجرای حکم نخواهد بود.

تقاضای صدور اجرائیه از سوی محکوم‌له برای اجرای حکم ضروری است و در صورتی که محکوم‌علیه پیش از زمان اجرای حکم، ملک را به تصرف ثالث بدهد، حکم علیه ثالث اجرا خواهد شد.

مرجع صالح به رسیدگی به دعوای رفع تصرف عدوانی

از آنجا که دعوای تصرف عدوانی مانند سایر دعاوی تصرف، تنها در مورد اموال غیرمنقول قابل طرح است، دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه محل وقوع ملک خواهد بود.

آثار زراعت در ملک مورد تصرف عدوانی

اگر متصرف، اقدام به زراعت در ملک مورد تصرف کرده باشد،بحث ابقا یا ازاله زراعت بستگی به این دارد که محصول در چه مرحله‌ای باشد.

در صورتی که زمان براشت محصول رسیده باشد، متصرف باید فورا اقدام به برداشت محصول و پرداخت اجرت‌المثل زمین کند.

اما چنانچه هنگام برداشت محصول نرسیده باشد محکوم‌له میتواند متصرف عدوانی را مجبور به ازاله زراعت نماید و در صورتی که به موجب این امر خسارتی به ملک وارد شود، متصرف عدوانی محکوم به پرداخت خسارت و اصلاح آثار خواهد شد. همچنین محکوم‌له مختار است زمین را بدون زاله زراعت، فورا تصرف کرده و سهم متصرف را پرداخت نماید یا اینکه ملک را تا زمان برداشت محصول در اختیار متصرف قرار دهد و اجرت‌المثل زمین را دریافت کند.

 

 

احداث بنا و تاسیسات و غرس اشجار توسط متصرف عدوانی

مطابق مفاد ماده 164 قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه متصرف عدوانی اقدام به تاسیس بنا یا غرس اشجار کرده باشد، بنا و اشجار قلع و قمع میشوند؛ مگر آنکه متصرف عدوانی ادعا کند مالک ملک است و ظرف یک ماه از زمان اجرای حکم دادخواست اثبات مالکیت خود را تقدیم کرده باشد.

تقدم و تاخر دعوای رفع تصرف عدوانی و اثبات مالکیت

در صورتی که خواهان ابتدا اقدام به طرح دعوای اثبات مالکیت نماید، تا زمانی که دعوای مذکور در جریان است نمیتواند دعوای رفع تصرف عدوانی را طرح نماید.

اما اگر زمان طرح دعوای تصرف عدوانی مقدم بر دعوای اثبات مالکیت باشد، بلامانع است. حتی شکست در دعوای رفع تصرف عدوانی نیز تاثیری در اثبات ملکیت ندارد.

تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی و دعوای خلع ید

آنچه که خواهان باید در دعوای رفع تصرف عدوانی ثابت کند، سبق تصرف مشروع است اما خواهان در دعوای خلع ید باید حتما مالک رسمی ملک باشد.

تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی و دعوای تخلیه ید

در دعوای رفع تصرف عدوانی، خوانده ملک را به طریق نامشروع و بدون رضایت متصرف قانونی از ید وی خارج کرده و خود بر آن مسلط شده است.

اما در دعوای تخلیه ید، شروع تصرف خوانده قانونی و با رضایت مالک بوده است ولی پس از اتمام مدت یا زوال رضایت، خوانده از تخلیه و تحویل ملک امتناع کرده است.

زن ناشزه کیست؟

پس از وقوع عقد نکاح زوجین دارای حقوق و وظایفی نسبت به یکدیگر خواهند شد. در اغلب مواقع حقوق در نظر گرفته شده برای هر یک از زوجین در ازدواج دارای ضمانت قانونی است. ضمانت قانونی به این معنی است که در صورت عدم رعایت حقوق هرکدام از زوجین در طول ازدواج، زوج و زوجه می‌تواند برای احقاق حقوق خود شکایت کرده و از طریق قانون به حقوق خود برسند. یکی از وظایفی پس از وقوع عقد نکاح بر زنان واجب می‌شود تمکین عام و خاص از شوهر است.

تمکین عام دارای یک معنی کلی است. در واقع تمکین عام به معنی پذیرش ریاست مرد در تمامی امور زندگی است. تمکین خاص نیز مربوط به ارتباط زناشویی بین زوجین است. همان‌طور که اشاره کردیم هر دو نوع تمکین عام و خاص از حقوق مرد و وظایف زن در طول ازدواج هستند. درصورتی‌که زن بدون دلیل قانونی و شرعی از تمکین سر باز بزند، آن زن به‌عنوان زن ناشزه شناخته می‌شود. درصورتی‌که ناشزه بودن زن تأیید شود، تغییرات مهمی در حقوق مالی او به وجود می‌آید. 

نقد قانون در ارتباط با توهین در فضای مجازی

در ماده 16 قانون جرائم رایانه‌ای مصوب سال 1388 در حوزه هتک حیثیت و نشر اکاذیب به یکی از انواع توهین‌های رسانه‌ای اشاره شده است. بر اساس این ماده قانونی ((هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر سازد و با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت شود به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 5 میلیون تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. اگر تحریف به صورت مستهجن باشد مرتکب به حداکثر هر دو مجازات خواهد شد.))

نحوه شکایت و پیگیری توهین در فضای مجازی

اولین مرحله برای انجام شکایت ثبت مدرک لازمه است. در صورتی که توهین به اثبات دادگاه قضایی نرسد، شکایت صورت نمی‌گیرد. تهیه اسکرین شات یا عکس از صفحه برای درج مدرک با خاموشی اتصال داده گزینه مناسبی است. چرا که اگر اینترنت دستگاه همچنان روشن باشد، در موارد جدی‌تر امکان هک دستگاه و اپلیکیشن برای از بین بردن مدرک و اهانت انجام شده، وجود دارد.

در کلان شهرها دادسرای جرائم رایانه‌ای به شکایات رسیدگی می‌کند و دادسرای عمومی برای رسیدگی به شکایات رایانه‌ای در زمه شهرستان‌ها است تا گرفتن نامه احراز اصالت سنجی صورت گرفته و به پلیس فتا ابلاغ گردد.

از آنجایی که توهین و اهانت در رده جرائم رایانه‌ای قرار دارند و جرائم رایانه‌ای به هر گونه جرمی که در رسانه صورت گیرد، گفته می‌شود؛ جرائم رایانه‌ای از انواع جرائم کیفری به حساب می‌آیند. بنابراین در این مورد یک وکیل کیفری مجرب و خبره در مسائل و قوانین کیفری می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

تحریر ترکه به چه معناست؟

به موجب ماده 206 قانون امور حسبی « مقصود از تحریر ترکه تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است» بر این اساس چنانچه شخصی فوت نماید و اموالی داشته باشد، تحریر ترکه به معنای تعیین میزان اموال متوفی خواهد بود.

 

به موجب ماده 213 قانون امور حسبی، برای تحریر ترکه صورتی از ترکه برداشته می شود و در این صورت باید مشتمل بر امور زیر باشد ؛

 

1- توصیف اموال منقول و تعیین بهای آن

2- تعیین اوصاف و وزن و عیار نقره و طلاجات

3- مبلغ و نوع نقدینگی

4- بها و نوع برگ های بهادار

5- اسناد با ذکر خصوصیات آنها

6- نامه رقبات غیرمنقول

 

پس از آن که صورت اموال به موجب ماده فوق الذکر برداشته شد نوبت به ارزیابی آن می رسد به موجب ماده 214 قانون امور حسبی « ارزیابی اموال منقول توسط ارزیابی که مورد تراضی ورثه یا مورد اعتماد دادرس باشد به عمل می آید» بنابراین چنانچه ورثه در تعیین ارزیاب توافق ننمایند دادرس کسی را که مورد اعتماد می باشد بعنوان ارزیاب تعیین می نماید. در اینجا هدف این است که اموال به طور معقول و منطقی مورد ارزیابی قرار گیرد. در مرحله بعدی باید دیون و مطالبات متوفی تعیین گردد. به موجب ماده 215 قانون امور حسبی « مطالبات و بدهی متوفی که به موجب احکام نهایی و اسناد رسمی یا دفاتر و برگ های مربوط به متوفی یا اقرار مدیونین و ورثه مسلم است در صورت ترکه نوشته می شود» آنچه مشخص است این که به موجب ماده مذکور صرفاً دیون و مطالبات مسلم و قطعی در صورت ترکه نوشته می شود و سرنوشت آنچه مورد تردید و یا تکذیب ورثه می باشد باید در دادگاه تعیین گردد.

 

سرانجام نوبت تنظیم صورت مجلس تحریر ترکه می باشد به موجب ماده 216، قانون امور حسبی « در موقع تحریر ترکه صورت مجلس برداشته می شود که مشتمل بر امور زیر می باشد.

1- نام و سمت متصدی تحریر ترکه

2- نام و مشخصات کسانی که احضار شده و کسانی که حاضر شده اند

3- محلی که تحریر ترکه در آنجا صورت می گیرد

4- اظهارات اشخاص راجع به دارایی و بدهی و ترکه متوفی

5- نام و مشخصات کسی که اسناد و اموال به او داده می شود.

 

با این اوصاف آنچه در این خصوص قابل ذکر است این که تحریر ترکه دارای تشریفاتی می باشد که برای حفظ ترکه متوفی لازم و ضرور ی می باشد و با تعیین میزان ترکه تعدی و تصرف غیر مجازدر ترکه به حداقل خواهد رسید علاوه بر این میزان مطالبات متوفی از اشخاص دیگر مشخص خواهد شد و وراث حین الفوت حق خواهند داشت با اسناد و مدارک مربوط آنها را مطالبه نمایند.

همچنین به دستور ماده 218 قانون امور حسبی « در مدتی که ترکه تحریر می شود تصرف در ترکه ممنوع می باشد مگر تصرفانی که برای اداره و حفظ ترکه لازم است» در حقیقت تا زمانی که مقدار ترکه مشخص نشده است قانونگذار تصرفات در آن را مجاز ندانسته است.

عقد مساقات چیست؟

به موجب ماده 543 قانون مدنی مساقات معامله ای است که بین صاحب درخت و امثال آن با عامل در مقابل ………… مشاع معین از ثمره واقع می شود و ثمره اعم است از میوه و برگ گل و غیره آن بر این اساس این معامله یک توافق بین صاحب درخت و شخصی است که قرار است از باغ محافظت نماید یا به نوعی یک قرارداد مشارکتی در این خصوص تلقی می گردد سقی به معنی آبیاری است اما احتمالاً منظور قانونگذار صرفاً توافق در خصوص آبیاری نباشد و توافقی جامع در خصوص نگهداری درختان می شود. از شروط این قرارداد این است که درخت مثمر باشد به نحوی که میوه ای از درخت حاصل گردد و عامل بتواند از آن منتفع گردد در حقیقت مبنای طرفین این است که چنانچه میوه ای از درختان موضوع عقد مساقات حاصل گردد، طرفین به میزان مورد توافق آن را تقسیم نمایند علاوه بر این با توجه به بیان قانونگذار که ذکر نموده درخت و امثال آن می تواند حکم این ماده را به بوته هایی گسترش داد که میوه از آن ها حاصل می گردد که از جمله آنها می توان به توت فرنگی، تمشک و …. اشاره نمود.

این قراراد به نحوی می باشد که صرفاً شامل توافق بر سر حاصل و ثمره درخت می شود، بنابراین چنانچه توافقی در خصوص درختکاری باشد مشمول این عقد نخواهد شد و توافقی جداگانه تلقی می گردد. همچنین اگر این قرارداد به هر نحوی باطل شود یا فسخ گردد تمام ثمره و میوه و حاصل مال مالک می باشد و عامل مستحق اجرت المثل می باشد. بحث دیگری که لازم به ذکر است این که چنانچه عامل به طور متعارف از باغ و درختان مراقبت و مواظبت ننماید و همین امر مؤثر در میزان ثمره و میوه گردد در اینجاعامل باید تفاوت بین ثمره مفید و ثمره حاصل را به مالک پرداخت نماید. دلیل این امر بدین نحو قابل توجیه خواهد بود که اساساً عامل امین تلقی می شود و در فرضی که تقصیری در نگهداری نداشته باشد مسئولیتی در این خصوص نخواهد داشت اما چنانچه تقصیری متوجه عامل باشد در این صورت مسئولیت خواهد داشت.

نکته قابل ذکر دیگر این است که در عقد مساقات چنانچه شرط شود که تمام ثمره مال مالک یا عامل تنها باشد عقد باطل است در این صورت چون تعادل در قرارداد از بین می رود و عملاً زحمت یکی از دو طرف از بین می رود باعث ایجاد خلل در عقد گردد و صحت عقد زیر سوال خواهد رفت توجه داشته باشید که عقد مساقات با فوت متعاملین یایکی از آنها باطل نمی شود مگر این که مباشرت عامل شرط شده باشد چنانچه مباشرت شرط شده باشد چون عقد بر محور شخص خاصی منعقد گردیده بدیهی است در صورت فوت آن شخص عقد باطل خواهد شد و دیگر نمی توان عقد مذکور را معتبر دانست.

همانطور که گفته شد مساقات در لغت به معنای آبیاری می باشد اما در اصطلاح معامله ای است بین شخصی که مالک درختان و مانند آنها در مقابل سهم مشخصی از میوه و ثمره درختان در این خصوص آنچه مشخص میباشد این است که این قرارداد به نوعی همان استفاده از خدمات عامل می باشد عامل همان خدمتکاری خواهد بود که در قبال انجام کارهای روزانه باغ و رسیدگی به درختان قسمتی از ثمره باغ و میوه را به عنوان حق الزحمه دریافت می کند. در حقیقبت عامل به جای این که ماهانه مبلغی را به عنوان دستمزد دریافت نماید دستمزد خواد را به صورت برداشت قسمتی از ثمره و میره های باغ را به عنوان دستمزد دریافت می کند از سوی دیگر چنانچه عامل مراقبت کافی از درخت ها ننماید و بدین وسیله درخت ها آسیب ببیند یا این که مثلاً درخت ها بر اثر کم آبی خشک شوند در این صورت عامل مسئول خواهد بود و باید خسارات ناشی از آن را پرداخت نماید.

دعاوی تصرف به زبان ساده

اگر کسی مالی یا حقی را در اختیار داشته باشه و عملا تصرف کند، قانونگذار به این تصرف عملی افراد بها داده و به اینکه شخص واقعا آن حق را دارد یا ندارد توجه نکرده و همین که کسی مال یا حقی را در تصرف (در دست ،اختیار ) خود داشته باشد قانون از آن حمایت می کند.

پس اگر کسی در یک مال غیرمنقول متصرف بوده (مثلا مستاجر بوده یا به رایگان در ملک دیگری ساکن بوده یا ملک خودش بوده و ساکن ملک بوده و..)به این می گویند تصرف و تصرف او به مدت مثلا 1 سال سابقه تصرف محسوب می شود حالا کسی این ملک را به زور و عدوان از دست متصرف قبلی خارج کند غیر قانونی می باشد و قانونگذار آن را ممنوع کرده است و طرف می تواند علیه کسی که ملک را عدوانا تصرف کرده دعوای تصرف اقامه کند.

نکته96

اگر از دادخواست بدوی که تقدیم دادگاه بدوی شده رفع نقص به عمل نیاید مورد از موارد صدور قرار رد دادخواست توسط دفتر دادگاه است اما اگر دادخواست تجدید نظر ناقص بوده و از آن رفع نقص نگردد یا در مهلت قانونی نباشد مورد از موارد صدور قرار رد دادخواست تجدید نظر توسط خود دادگاه بدوی می‏باشد یعنی قاضی دادگاه قرار را صادر می‏کند. ضمناً اگر دادخواست فرجام خواهی ناقص باشد و رفع نقص نشود و یا در مهلت قانونی نباشد خود دادگاه یعنی قاضی دادگاهی که دادخواست فرجامی تسلیم آن جا گردیده قرار رد دادخواست فرجامی را صادر می‏کند.

نکته95

به طور کلی از توجه به مواد 95-96-259-256 قانون آیین‌دادرسی مدنی چنین استنباط می‏گردد که اگر صدور حکم مستلزم انجام اقداماتی باشد که خواهان باید انجام دهد اما علی‏رغم اعلام دادگاه خواهان از این امر استنکاف نماید مورد از موارد قرار ابطال دادخواست می‏باشد.

نکته93

به طور کلی می‏توان گفت قرار عدم استماع دعوی در صورتی صادر می‏شود که رسیدگی به ماهیت دعوی قانوناً مجاز نمی‏باشد و این امر به دلیل وجود یک مانع است. برای مثال اگر موجری به دلیل انقضای مدت اجاره دعوی تخلیه عین مستأجره را مطرح کند در حالی که اجاره مشمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 بوده و ملک، ملک تجاری باشد در این صورت دادگاه باید قرار عدم استماع دعوی صادر نماید زیرا در قانون مذکور موجر دیگر حق تخلیه عین مستأجر را به استناد انقضای مدت اجاره ندارد.