چگونه نفقه زوجه را ندهیم؟

"برای اینکه بدانیم چگونه نفقه ندهیم باید به ماده 1108 قانون مدنی سر بزنیم. در این ماده قانون‌گذار باصراحت اشاره داشته چنانچه خانم بدون وجود یک مانع مشروع از انجام وظایف زناشویی خودداری کند، استحقاق دریافت نفقه را نخواهد داشت. منظور از مانع مشروع این است که مثلاً زن به خاطر کتک‌زدن مداوم زوج، خانه را ترک کرده و در مکان دیگری سکونت کند. هرچند در این مثال زوجه از منزل مشترکشان خارج شده و وظایف زناشویی خود را انجام نمی‌دهد؛ اما این ترک منزل صرفاً به علت هراس از جان و سلامتی است. ازاین‌رو، او دلیل موجهی برای این کار دارد و زوج باید نفقه زوجه را بپردازد."

مدارک موردنیاز جهت طرح دعوای تعدیل نفقه

مدارکی که برای تعدیل نفقه زوجه یا زوج نیاز دارید، عبارت‌اند از:

 

1. کپی سند ازدواج

 

2. کپی کارت ملی و شناسنامه

 

3. کپی دادنامه‌ای که طی آن حکم نفقه صادر شده است

 

4. در صورت لزوم درخواست جلب نظر کارشناس یا استعلام از اموال و دارایی‌های مرد برای اثبات افزایش درآمد و اموال زوج

 

در جریان باشید که برای تعدیل نفقه فرزند هم همین مدارک به جز کپی سند ازدواج مورد نیاز خواهد بود.

چه کسانی می‌توانند دعوای تعدیل نفقه را در دادگاه مطرح کنند؟

اصولاً دعوای تعدیل نفقه از سوی نفقه گیرنده و نفقه دهنده قابل‌پیگیری است. همان‌گونه که در سطرهای قبل گفتیم، در جایی که زن نفقه خود را مطالبه می‌کند، او نفقه گیرنده محسوب شده و شوهر این خانم، نفقه دهنده است. درنتیجه، هر دوی آن‌ها مجوز شروع دعوای تعدیل نفقه را دارند.

 

در نفقه فرزند که مطلبی با همین نام برای آن نوشتیم نیز روال شروع دعوا در دادگاه به همین شکل است. در اینجا، هم پدر و هم فرزند می‌توانند دادخواست تعدیل نفقه را به طرفیت طرف مقابل ارائه کنند.

این دعوا می‌تواند به 2 شکل زیر در دادگاه مطرح شود

1. به وسیله دادخواست تعدیل نفقه و افزایش آن

 

2. توسط دادخواست تعدیل نفقه و کاهش آن

 

برای مطرح‌کردن دعوای تعدیل نفقه باید حکم قطعی مبنی بر تعیین نفقه صادر شده باشد، وضعیت زندگی یکی از زوجین پس از صدور این حکم تغییرات چشمگیری داشته باشد و سرانجام اینکه میزان نفقه درج شده در حکم، با شرایط فعلی زن و مرد متناسب نباشد.

دعوای تعدیل نفقه و شرایط اقامه آن

دعوای تعدیل نفقه، دعوایی است که توسط آن هر یک از زوجین می‌توانند در صورت تغییر شرایط مالی یا وضعیت زندگی خود از دادگاه درخواست کنند تا میزان نفقه تعیین شده را افزایش یا کاهش دهد.

تغییر در هزینه‌های متعارف زندگی

تورم، وضعیت نابسامان اقتصاد کشور و مسائلی ازاین‌دست، برای همه زوجین مشکل‌ساز شده است. حال تصور کنید که مردی به همسرش ماهیانه 2 میلیون تومان بابت نفقه پرداخت می‌کند؛ اما بالارفتن قیمت کالاها و مسکن باعث می‌شود خانم از پس مخارج خود برنیاید. در این‌گونه موارد نیز تعدیل نفقه از سوی زوجه یا زوج قابل قبول است.

تغییر وضعیت زندگی زوجه

هر نوع تغییر در زندگی خانم می‌تواند تأثیر بسزایی بر میزان نفقه او بگذارد؛ مثلاً با به‌دنیاآمدن فرزند، هزینه‌های بهداشتی و درمانی زن نیز بیشتر می‌شود. همین موضوع سبب می‌شود تا زوجه بتواند با ارائه دادخواست تعدیل نفقه و افزایش آن، خرجی بیشتری از شوهرش دریافت کند.

تغییر وضعیت مالی زوج

بارزترین نمونه برای تغییر در وضعیت مالی مرد، افزایش یا کاهش درآمد او است. برای مثال، اگر مرد به شغل جدیدی با درآمد بیشتر مشغول شود، نفقه زن نیز باید افزایش یابد. در مقابل، اگر مرد بیکار شود یا به دلایلی از درآمدش کاسته شود بهتر است با ثبت دادخواست تعدیل نفقه از سوی زوج، کم‌کردن از میزان نفقه را از دادگاه بخواهد.

اگر زوجین بر سر میزان نفقه به توافق نرسیده باشند، تکلیف خانم چیست و چقدر نفقه می‌گیرد؟

در این‌گونه موارد، قاضی با کمک یک کارشناس، بر اساس شأن خانم و با درنظرگرفتن مسائلی مانند وضعیت تحصیلی و خانوادگی او مقدار نفقه را معین می‌کند. البته، نباید فراموش کرد که وضعیت مالی شوهر هم در اینجا دخیل است.

بر همین اساس، پس از محکوم‌شدن مرد به پرداخت نفقه، او موظف است همان مقدار خرجی را به زن بدهد. حال اگر شرایطی برای خانم یا آقا پیش بیاید که بخواهند تغییری در مبلغ نفقه ایجاد کنند، باید این کار را توسط دادخواست تعدیل نفقه انجام دهند؛

عیوب ویژه مردان در فسخ نکاح چیست؟

جنون در فسخ نکاح، خصاء در فسخ ازدواج، عَنَن در فسخ نکاح

عیوب ویژه زنان در فسخ نکاح چیست؟

قرن در فسخ نکاح، افضاء در فسخ نکاح، زمین گیری در فسخ نکاح

فسخ نکاح به دلیل بیماری روانی

یکی از عیوب مشترک زن و مرد در عقد نکاح بیماری روانی محسوب می‌شود و هر یک از زوجین می‌تواند به دلیل وجود این عیب، نکاح را فسخ کند؛ به طور مثال، بیماری دوقطبی که نوعی بیماری روانی است که با دوره‌های افسردگی، شیدایی و هیپومانیک شروع می‌شود و می‌تواند باعث فسخ نکاح شود.

فسخ نکاح به دلیل پسوریازیس

پسوریازیس یک نوع بیماری، ژنتیکی و پوستی است که باعث می‌شود در بدن فرد لکه‌های قرمز و ملتهب ایجاد شود. پسوریازیس همچنین موجب بیماری‌های قلبی و عروقی نیز می‌شود. فقط در صورتی می‌توان به دلیل پسوریازیس نکاح را فسخ کرد که باعث اختلال در زندگی زوجین شده باشد.

فسخ نکاح به دلیل بیماری برص

برص، بیماری پوستی است که باعث اختلال و تغییر بخشی از رنگ پوست و روشن شدن آن نسبت به رنگ معمولی بدن می‌شود. برص یا پیسی از عیوب اختصاصی زن در عقد نکاح محسوب می‌شود و مرد می‌تواند به همین جهت نکاح را فسخ کند، اما اگر برص پس از عقد نکاح به وجود بیاید، مرد دیگر اجازه فسخ را ندارد.

فسخ نکاح به دلیل بیماری صرع

اگر یکی از زوجین قبل از عقد نکاح مبتلا به بیماری صرع باشد و آن را مخفی کند، طرف مقابل می‌تواند به استناد ماده ۱۱۲۸ به موجب اختلال روابط زناشویی و همچنین آسیب به سلامت روحی و جسمی ازدواج را فسخ کند.

فسخ نکاح به دلیل زگیل تناسلی

زگیل تناسلی در صورتی یکی از موجبات فسخ نکاح می‌باشد که موجب انتقال بیماری یا مانع از انجام وظایف زناشویی باشد. این بیماری موفقیت کمتری در دادگاه برای فسخ نکاح دارد، زیرا از بیماری‌های مصرح در قانون نیست.

مهریه ازدواج موقت چقدر است؟

یکی از سؤالات رایج خانم‌ها و آقایان در مورد متعه این است که مهریه صیغه موقت چقدر است؟ اصلاً در این نوع ازدواج، حداقل یا حداکثری از مهریه وجود دارد یا نه؟ پاسخ این است که مهریه به‌تصریح قانون‌گذار باید با توافق طرفین تعیین شود و مالیت هم داشته باشد؛ بنابراین در قانون هیچ مبلغ مشخصی برای مهریه عقد موقت بیان نشده است. بر همین مبنا، زن و مرد می‌توانند هر مقدار مهریه‌ای که می‌خواهند را تعیین کنند و در این مورد هیچ محدودیتی نخواهند داشت. به این شرط که موضوع مهریه مالیت داشته و قابل تملک هم باشد.

جالب است بدانید که در دوران نامزدی زن حق دریافت نفقه و مهریه را ندارد. این در حالی است که در برخی از شهرها مرسوم است در دوران نامزدی دختر و پسر به عقد موقت یکدیگر درمی‌آیند تا در ارتباط با هم دچار گناه نشوند. در این حالت باید مهریه صیغه محرمیت نامزدی تعیین شود. زیرا عدم تعیین مهر در صیغه موجب بطلان عقد خواهد شد.

چرا تعیین مهریه در عقد موقت ضروری است؟

اصولاً تعیین نکردن مدت‌زمان صیغه و همچنین مشخص نکردن میزان مهریه باعث می‌شود ازدواج موقت میان زن و شوهر باطل شود. دلیل سخت‌گیری قانون‌گذار نسبت به این 2 مورد این است که از حقوق زن در این نوع ازدواج کوتاه‌مدت محافظت کند تا پیامدهای منفی کمتری دامنگیر زنان شود.

مهریه عندالاستطاعه به چه معناست؟

گاهی در زمان جاری‌شدن صیغه عقد نکاح، زن و مرد توافق کنند که مهریه عندالاستطاعه باشد. در این صورت، زن فقط زمانی می‌تواند مهر خود را از همسرش بگیرد که او توان مالی کافی (استطاعت مالی) داشته باشد. در این نوع از مهریه، برخلاف مهریه عندالمطالبه، اثبات تمکن مالی شوهر برای دریافت مهر الزامی است. توجه کنید که مهریه عندالاستطاعه و حق حبس خانم، قابل‌جمع شدن با همدیگر نیستند. به‌عبارت‌دیگر، اگر مهریه خانم عندالاستطاعه باشد او نمی‌تواند از حق حبس خود استفاده کند.

مهریه عندالمطالبه چیست؟

اگر در سند ازدواج قید شود که مهر خانم عندالمطالبه است، او می‌تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند. در واقع مهریه عندالمطالبه، در اصطلاح حقوقی «حال» است و خانم برای مطالبه آن از شوهر، نیازی به اثبات توان مالی او ندارد. چنانچه مرد از پرداخت مهریه امتناع کند، خانم با استفاده از روش‌های مختلف مربوط به نحوه اجرای مهریه، می‌تواند شوهر را ملزم به پرداخت کند. نکته مهم در اینجا این است که اگر مرد در دادگاه، تنگدستی و عدم تمکن مالی‌اش را ثابت کند، مهریه به‌صورت اقساط به زن پرداخته خواهد شد.