اگر شخصی که قیمومیت دیگری را برعهده دارد، بخواهد برای آن شخص صلح کند، بایستی این قرارداد به تصویب دادستان برسد، چون ممکن است قیم به ضرر شخصی که قیمومیت او را برعهده دارد، اقدام به انجام معامله کند.
صلح در لغت به معنی سازش، آشتی و توافق است و در قرآن و سنت ما نیز عقد صلح به معنی مرافعه و پایان بخشیدن به دعوا به کار می رود. البته لزومی ندارد حتماً اختلافی موجود باشد تا بتوان از صلح نامه استفاده کرد بلکه صلح نامه و عقد صلح می توانند وسیله معامله و یا اجاره هم قرار بگیرند:
- اقسام عقد صلح:
بر این مبنا دو نوع عقد صلح دوگونه است:
عقد صلحی که با توافق و سازش طرفین برای پایان دادن دعوی استفاده می شود.
مثلا دوست شما به شما یک میلیون تومان بدهکار است. اما او می‌گوید که پانصدهزار تومان بدهکار است. در این صورت هر دو روی مبلغ هفتصد هزار تومان صلح می‌کنید.
عقد صلحی که بصورت عرفی جایگزین سایر عقود مانند بیع (نقل و انتقال) یا اجاره می گردد.
برای مثال شما مالک دو دانگ از یک ملک و دوست شما مالک چهاردانگ دیگر است. پس از مدتی شما و دوستتان تصمیم می‌گیرید که سهم‌تان را بفروشید، در این صورت می‌توانید به جای قرارداد فروش با مشتری، قرارداد صلح ببندید و نتیجه و اثر قرارداد فروش که همان انتقال مالکیت است را داشته باشید.
گاهی صلح در مقام دعوای احتمالی در آینده است. یعنی دو طرف قرارداد در حال حاضر با یکدیگر اختلاف و یا دعوایی ندارند، اما احتمال آن بسیار زیاد است که در آینده اختلاف پیدا کنند و به همین علت، در ابتدای قرارداد خودشان با یکدیگر صلح می‌کنند.
- ارکان صلح نامه:
مصالح: شخصی که مالی را به دیگری واگذار می نماید
متصالح: کسی که مال را قبول می نماید
مورد صلح: مالی است که مورد عقد صلح قرار می گیرد
مال الصلح: پول یا مالی است که یک طرف در ازای پیشنهاد صلح از دیگری دریافت می دارد.
نکته: عقد صلح نامه برای رفع دعوا و نزاع بین افراد هم میتواند در معاملات املاک مفید واقع شود. در این حالت عقد صلح نامه ملکی بین دو طرف برای رفع اختلاف و دعواست نه اینکه یکی از طرفین از ادعا یا مطالبه حق خودش کوتاه آمده باشد.و در این حالت افراد با دادن امتیازاتی به یکدیگر و در حضور مرجع قانونی (دادگاه یا شورای حل اختلاف) به سازش و توافقاتی در جهت رفع دعوای ملکی میرسند.
لازم است بدانیم که صلح میتواند در برابر مال یا به صورت رایگان انجام شود. همچنین می‌توان مالی گران‌قیمت را در برابر مالی با ارزش بسیارکم صلح کرد که چنین صلحی را “صلح محاباتی” می‌گویند؛ برای مثال اگر شخصی اتومبیل خود را در برابر یک خودکار به دیگری صلح کند.
- انواع صلح نامه ملکی :
صلح نامه ملکی همان خرید و فروش املاک
عقد صلح نامه برای اجاره یک ملک بجای قرارداد استیجاری
صلح نامه ملکی برای انتقال منافع یک ملک : مثل صلح سرقفلی مغازه
عقد صلح نامه برای صرف نظر از تملیک یک ملک یا بدهی
تمامی موارد فوق میتواند با یا بدون رد و بدل شدن پول (یا هر نوع عوض مشخصی ) در ازای ملک صلح شده انجام گیرد.
صلح‌نامه ملک
عقد صلح‌نامه ملک در معاملات املاک کاربرد وسیعی دارد و میتواند جایگزین قراردادهای خرید و فروش یا اجاره ملک شود. هدف از عقد صلح‌نامه ملکی میتواند ایجاد سازش و رفع اختلاف بین افراد باشد. اما لزوما نیازی به مطرح بودن یک دعوای ملکی برای تنظیم و عقد معاملات صلحنامهای نیست.
مثلا فرض کنید شخصی بخواهد مالکیت خانه یا زمینش، پس از مرگ تنها به یکی از فرزندانش منتقل شود. در این حالت میتواند با عقد قرارداد صلح بدون فروش ملک خود، تکلیف وضعیت مالکیت آن خانه را برای زمان پس از فوتش، روشن کند. در این صورت این انتقال هم از نظر قانون معتبر است، هم اینکه ورثه نمی‌توانند درخواست سهمی از آن ملک داشته باشند. چرا که ملک به آن فرزند صلح شده است.
گاهی عقد صلح‌نامه ملکی برای رفع دعوا و نزاع بین افراد انجام می‌شود. در این حالت افراد با دادن امتیازاتی به یکدیگر و در حضور مرجع قانونی (دادگاه یا شورای حل اختلاف)، به سازش و توافقاتی در جهت رفع دعوای ملکی میرسند.
