سند مالکیت دفترچه پلمپ شده مخصوصی است که اداره ثبت محل وقوع ملک در خصوص عرصه واعیان (مجتمعاً یا منفرداً) و از روی دفتر املاک صادر می‌کند. دفتر املاک دفتری است که بعد از انجام عملیات مقدماتی ثبت و پس از تایید اقدامات انجام شده مشخصات ملک در آن ثبت می‌شود و پس از آن سند مالکیت ملک صادر می‌شود. در صورت مغایرت مفاد و مندرجات سند مالکیت با دفتر املاک، مندرجات دفتر املاک معتبر است.
سند تک برگی چیست و ماهیت آن نسبت به قانون چیست
مطابق ماده ۱۲ آیین‌نامه قانون ثبت:
برای حقوق ارتفاقی که برای اشخاص در سند مالکیت غیر قید شده است، صاحبان حقوق می‌توانند گواهینامه بگیرند.
اسناد مالکیت که جدیداً ادارات ثبت صادر می‌کنند به صورت سند تک برگی است و فاقد پلمپ سربی است که سابقاً به اسناد دفترچه‌ای زده می‌شد. این سندمالکیت پس از هربار معامله بایستی توسط خریدار به اداره ثبت مربوطه تحویل شود تا پس از ابطال آن سند جدید به نام خریدار صادر شود، در این اسناد جدید که له آنها سند تک برگ یا تک برگی یا کاداستری گفته می‌شود، نقشه محل موقعیت ملک در مقیاس یک دوهزارم روی سند ملک در قسمت پایین صفحه نشان داده می‌شود.
ویژگی ها و مندرجات سند تک برگی چیست ؟
- اسناد مالکیت دفترچه‌ای یا تک‌برگی ممکن است به صورت ششدانگ، مشاع یا اعیانی صادر شود.
- سمت راست بالای صفحه، شماره سریال سند و در سمت چپ بالای صفحه استان و شهر و تاریخ صدور سند قید شده است.
- در متن اصلی سند مشخصات ملک شامل استان، شهرستان، بخش ثبتی، ناحیه، شماره فرعی، اصلی، مفروز و مجزای از قطعه و شماره ملک آمده است.
- در همین قسمت مساحت به مترمربع، بلوک، سمت، طبقه، تاریخ، ثبت، شماره دفتری املاک، صفحه و شماره ثبت ملک، ذکر شده است.
- مشخصات خاصی در پایین کادر این قسمت آمده است که شامل نوع ملک، کاربری، وضعیت خاص، بها، نوع و میزان مالکیت، شماره سریال، نشانی ملک و کد پستی می‌شود.
- از نکات برجسته و متمایز سند تک‌برگی در مقایسه با سند دفترچه‌ای صراحت و ذکر نوع ملک (طلق…)، کاربری (مسکونی…)، وضعیت خاص، نوع مالکیت و نشانی ملک و کدپستی ملک است که در شناسایی ملک اهمیت به سزایی دارد.
- در پایین‌تر، مشخصات مالک شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه یا ثبت، شماره یا شنایه ملی، محل صدور یا ثبت، تاریخ تولد با ثبت، تابعیت و مستند مالکیت آمده است.
- در کتدر پایین‌تر، تصویر نقشه کاداستر ملک آمده است که از امتیازات ویژه سند تک‌برگی نسبت به سند دفترچه‌ای است که در شناسایی ملک بسیار موثر است.
- در کادر آخر صفحه اول سند تک‌برگی، شناسه ملی جغرافیایی املاک و مستغلات (جام) و بارکد آمده است که از امتیازات ویژه سند تک‌برگی نسبت به سند دفترچه ای است و در هویت و اصالت ملک و سند آن اهمیت دارد.
- در پشت صفحه در بالای کادر اول شماره سریال و شماره اختصاصی فرم آمده است.
- کادر اول اختصاص به ملاحظات، حدود، مفروزات، منضمات و حقوق ارتفاقی ملک دارد و در ذیل کادر، نام و نام خانوادگی رئیس ثبت اسناد و املاک، و مهر و امضاء آمده است و در انتهای کادر مستند قانونی سند این عبارت قید شده است که:
این سند مالکیت رسمی است و مطابق با ثبت دفتر املاک و بر اساس ماده ۲۲ قانون ثبت صادر و در یک برگ تسلیم می‌شود.
کادر پایین پشت صفحه سند تک‌برگی، اختصاص به محدودیت‌ها و نقل و انتقالات دارد.
منظور از عرصه و اعیان ساختمان چیست؟
عرصه و اعیان
عرصه و اعیان در قرارداد های ملکی
وقتی با قراردادهای ملکی و اسناد زمین ها و ساختمان ها مواجه می شوید، دو اصطلاح بیش از هر عنوانی به چشم می خورد.
- عرصه
- اعیان
شاید برخی از اشخاص منظور از این دو اصطلاح عرصه و اعیان را بصورت دقیق نمی دانند و لازم است این دو اصطلاح را بصورت مختصر و ساده توضیح بدهیم.
تعرف عرصه:
به زمین و محلی که ساختمان روی آن بنا شده، عرصه گفته می شود.
تعریف اعیان:
ساختمان و بنایی که روی عرصه و زمین ساخته و احداث شده، اعیان گفته می شود.
نکته۱:
با توجه به سند ملک و یا مقررات و ضوابط محلی یک ملک اعم از عرصه یا اعیان دارای کاربری مشخصی می باشد. مثلا: اداری،مسکونی،تجاری،کشاورزی و غیره. بنابراین در هنگام خرید املاک و مستغلات مثل زمین یا آپارتمان حتما به نوع کاربری آن که در گواهی ساختمان یا همان پایان کار توجه کنید. چون مشاغل تجاری نمی توانند در محلی که دارای کاربری مسکونی است فعالیت کنند و بالعکس.
نکته۲:
هنگام معاملات مربوط به خرید و فروش آپارتمان باید توجه کنید که زمین های اوقافی اولاً قابل خرید و فروش نیستند و صرفاً با مجوز اداره اوقاف برای مدت معینی اجاره داده می شوند. ثانیاً زمین های اوقافی معمولا عرصه و یا اعیان آن اجاره داده می شود و لذا ششدانگ همیشه شامل عرصه و اعیان نمی شود. آندسته از افرادی که قصد خرید ملک و آپارتمان دارند باید دقت کنند که در برخی نقاط شهرها زمین ها اوقافی هستند و حتما معاملات راجع به آنها باید با اجازه اداره اوقاف مربوطه باشد. هرچند برخی ادارات اوقاف اجازه ساخت اعیانی روی عرصه را نیز به مستاجرین می دهند.
آشنایی با انواع سندهای ملکی
انواع سند ملکی
آشنایی با انواع سند ملکی
مقدمه
وقتی قصد خرید یک ملک یا زمین را دارید قبل از هرکاری باید با انواع سند ملکی آشنا شوید و اسناد و مدارک و بنچاق آن را به دقت بررسی کنید. البته در کنار این موضوع باید به کاربری ملک هم توجه نمایید تا متناسب با هدف شما از خرید آن باشد وگرنه به واسطه موانع قانونی از جمله مقررات شهرداری، نمی تواند از یک ملک برخلاف نوع کاربری ان استفاده کنید.
سند چیست؟
سند عبارتست از هر نوشته ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد و سند بطور کلی به دونوع رسمی و عادی تقسیم می شود.
انواع سند
سند رسمی:
- اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است. با این توضیح سند مالکیت یا سند منگوله دار ملک جزء اسناد رسمی است یا اجاره نامه ای که در دفتر خانه اسناد رسمی تنظیم می شود جزء اسناد رسمی محسوب می شود.
سند عادی:
- هر سند و نوشته ای که فاقد شرایط سند رسمی باشد جزء اسناد عادی است مانند مبایعه نامه یا قولنامه های ملکی یا اجاره نامه های تنظیمی در آژانس های مسکن.
سند قطعی:
در زمان خرید خانه یا هر ملک بهترین گزینه برای خریدار، خریدن ملک هایی است که دارای سند قطعی می باشد. این نوع سند معروف هستند به سند مالکیت منگوله دار یا سند تک برگی که از طرف ادارات ثبت اسناد و املاک هر شهرستان صادر می شود. سند های قطعی جزء اسناد رسمی به حساب می آیند.
سند قولنامه ای:
همان اسناد عادی هستند که تحت عنوان قولنامه یا مبایعه نامه بین خریدار و فروشنده تنظیم می شوند. ارزش این نوع اسناد هرچند پائین تر از سند رسمی یا قطعی است اما به هرحال از نظر شرعی معتبر هستند و در محاکم اعتبار دارند. ضمنا مخاطراتی هم دارند مانند خرید و انتقال مال غیر.
سند شورایی:
معمولا در زمان قدیم در نقاطی که دریافت یا صدور سند رسمی برای املاک ضروری نبود، از اسناد و نوشته هایی استفاده می شد که توسط دهیار یا شورای روستا یا کدخدا تنظیم و به امضای معتمدین ده یا روستا می رسید و همان ملاک و دلیل مالکیت فروشنده نسبت به ملک محسوب می شد که هنوز هم در دست بسیاری از مالکین قدیمی این نوع سندها یعنی سندهای شورایی دیده می شود و جزء اسناد عادی هستند اما کمی معتبرتر از سند قولنامه ای می باشند.
سند رهنی:
اگر کسی بابت بدهی یا دریافت وام ملک خود را در رهن دیگری یعنی مرتهن ببرد در این حالت یک سند رهن بین مالک و مرتهن بسته می شود در سند مالکیت ملک هم به موضوع در رهن بودن آن اشاره می شود.
خرید این نوع ملک ها جایز نیست چون ممکن است پس از معامله طلبکار یا همان مرتهن (مثلا بانک وام دهنده) آن را تایید نکند در این حالت می تواند نسبت به ابطال مبایعه نامه اقدام کند.
سند وقفی:
زمین و املاکی که از سوی مالک اولیه وقف به منظور امور خیریه یا مذهبی یا غیره شده باشد، عملاً هرگونه خرید و فروش آن ممنوع و باطل می باشد بنابراین در حد امکان از خرید املاک وقفی به خاطر محدودیت های قانونی خودداری نمائید.
البته در برخی مناطق املاک وقفی یا اجاره اداره یا سازمان اوقاف از سوی مالک قابل انتقال یا اجاره به غیر هستند.
ملک های وقفی به این گونه هستند که عرصه آنها اصولا وقف است و هیچگونه معامله ای نسبت به آن انجام نمی شود جزء به عنوان اجاره با اجازه اداره اوقاف. از طرفی اوقاف بعضاً به مستاجر اجازه ساخت و ساز و احداث اعیانی می دهد و برای اعیانی ممکن است سند مالکیت صادر شود. بنا براین موقوع خرید ملک به موضوع وقفی بودن و مالکیت عرصه و اعیان ملک فروشنده باید توجه کافی نمائید.
سند اصلاحات ارضی و اسناد نسقی:
طبق قانون اصلاحات ارضی به زارعین و کشاورزانی که در زمان رژیم قبلی روی زمان ارباب ها کار می کردند حقی تحت عنوان نسق داده شد که چون عمل آنها باعث آبادانی زمین ها می شد لذا می توانستند اقدام به دریافت سند رسمی یا اسناد بنچاقی کنند البته حق نسق فقط باعث ایجاد حق کشاورزی و زراعت روی زمین می شود و نه مالکیت نسبت به ملک، مگر اینکه موضوع مالکیت از طریق دادگاه به اثبات برسد.
جمع آوری مطلب هادی کاویانمهر
