براساس مفهوم ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی ، در صورت سپردن هر نوع مال منقولی از جمله اتومبیل به عنوان امانت به امین و عدم استرداد آن به علت تصاحب ، استعمال ، مفقودی ، اتلاف در صورت مطالبه ، بحث خیانت در امانت اتومبیل مطرح می شود. برای مثال در صورتی که اتومبیلی برای نگهداری به شخصی داده شود ولی شخص امین به جای نگهداری با آن مسافر کشی کند ، مرتکب خیانت در امانت شده است .
– شرط ارتکاب خیانت در امانت این است که اتومبیل ازطرف مالک به امین سپرده شود . و با وجود مطالبه ، استرداد نشود .
همچنین جهت انجام جرم خیانت در امانت ، ایراد ضرر به مالک لازم است . هر چند که مرتکب منتفع نباشد .
خیانت در امانت ماشین :
رابطه امانی
۱- قانونی : قانون اشخاصی را به عنوان امین نصب می کند .
الف- رابطه ولایت قهری :
- خاص : پدر ، جد پدری ، وصی
- عام : حاکم شرع و قیم منصوب از طرف حاکم ( حفظ و نگهداری اموال موسی علیه )
ب– رابطه قیمومیت : قیم شخصی است که از طرف برای نگه داری اموال محجور در صورتی که ولی خاصی نداشته باشد ، تعیین می گردد .
۲- رایطه امانی قراردادی : در صورتی که مالک آگاهانه مال خود را برای نگهئاری تصرف به امین می دهد – می تواند اجاره ، ودیعه ، رهن ، وکالت ؛ عاریه ، مضاربه ، مزارعه ، مصاقات ، شرکت .
نتیجه حاصله :
این جرم از جرایم مقید است . ورود ضرر ، لازمه تحقق این جرم است حتی اگر مجرم منتفع نشده باشد . ذبح کردن حیوان سپرده شده ای که در شرف موت است . برای جلوگیری از خراب شدن گوشت آن ، خیانت در امانت نیست. ( باید بین فعل مرتکب و ضرر مالک رابطه علیت باشد . )
– شروع به جرم خیانت درامانت نداریم
عنصر روانی :
– سوء نیت عام : انجام عمل تصاحب ، اتلاف ، یا مفقودی
– سوء نیت خاص : ایراد ضرر
عدم استرداد باید با سوء نیت باشد . یعنی اگر ناتوان از استرداد باشد ، خیانت در امانت نیست و باید قیمت را بدهد .
