اصل نفع بیمه در حقوق بیمه

درصورتی‌که خسارتی به موضوع عقد بیمه وارد شود، بیمه‌گر موظف به جبران خسارت وارده به بیمه‌گذار است؛ بنابراین بر اساس اصل نفع بیمه‌ای باید به ذی‌نفع مال مورد حادثه پرداخت شود. اصل نفع بیمه‌ای در انواع بیمه اموال، بیمه اشخاص و بیمه مسئولیت اجرا می‌شود.

اصل حسن‌نیت در حقوق بیمه

اصل صداقت و حسن‌نیت باید توسط بیمه‌گر و بیمه‌گذار رعایت شود؛ بنابراین بیمه‌گذار باید کلیه اطلاعات در مورد ارزیابی حادثه را به بیمه‌گر اطلاع دهد و درصورتی‌که اثبات شود طرفین عقد بیمه، اصل صداقت و حسن‌نیت را رعایت نکردند، حق فسخ بیمه را دارند.

اصل غرامت در حقوق بیمه

باتوجه‌به اصل غرامت، شرکت بیمه به‌عنوان بیمه‌گر در صورت وقوع حادثه باید خسارت وارده به بیمه‌گذار را جبران کند تا مورد بیمه به حالت قبل از حادثه برگردد. اصل غرامت در بیمه اموال، اشیا و مسئولیت اجرا می‌شود. زیرا ارزش شخص قابل قیمت‌گذاری و تقویم نیست و اصل غرامت در مورد بیمه انسان در بحث بیمه درمان اجرا می‌شود. تعهدات بیمه‌گر نباید بیشتر یا کمتر از خسارت واقعی در وقوع حادثه تعیین شود. اصل غرامت تقلب عمدی و غیرواقعی در بیمه را کاهش می‌دهد.

اصول حاکم بر حقوق بیمه

باتوجه‌به حقوق بیمه در قانون بیمه در مورد سه موضوع بیمه اموال، بیمه اشخاص و بیمه مسئولیت بحث شده است. اصول حاکم بر انواع بیمه‌های مذکور به شرح ذیل است:

• اصل غرامت بیمه‌ای
• اصل صداقت و حسن‌نیت در بیمه
• اصل نفع بیمه
• اصل جانشینی

بیمه مسئولیت در حقوق بیمه

در فعالیت کاری و شغلی، اشخاص مسئول حوادث و خسارات جانی و مالی وارده به اشخاص ثالث هستند. بیمه مسئولیت، نوعی پوشش بیمه‌ای است که بیمه‌گذار در وقوع حادثه و خسارت نقش داشته و برای جبران خسارت مالی و جانی باید توسط بیمه‌گر به شخص حادثه‌دیده پرداخت می‌شود. انواع بیمه مسئولیت به شرح ذیل است:

• بیمه مسئولیت آتش‌سوزی
• بیمه مسئولیت کارفرما
• بیمه مسئولیت پزشکان
• بیمه مسئولیت مهندسی
• بیمه مسئولیت تولیدکنندگان کالا

بیمه اشخاص در حقوق بیمه

بیمه حوادث، از کارافتادگی، بیماری و نقص‌عضو اشخاص تحت پوشش بیمه اشخاص قرار می‌گیرد. بیمه اشخاص شامل بیمه درمانی، بیمه مسافرت، بیمه حوادث و بیمه عمر است. بیمه اشخاص به‌صورت انفرادی و گروهی منعقد می‌شود.

بیمه اموال در حقوق بیمه

بیمه اموال از مهم‌ترین انواع بیمه و اصلی‌ترین شاخه در بیمه خسارت است. انواع بیمه اموال به شرح ذیل است:

• بیمه آتش‌سوزی: شامل آتش‌سوزی به دلیل آتش، صاعقه و انفجار و خطرات تبعی به دلیل طوفان، سیل، زلزله و سقوط هواپیما
• بیمه باربری: شامل بیمه حمل‌ونقل دریایی، زمینی و هوایی
• بیمه کشتی: شامل بیمه بدنه و ماشین‌آلات در کشتی، بیمه مسئولیت و جبران خسارت به دلیل ربودن کشتی
• بیمه هواپیما: شامل بیمه بدنه، بیمه خطر کلی، فرانشیز بدنه، بیمه سرنشینان هواپیما، مسئولیت قانونی اشخاص ثالث، مسئولیت بار مسافر، بیمه تجهیزات هواپیما
• بیمه مهندسی: شامل بیمه خطر پیمانکاران، خطر نصب، بیمه ماشین‌آلات، بیمه تضمین کیفیت ساختمان، فاسدشدن کالا در سردخانه، بیمه جامع پروژه،
• بیمه نفت و انرژی: بیمه ساحلی، خشکی، دریایی و فراساحلی
• بیمه خودرو

الحاقی بودن عقد بیمه

بیمه عقدی الحاقی است و اصل این است که طرفین با توافق و اراده خود عقد را منعقد می‌کنند، ولی در بعضی موارد افراد به اجباری اموری را انجام می‌دهند. در عقد بیمه ضوابط و شرایط از طرف بیمه مرکزی تعیین و بیمه‌گذار هیچ‌گونه دخل و تصرف در مفاد عقد بیمه را ندارد و فقط موارد جزئی توسط بیمه‌گذار تعیین می‌شود؛ بنابراین بیمه عقدی اضطراری، الحاقی و تحمیلی است.

تشریفاتی بودن عقد بیمه

در عقد بیمه باید تشریفاتی رعایت شود؛ بنابراین باید به ایجاب و قبول طرفین و به‌صورت کتبی نوشته شود. بر اساس ماده 67 قانون بیمه در صورتیکه بیمه نامه با کوتاهی بیمه گر صادر شود، اما بیمه گذار تعهدات خود را انجام دهد، بیمه گر باید در صورت وقوع حادثه، خسارات وارده را پرداخت کند.

ویژگی عقد بیمه

خصوصیات عقد بیمه به شرح ذیل است:

• بیمه عقد لازم است.
• عقد بیمه تشریفاتی است.
• بیمه عقدی عهدی است و طرفین باید تعهدات در عقد بیمه را عمل کنند.
• بیمه عقد معوض است.
• بیمه عقدی بر مبنای حسن‌نیت است. درصورتی‌که حسن‌نیت در عقد بیمه رعایت نشود، باعث فسخ یا تعدیل بیمه است.
• بیمه عقد مستمر است و بعد از ایجاب و قبول از طرف بیمه‌گر و بیمه‌گذار تمام نمی‌شود و در طول مدت تعیین شده در عقد بیمه استمرار دارد.
• بیمه عقدی الحاقی است.
• بیمه عقد منجز است و با ایجاب و قبول طرفین ایجاد می‌شود. بعضی از حقوق‌دانان عقد بیمه را معلق به پرداخت حق بیمه از طرف بیمه‌گذار، وقوع حادثه و پرداخت خسارت توسط بیمه‌گر قبول دارند.

اصول کلی در حقوق بیمه

عقد بیمه: بر اساس ماده یک قانون بیمه، بیمه عقدی است که بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار منعقد می شود.

تعهدات بیمه‌گذار: شامل پیشنهاد نیاز به بیمه برای جبران خسارت در وقوع حادثه با پرداخت حق بیمه به بیمه‌گر

تعهدات بیمه‌گر: تعهداتی است که بیمه‌گر در قبال پرداخت حق بیمه توسط بیمه‌گذار در صورت وقوع حادثه در مدت تعیین شده، ملزم به پرداخت خسارت است.

 

ماهیت حقوقی بیمه

مهم‌ترین نهاد در حقوق بیمه، شرکت‌های بیمه به‌عنوان شرکت‌های تجاری هستند که با انجام عملیات بیمه منفعت و سود کسب می‌کنند. اولین قانون در مورد حقوق بیمه در سال 1316 تصویب شد. براساس ماده یک قانون بیمه، بیمه عقدی است که شرکت بیمه به عنوان بیمه گر در قبال دریافت حق بیمه به بیمه گذار متعهد می شود که در صورت حادثه، خسارت وارده به بیمه گذار را جبران کند. در ایران بیمه گر در قالب شرکت های بیمه و شخص حقوقی فعالیت می کنند. اما بیمه گذار شخص حقیقی یا حقوقی است که با ایجاب از طرف بیمه گذار و قبول بیمه گر، عقد بیمه منعقد می شود.

قانون بیمه

قانون بیمه در کشور در سال 1316 با توجه به قانون بیمه فرانسه تصویب شد. قانون بیمه در سال 1340 تصویب و بعد از آن دولت لوایحی به صورت بخشنامه برای حمایت از قانون بیمه تصویب کرد. همچنین قانون بیمه مسئولیت بیمه شخص ثالث در سال 1347 تصویب شد. بیمه مرکزی در سال 1350 با هدف هدایت و راهنمایی سایر موسسه های بیمه ای  تشکیل شد.

حقوق بیمه چیست؟

حقوق بیمه یکی از شاخه‌های مهم حقوق شامل قوانین و مقررات بیمه‌ای برای حمایت از افراد در حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی است. امنیت یکی از نیازهای اساسی افراد در جامعه است که برای تأمین این امنیت در حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی باید حقوقی از طرف قانون‌گذار وضع شود و این لزوم وجود بیمه را مشخص می‌کند. حقوق بیمه شامل قوانین و مقررات در مورد بیمه اموال، بیمه اشخاص و بیمه مسئولیت است.

موارد قابل گذشت در خصوص جرم تخریب عمدی اموال

در موارد خاص، در قوانین برخی کشورها، ممکن است برای جرم تخریب عمدی اموال، برخی از عوامل یا شرایط موجود باعث کاهش یا معافیت از مجازات شوند. این موارد قابل گذشت در خصوص جرم تخریب اموال ممکن است عبارت باشند از:

• نیاز به خود دفاع: اگر شخص به دلیل خطر جدی برای زندگی یا املاک خود یا افراد دیگر در معرض خطر قرار بگیرد و تخریب اموال را به عنوان راهی برای خوددفاع انجام دهد، ممکن است تحت شرایط خاصی از مجازات معاف شود.
• حالت ضرورت: اگر شخص در مواجهه با شرایط ضروری و بی‌درنگ باشد که تخریب اموال را ضروری کند، مثل مواجهه با زلزله، آتش سوزی یا تهدید جدی به امنیت عمومی، ممکن است تحت شرایط خاصی از مجازات معاف شود.
• رضایت صاحب املاک: اگر صاحبان املاک مورد تخریب عمدی موافقت کنند و رضایت خود را به طور صریح بیان کنند، ممکن است در برخی موارد، مجازات کاهش یابد.
• اشتباه در فهم: اگر شخص مرتکب تخریب عمدی اموال به خاطر اشتباه در فهم و شناخت صحیح وضعیت، نمی‌تواند عمدتاً از جنبه‌های جسمی یا روانی جرم خود آگاهی داشته باشد، ممکن است در برخی موارد مجازات کاهش یابد.

 

مجازات اسلامی ایران

در حقوق اسلامی و بر اساس قوانین جرم اسلامی در ایران، مجازات‌هایی نیز برای تخریب عمدی اموال تعیین شده است. این مجازات‌ها عموماً شامل مجازات‌های جزایی و قصاص می‌شوند. برخی از مجازات‌های احتمالی عبارتند از:

 

• قصاص: در صورتی که تخریب عمدی اموال منجر به کشتار یا آسیب جسمانی به شخصی شود، ممکن است مجازات قصاص نیز در نظر گرفته شود.
• دیات: در صورتی که تخریب عمدی اموال به آسیب جسمانی یا مرگ یک شخص منجر شود، ممکن است مجازات دیات (پرداخت جبران خسارت به خانواده متضرر) در نظر گرفته شود.
• زندان: محکومیت به زندان به عنوان یک مجازات احتمالی برای تخریب عمدی اموال تعیین می‌شود. مدت زمان زندان ممکن است بسته به شدت جرم و قوانین کیفری، مدت‌های مختلفی داشته باشد.
• البته ناگفته نماند که مجازات‌های دقیق و مفصل برای هر جرم بسته به شرایط و مقتضیات قضایی به قراردادهای قانونی و فتوای مراجع قضایی و مذاهب فقهی مربوطه بستگی دارد. در هر صورت، تعیین مجازات نهایی به عهده دستگاه قضایی و قوه قضائیه است.

قانون مدنی ایران

1. تعویض: در صورت تخریب یا تضرر اموال، فرد متضرر می‌تواند از مرتکب خسارت خواستار تعویض و بازسازی اموال خود شود.

2. خسارت جبرانی: فرد متضرر می‌تواند از مرتکب خسارت خواستار جبران خسارت مادی و معنوی ناشی از تخریب عمدی اموال شود.

3. مجازات کیفری: در صورتی که تخریب عمدی اموال به شکلی است که مجازات کیفری را برای خود دارد، مرتکب ممکن است مجازات‌هایی مانند زندان، پرداخت جریمه و سایر مجازات‌هایی که توسط دادگاه تعیین می‌شود، دریافت کند.

تخریب عمدی اموال شامل چه چیزهایی است؟

تخریب عمدی اموال شامل اقداماتی است که به صورت عمدی و با هدف آسیب رساندن، خراب کردن، نابود کردن یا تخریب کردن اموال دیگران انجام می‌شود. این اقدامات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. خراب کردن ساختمان‌ها: شامل تخریب یا خراب کردن ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و عمومی می‌شود. مثال: تخریب دیوار‌ها، شکستن پنجره‌ها، خراب کردن سقف و فرو ریختن ساختمان.

2. آتش‌زدن: شامل اشتعال حریق در ساختمان‌ها، خودروها، اماکن عمومی و خصوصی، کارگاه‌ها و غیره است.

3. خراب کردن وسایل نقلیه: شامل خراب کردن خودروها، موتورسیکلت‌ها، دوچرخه‌ها و هر نوع وسیله نقلیه دیگر است. مثال: شکستن شیشه‌ها، خراب کردن موتور، ویران کردن بدنه و غیره.

4. تخریب اموال عمومی: شامل تخریب یا خراب کردن اماکن و اموال عمومی مانند پارک‌ها، بلوارها، میدان‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس و قطار و غیره است.

5. تخریب اموال خصوصی: شامل تخریب یا خراب کردن اموال خصوصی مانند منازل، فروشگاه‌ها، دفاتر، کارخانه‌ها، دستگاه‌های الکترونیکی و سایر املاک خصوصی است.

6. خراب کردن محل‌های عمومی: شامل خراب کردن اماکن عمومی مانند توالت‌ها، پارک‌ها، بناهای عمومی و غیره است.

 

چگونه می‌توانیم از تخریب عمدی اموال جلوگیری کنیم؟

جلوگیری از تخریب عمدی اموال نیاز به تلاش و همکاری میان افراد، جامعه و نظام قانونی دارد. در زیر تعدادی از راه‌هایی که می‌توانید برای جلوگیری از تخریب عمدی اموال انجام دهید، آورده شده است:

1. آگاهی و آموزش: اطلاعات و آگاهی درباره اهمیت حفظ اموال و تأثیرات منفی تخریب عمدی بر جامعه می‌تواند موثر باشد. برنامه‌های آموزشی و توعیه‌ها در مدارس، محل کار و جوامع محلی به افزایش آگاهی و ارتقای اخلاقیات جامعه کمک می‌کنند.

2. تقویت نظام قانونی: اجرای قوانین مرتبط با تخریب عمدی اموال و تشدید مجازات‌ها می‌تواند از افرادی که به این اقدامات متجاوزانه می‌پردازند، منعکسه سازد. همچنین، ایجاد سازوکارهایی برای گزارش و شناسایی فعالیت‌های مشکوک و همکاری با نیروهای انتظامی نیز مهم است.

3. تقویت امنیت: افزایش امنیت فیزیکی و نظارت در مناطق عمومی و خصوصی، می‌تواند افراد را از اقدامات تخریبی منصرف کند. استفاده از دوربین‌های مداربسته، نظام‌های امنیتی موثر، نورپردازی مناسب و تقویت نظارت محلی از جمله اقدامات موردنیاز است.

4. ترویج رفتارهای مسئولانه: ترویج رفتارهای مسئولانه و اخلاقی در جامعه، درک و احترام به مالکیت خصوصی و ضرورت احترام به اموال دیگران می‌تواند از تخریب عمدی اموال جلوگیری کند. فرهنگسازی بر ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی می‌تواند به ایجاد یک جامعه متعهد به حفظ اموال و دارایی‌ها کمک کند.

5. توانمندسازی جوانان: فراهم کردن فرصت‌ها و برنامه‌هایی برای جوانان به منظور شرکت در فعالیت‌های سازنده و اجتماعی، می‌تواند از انحراف آن‌ها و انجام اقدامات تخریبی جلوگیری کند. توجه به آموزش، شغل‌دهی و فرصت‌های ورزشی و فرهنگی برای جوانان به شکلی سازماندهی شده.

6. تشویق همکاری با نیروهای انتظامی: تشویق کنید تا افراد تخلف‌کار را گزارش دهند و با نیروهای انتظامی همکاری کنند. به آن‌ها اعتماد کنید و به آن‌ها اطمینان دهید که گزارش‌ها محرمانه خواهند بود و اقدامات لازم انجام خواهد شد.

تخریب عمدی اموال بر افراد و زندگی آنها چه تاثیراتی می­گذارد؟

1. آسیب روحی و روانی: فردی که شاهد تخریب عمدی اموال خود است، ممکن است با آسیب‌های روحی و روانی مواجه شود. احساس ناامنی، ناراحتی، اضطراب و افسردگی از جمله عواقب احتمالی برای افراد می‌باشد.

2. از دست دادن اموال و دارایی‌ها: فردی که اموال خود را در اثر تخریب عمدی از دست می‌دهد، با مشکلات مالی و اقتصادی مواجه می‌شود. این ممکن است منجر به کاهش کیفیت زندگی و محدود شدن امکانات و منابع او شود.

3. افزایش ترس و ناامنی: تخریب عمدی اموال می‌تواند ترس و ناامنی در جامعه را افزایش دهد. افراد ممکن است هر لحظه نگران این باشند که دارایی‌ها و اموالشان مورد حمله قرار بگیرند.