جعل یک جرم مطلق است. این نکته از رای دیوان های کشور نیز بخوبی مشهود می باشد بنابراین به محض اینکه شخصی عمل جعل را انجام دهد، جرم جعل تحقق یافته است،حتی اگر شخص جاعل، پس از جعل آن را از بین ببرد.
جعل یک جرم مطلق است. این نکته از رای دیوان های کشور نیز بخوبی مشهود می باشد بنابراین به محض اینکه شخصی عمل جعل را انجام دهد، جرم جعل تحقق یافته است،حتی اگر شخص جاعل، پس از جعل آن را از بین ببرد.
جرم جعل، جرم مستقلی است و متفاوت از استفاده از سند مجعول است در واقع مقنن از آنجاییکه این احتمال را می دهد که اصولاً جعل مقدمه ای برای جرائم دیگر خصوصا استفاده از سند مجهول یا کلاهبرداری می باشد، جعل را جرم دانسته است و در این صورت و در فرضی که شخصی علاوه بر جعل از سند مجعول استفاده نیز نماید مقررات متعدد مادی بر اعمال مرتکب مترتب خواهد بود. ناگفته نماند که بین استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری نیز تعدد معنوی وجود دارد.
عفو خصوصی صرفاً شامل محکومین می باشد فلذا کسانی که حکم محکومیت قطعی نیافته اند مشمول این نوع عفو نخواهند بود. مجازاتهای قصاص و دیه، از آنجائیکه جزء حقوق الناس می باشد، مشمول عفو خصوصی نیز نمی باشند.
تمام مجازات های تعزیری مشمول عفو خصوصی بوده و مجازاتهای حدی بجز قذف، در صورت توبه مرتکب حتی پس از اثبات جرم، دادگاه می تواند عفو مجرم را دراین قبیل جرائم توسط رئیس قوه قضائیه از مقام رهبری درخواست نماید.
تشخیص صلاحیت مرجع رسیدگی کننده به جرم یکی از مهم ترین مراحل طرح و تقدیم شکایت است. با توجه به درجه جرم سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص، یعنی درجه 5 و 6 مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم موضوع ماده 596 قانون تعزیرات، حسب مورد؛ دادسرای عمومی و انقلاب و یا دادگاه کیفری 2 می باشد.
1- در صورت غیر رشید نبودن قربانی این جرم تحقق نمی پذیرفت مثل اینکه کسی از هوی و هوس و احتیاجات شخص رشیدی سوء استفاده کرده و بر ضرر او نوشته یا سندی اخذ می نمود. البته قانونگذار در این ماده واژه غیر رشید را نه در معنای خاص آن، که معادل واژه سفیه است بلکه در معنای عام آن که در برگیرنده سفیه، مجنون و نابالغ می باشد به کار برد.
2- نکته دوم آنکه حتی در فرض غیر رشید بودن قربانی، این جرم تنها در صورتی محقق می گردد که اخذ نوشته یا سند با سوء استفاده از ضعف نفس یا هوی و هوس یا حوایج شخص غیر رشید صورت می گرفت. بنابراین اگر برای مثال شخص غیر رشید خود، بدون اینکه اقدامی از سوی طرف مقابل انجام شده باشد نوشته یا سندی را در اختیار او قرار میداد، شخص اخیرالذکر را نمی توانستیم به ارتکاب جرم موضوع ماده ی 117 قانون تعزیرات محکوم کنیم .
مطابق با ماده ی 117 قانون تعزیرات سال 1362 هرکس از ضعف نفس یا هوی و هوس و یا حواءج شخص غیر رشیدی استفاده کرده و بر ضرر او نوشته یا سندی از قبیل قبض و حواله و برات و فته طلب و چک و مفاصا حساب و نوشته امانت یا قبض اشیا منقوله و اجناس تجاری و غیره و هر چیزی که موجب الزامی شود از او بگیرد به هر نحو وبه هر طریقی این کار را کرده باشد به شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود.
یکی دیگر از انواع جرایم نظامی ، جرایم خاص نظامی است. این دست از جرایم که مختص به نظامیان است با سرعت عمل و شدت بیشتری مورد رسیدگی قرار میگیرند. فرار از خدمت سربازی در این دسته از جرایم جای میگیرد. این گونه از جرایم در دادگاههای نظامی مورد بررسی و رسیدگی قرار میگیرند. با استناد به مطالعات و تحقیقات انجام گرفته از سوی سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، بیشترین جرایم مربوط به جوانان در حین خدمت سربازی به فرار از آن باز میگردد که این مسئله به ریشه در عزت نفس پایین این دسته از سربازان دارد.
جرم عمومی به آن دسته از تخلفاتی گفته میشود که یک فرد نظامی بدون در نظر گرفتن وظایف کاری خود مرتکب میشود. به عبارت دیگر جرایم عمومی نظامی آن دسته از تخلفاتی است که افراد عادی نیز قادر به انجامش هستند. خرید اسلحه، اخفای اسلحه، کلاهبرداری و… از جمله این تخلفات به حساب میآیند. دراین دست از جرایم که بین نظامیان و غیرنظامیان مشترک است، ملاک تشخیص جرم، شخصیت ارتکاب کننده است. در صورتی که شخص در نیروهای مسلح مشغول به فعالیت باشد و جرم مرتکب شده با وظایف و مسئولیتهای شغلی او مرتبط باشد، تخلف صورت پذیرفته در دسته جرایم نظامی جای میگیرد.
قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مشتمل بر پنج بخش شامل کلیات،حدود قصاص،دیات و تعزیرات می باشد. در رابطه با ازاله پرده بکارت باید توجه داشت که فاکتور متفاوتی در نوع جرم ارتکابی به نحوی که عمدی یا شبه عمد اعم از غیر عمد و خطای محض و همچنین مهلت پرداخت دیه و مسئول پرداخت آن تاثیر دارد. مقررات ناظر بر دیه از بین بردن بکارت قانون مجازات اسلامی در فرضی که زنا به صورت زنا به عنف یا بر خلاف رضایت دختر باکره صورت گیرد مرتکب جرم بایستی علاوه بر پرداخت ارش ازاله بکارت مهرالمثل را نیز پرداخت نماید در صورتی که زنا نسبت به دختر باکره به صورت غیر عنف صورت گیرد صرفاً امکان درخواست مهرالمثل وجود دارد.
برای تحقق جرم خیانت در امانت شرایط ذیل لازم است ؛ ۱-موضوع جرم باید مال یا وسیله تحصیل مال باشد. ۲-مال امانی باید از سوی مالک یا متصرف قانونی به امینی سپرده شود. ۳-مال به یکی از طرق قانونی و با شرط استرداد یا به مصرف معین رسانیدن، به امین سپرده شده باشد. ۴-بین فعل مرتکب و ضرر مالک یا متصرف قانونی آن رابطه علیت برقرار باشد.
بر اساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی: «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاط رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال محکوم خواهد شد.» اولا توهین می تواند با هر شکل و وسیله ای اتفاق بیفتد. به شکل گفتار، رفتار، نوشتار و حتی با اشارات دست و چشم. و یا به وسیله ارسال پیامک، ایمیل یا تلفن. دوما شاید فحاشی و استعمال الفاظ رکیک نمونه بارز توهین باشد، اما گاهی رفتارها و گفتارهای دیگری بنا به شرایط در زمره ی جرم توهین قرار می گیرد و مشمول مجازات و کیفر خواهد بود.
محتویات مستهجن به تصویر ، صدا یا متن واقعی یا غیر واقعی اطلاق می شود که بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است. قانون گذار در ماده 14 قانون جرائم رایانه ای بیان داشته است که " هر کس به وسیله سیستم های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده محتویات مستهجن را تولید ، ارسال ، منتشر ، توزیع یا معامله کند یا به قصد انتشار یا تجارت تولید یا ذخیره یا نگهداری کند " مجرم است و مجازات خواهد شد.
بر طبق ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، شرایط شاهد شرعی را مشخص کرده که عبارت از بلوغ؛ عقل؛ ایمان؛ عدالت؛ طهارت مولد؛ ذینفع نبودن در موضوع؛ نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها؛ عدم اشتغال به تکدی و ولگرد نبودن است.
شهادت کذب عبارت از ادای گواهی دروغ توسط گواه نزد مقامات رسمی در دادگاه است. بر اساس ماده ۶۵۰ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵، هر کس در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد به ۳ ماه و یک روز تا ۲ سال حبس یا به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. ادای شهادت کذب در دادگاه و نزد مقامات رسمی است.
مطابق ماده ۴۶ قانون مجازات اسلامی در جرائم تعزیری درجه سه تا هشت دادگاه می تواند در صورت وجود شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم، اجرای تمام یا قسمتی از مجازات را از یک تا پنج سال معلق نماید. دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری نیز پس از اجرای یک سوم مجازات می تواند از دادگاه صادرکننده حکم قطعی، تقاضای تعلیق نماید. همچنین محکوم می تواند پس از تحمل یک سوم مجازات، در صورت دارا بودن شرایط قانونی، از طریق دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری تقاضای تعلیق نماید.
حال شدن دیه به معنای این است که مهلت پرداخت دیه سر رسیده باشد. اگر فقط حکم به پرداخت دیه صادر شده باشد اما هنوز دیه حال نشده باشد، پرونده در اجرای احکام مفتوح می ماند تا زمانی که مهلت پرداخت دیه برسد. هر چند که محکوم علیه (متهم) میتواند قبل از حال شدن دیه نیز آن را پرداخت نماید. بنابراین روال کار در اجرای احکام به اینصورت می باشد که اخطاریه ای به محکوم علیه ارسال میشود که دیه در فلان تاریخ حال میشود و میتواند پیش از این تاریخ هم دیه را پرداخت نماید.
بعد از حال شدن دیه، محکوم له (شاکی) باید اعمال ماده ٣ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی را تقاضا نماید تا قاضی اجرا بتواند اقدامات خود را شروع نماید. بعد از تقاضای محکوم له، قاضی اجرا به محکوم علیه ابلاغ می نماید که ظرف ده روز دیه را پرداخت کند. اگر او ظرف مهلت ١٠ روزه حکم را اجرا نموده و دیه را پرداخت نماید، قاضی اجرای احکام نمیتواند از طریق توقیف و مزایده اموال، حکم را اجرا نماید اما اگر بعد از گذشت ١٠ روز، دیه پرداخت نگردید و مالی نیز معرفی نشد، امکان توقیف و مزایده اموال با تقاضای محکوم له وجود دارد. در نتیجه از تاریخ ابلاغ به محکوم علیه وقتی مهلت ١٠ روز سپری شود، قاضی اجرا باید به سراغ اموال محکوم علیه برود و از طریق مزایده و فروش اموال او، حکم را اجرا نماید. جهت شناسایی اموال میتوان از بانکها، پلیس راهور، اداره ثبت اسناد و املاک و همراه اول، استعلام اخذ شود. اگر برای محکوم علیه قرار تامین صادر شده باشد و او تحت قرار باشد، اگر فرد دیگری برای او وثیقه گذاشته و یا کفیل او باشد، ظرف مهلت ٣٠ روزه نه میتوان از طریق ضامن نسبت به احضار او اقدام نمود و نه میتوان وثیقه را ضبط نمود اما اگر محکوم علیه خود وثیقه سپرده باشد، اگر وثیقه از غیر از مستثنیات دین باشد، بعد از انقضاء مهلت ده روزه، حکم از طریق فروش وثیقه توسط قاضی اجرا و بدون نیاز به دستور ضبط از سوی دادستان اجرا میگردد اما اگر وثیقه از مستثنیات دین باشد، بعد از انقضا مهلت سی روزه اگر محکوم علیه دادخواست اعسار خود را تقدیم نکند، بدون نیاز به احضار مجدد محکوم علیه باید دستور ضبط توسط دادستان صادر و بعد از ضبط وثیقه دیه از محل فروش وثیقه پرداخت شود.
مهلت پرداخت دیه، از زمان وقوع جنایت به ترتیب زیر است مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده باشد: در عمد موجب دیه، ظرف یک سال قمری در شبه عمد، ظرف دو سال قمری در خطای محض، ظرف سه سال قمری تبصره- هرگاه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید، محکوم له مکلف به قبول آن است.
بر طبق قانون خدمت وظیفه عمومی، کسی که با جعل شناسنامه، مهر، امضا، کارت معافیت یا پایان خدمت، شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ، گواهی غیر واقع و دروغین، شهادت دروغ، پنهان کردن دروغ، رشوه و یا فریب، لوازم معافیت خودش و یا دیگران را فراهم کند، مرتکب جرم شده و از یک سال تا پنج سال حبس تعزیری خواهد داشت. مجازات جعل کارت پایان خدمت بسته به اینکه خود فرد شخصا مرتکب آن شود و یا با صدور تصدیقنامه جعلی توسط پزشک این کار را انجام دهد متفاوت است. اگر خود فرد مرتکب جرم جعل کارت پایان خدمت شود و برای معافیت خودش این کار را انجام دهد و یا به وسیله شخص دیگری سندی را به اسم پزشک جعل کند، به حبس از ۶ ماه تا ۱ سال و یا به ۳ تا ۶ میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.
جعل یک جرم است و مجازات دارد. جرم جعل زمانی اتفاق میفتد که فرد خاطی با ساخت سند یا نوشته و یا مهر یا امضا و یا با الحاق، خراشیدن یا تراشیدن و یا محو یا تقدیم و یا تاخیر در تاریخ سند و یا با الصاق نوشتهای به نوشته دیگر و یا جعل امضای یک نفر، سند تقلبی بسازد.