۱- اقامتگاه زن قبل از ازدواجش در صورتی که در خانه پدرش سکونت کند همان خانه پدری اوست زیرا که مرکز امور مهم او در آنجا می‌باشد.
۲- اقامتگاه زن ناشزه همان اقامتگاه همسر او است.
۳- زمانی که زوج محجور باشد اقامتگاه زوجه مرکز امور مهم بشمار می‌رود حالا چنانچه زوجه محجور باشد اقامتگاه او اقامتگاه ولی یا قیم اوست نه همسرش (زوج)
چنانچه زوج اقامتگاه معلومی نداشته باشد و یا زمانی که زوجه به اذن زوج یا اینکه از دادگاه مجوز بگیرد می‌تواند اقامتگاه مستقلی از زوج داشته باشد.
مطابق ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی اقامتگاه خانم همان اقامتگاه همسر او است زیرا که معمولا خانم همراه همسرش در مکانی مشخص زندگی می‌کند ومرکز امور مهم او نیز همانجاست.به مثال زیر توجه کنید:
اگر مرد و زنی در شهر تهران ساکن باشند اما فعالیت مرد در شهر قم باشد بنابراین اقامتگاه مرد شهر قم می‌باشد اما به دلیل اینکه زن با اجازه همسر خود در شهر تهران سکونت دارد پس اقامتگاه زن شهرتهرن است.
در اقامتگاه اجباری بطور استثنایی قانون بر خلاف اصل حاکمیت اراده برای شخص یا اشخاصی مکانی را به عنوان اقامتگاه درنظر می‌گیرد. این اجبار می‌تواند به دلیل وابستگی فرد به افراد دیگر یا به دلیل مشاغل و مقام آنها باشد.
مطابق اصل سی و سوم قانون اساسی هرشخصی می‌تواند برای سکونت یا امورمهم خود اقامتگاهی برگزید.
مطابق این اصل نمی‌توان مانع هیچکس برای اقامت در محلی شد ویا اینکه اشخاص را مجبور به اقامت در محلی کرد . افراد در انتخاب محل آزاد هستند و می‌توانند هر محلی را برای اقامت خود انتخاب کنند.
مهم اینکه همانطور که در ماده ۱۰۰۲ ق م گفته شد محل امور مهم از محل سکونت متفاوت است و اقامتگاه افراد محل امور مهم آنها محسوب می‌شود.
هر فردی می‌تواند اقامتگاهی را به اختیار و اراده خود برگزیند و یا اینکه در قراردادهای منعقد شده خصوصی و اوراق دادرسی مکانی را تحت عنوان اقامتگاه خود معرفی کند اما گاهی اوقات افراد در شرایطی خاص اقامتگاه بر آنها تحمیل می‌شود و مانند سایرین در انتخب اقامتگاه آزاد نیست.
مطابق قانون اقامتگاه بر سه قسم است:
۱-اقامتگاه اختیاری یا ارادی
۲-اقامتگاه اجباری
۳-اقامتگاه انتخابی یا قراردادی
ماده۵۹۰ قانون تجارت:
اقامتگاه شخص حقوقی ، همان محل اداره امور آن است. محل اداره شخص حقوقی نیز به جایی گفته می‌شود که محل تشکیل جلسات مجمع عمومی، مجمع فوق العاده و همچنین، جلسات هیات مدیره است.
همچین اصولا، مکاتبات، ابلاغ‌ها، اخطاریه‌ها، دعاوی و شکایات از سوی سایر اشخاص، سازمان‌ها و مراجع قانونی و قضایی در محل اداره شخص حقوقی ارسال و دریافت می‌شود.
ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی
اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آنجا باشد اگر محل سکونت شخصی غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز مهم امور او اقامتگاه محسوب می‌شود اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آنها خواهد بود.
در تعریف اقامتگاه باید گفت که اقامتگاه مکانی است که در آن مرکز مهم امور باشد یا اینکه قانون آن را مرکز امور مهم دانسته باشد حال چه درآن مکان سکونت داشته باشد چه سکونت نداشته باشد.
بنابراین چنانچه شخصی محل سکونتش در همدان بوده اما مرکز امور مهم او تهران باشد، محاکم تهران را محل اقامت او می‌دانند.
مهم اینکه اقامتگاه شخص حقوقی با شخص حقیقی متفاوت است.
این مطلب بستگی به این دارد که علت طلب شما از فرد بدهکار چیست. اگر مبلغ را به او قرض داده باشید، باید مدرکی بیاورید که ثابت کند پول را به او داده و پس نگرفته‌اید، مانند فیش بانکی، پرینت حساب و… امّا اگر طلب به موجب قرارداد، چک، سفته، تعهد و دیگر مدارک و اسناد رسمی و غیررسمی باشد، باید تمام مدارک و مستندات و حتی شهادت شاهدان مربوط به این معامله به دادگاه تقدیم شود.
چون در دعوای مطالبه وجه، موضوع خواسته جزو اموال منقول محسوب می‌شود (یعنی اموالی که قابل جا به جایی هستند) مرجع رسیدگی به این پرونده‌ها دادگاه محل اقامت شخص خوانده یا همان بدهکار است؛ امّا از نظر ماهیّت پرونده، رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه بر عهده‌ی دادگاه عمومی حقوقی خواهد بود.
هر گاه فردی به هر دلیلی مبلغی را از فرد دیگری طلبکار باشد و بخواهد حق خود را به صورت قانونی مطالبه کند، به خواسته‌ی او مطالبه وجه یا مطالبه طلب گفته می‌شود؛ امّا وقتی این خواسته را با ارائه‌ی دادخواست در دادگاه مطرح می‌کند تا حق خود را بگیرد، به این عملیات دعوای مطالبه طلب می‌گویند.
خواسته:
تقاضای صدور حکم برای محکومیت شخص خوانده به پرداخت مبلغ … ریال.
مطالبه وجه
مطالبه هزینه‌های دادرسی
مطالبه خسارت تأخیر پرداخت بدهی
اعسار از هزینه دادرسی
دلایل و منضمات:
قرارداد خرید و فروش ملک در تاریخ … به شماره ثبت …
استشهاد مبنی بر تحویل ملک به خوانده و عدم پرداخت وجه معامله از سوی خوانده
تعداد … برگه چک به شماره‌های …
متن دادخواست مطالبه وجه
ریاست محترم دادگاه …
با سلام
احتراما اینجانب … به استحضار می‌رسانم که در تاریخ … ملکی را با مشخصات … و … طبق قرارداد رسمی به شماره … به آقای … فروخته‌ام و ایشان تعداد … برگه چک برای پرداخت وجه به اینجانب تسلیم کرده است که هیچ‌کدام از آنها وصول نشده است.
و در عین حال با وجود مراجعات مکرر، شخص خوانده محترم از پرداخت آن خودداری کرده است. به همین دلیل با استناد به مواد … و … قانون … از دادگاه محترم تقاضای الزام خوانده به پرداخت مبلغ … ریال و همچنین پرداخت تمام خسارات و هزینه‌های دادرسی و تأخیر پرداخت را استدعا می‌کنم.
تعیین خواسته وبهای آن
مطالبه مبلغ……………..ریال به انضمام کلیه خسارات قانونی با قرار تأمین خواسته
دلایل ومنضمات دادخواست کپی مصدق :1 – سند رسمی عقد بیع اتومبیل 2 – سند مالکیت اتومبیل، “3-مدرک مورد نیاز دیگر”
ریاست محترم ” نام شهرستان محل اقامت خوانده”
با سلام احتراماً به استحضار می رساند :
ضمن تقدیم فتوکپی مصدق سند رسمی عقد بیع اتومبیل و سند مالکیت آن ، خریدار صدر الذکر طبق سند رسمی شماره تنظیم شده در دفترخانه شماره……………“نام شهرستان “ اتومبیل اینجانب را با مشخصات……………خریداری نموده است و متعهد گردیده در تاریخ……….مبلغ……………..ریال را در دفترخانه فوق پرداخت نماید ، نظر به اینکه درتاریخ مقرر اقدام به پرداخت مبلغ مزبور ننموده است فلذا اولاً مستنداً به بند الف ماده 108 تقاضای صدور قرار تأمین خواسته به مبلغ……….ریال در ثانی صدور حکم بر پرداخت ثمن اتومبیل به مبلغ……………..ریال را به استناد ماده 198 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مورد استدعاست.
بر اساس ماده ۱۹۹۳ قانون مدنی اگر در عقد ازدواج ارزش مهریه مورد توافق نامشخص باشد یا مالیت نداشته باشد، به زوجه مهرالمثل تعلق خواهد گرفت. برای تعیین مهر المثل، وضعیت شخصی و خانوادگی زوجه و سایر صفات او، یا میانگین مهریه نزدیکان وی در نظر گرفته می شود.
مهر یا مهریه یا صداق، تعهد مالی است که شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج، پرداخت آن را به همسر خود بر عهده می گیرد و مکلف است بلافاصله پس از امضای قرارداد ازدواج، هر لحظه که زن مطالــبه کند، آن را بپردازد. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
مهر المسمی به مهریه ای اطلاق می شود که میزان آن تعیین شده باشد.
وجه اشتراک موصی له و ورثه در این است که هر دوی آنان پس از فوت متوفا از اموال باقی‌مانده منتفع شده و سهم معین خود را مالک می‌شوند. اما نبایستی این دو عنوان را یکسان انگاشت.
ورثه افرادی هستند که با متوفا قرابت، اعم از نسبی یا سببی، داشته و مطابق قانون ارث و طبقات ارث تعیین می‌شوند. هیچکس نمی‌تواند افرادی خاص را به عنوان ورثه خود در نظر گرفته و سهم‌الارث آنان را مطابق میل خود تعیین نماید. قانون ارث و نحوه تقسیم ترکه یک قانون آمره است که توافق بر خلاف آن پذیرفته نخواهد شد. این در حالی است که افراد در انتخاب موصی له مختار هستند. هر فردی می‌تواند تا سقف یک سوم از اموال خود را به موجب وصیت تملیکی به فردی که شرایط موصی له (داشتن وجود و اهلیت) را دارا می‌باشد تملیک نماید، هر چند این فرد از ورثه به شمار نیاید و هیچ قرابتی با موصی نداشته باشد.
ممکن است برخی از افراد به اشتباه دو عنوان موصی له و وصی را مترادف و یکسان فرض نمایند، در حالی که هر یک از این عناوین مستقل بوده و ماهیتی جداگانه دارد. وصی از ارکان وصیت عهدی است. به موجب وصیت عهدی، موصی انجام کاری خاص را برای زمان پس از مرگ خود به عهده دیگری قرار می‌دهد که این فرد وصی نام دارد. برای مثال اگر فردی پیش از مرگ خود دیگری را مسئول رسیدگی به امور فرزندان صغیرش قرار دهد، آن فرد وصی نامیده می‌شود.
در وصیت تملیکی هیچ رکنی تحت عنوان وصی وجود ندارد. در این شکل از وصیت، موصی هیچ کس را عهده‌دار انجام کاری خاص نمی‌نماید، بلکه مالی را به دیگری تملیک می‌کند. فردی که از وصیت تملیکی منتفع شده و مالی را مالک می‌گردد، موصی له نامیده می‌شود. وصی، بر خلاف موصی له مالک مالی نمی‌شود، بلکه انجام کاری خاص بر عهده‌اش قرار می‌گیرد.
