ابتدا باید بدانید که طبق قانون، فردی که شخص یا اشخاصی را برای انجام جرم، تحریک و ترغیب کند یا آنها را برای انجام جرم تهدید و وسوسه کند یا با نیرنگ و فریب موجب وقوع جنایت شود، معاون جرم محسوب می‌شود؛ همچنین اگر وسایل انجام جرم یا راه‌های انجام آن را با آگاهی و عمد به کسی معرفی کند و یا وقوع آن را آسان کند، معاونت در جرم انجام داده است.
امّا اولین تفاوت معاونت و مشارکت در جرم، طبق تعریف‌های ارائه شده، این است که معاون در انجام فیزیکی و مادی جرم دخالتی ندارد، در حالی که شریک جرم، در عملیات اجرایی وقوع جرم، سهیم است. بنابراین نقش فرد دوم هر قدر هم که در وقوع جنایت اساسی بوده باشد، تا زمانی که در فعل مادی جرم، دخالتی نکرده باشد، معاون محسوب خواهد شد.
تفاوت دیگر این است که معاون جرم معمولا در سطح پایین‌تری نسبت به مجرم اصلی مجازات خواهد شد مگر در مواردی استثنائی که به عنوان جرمی مستقل محسوب شود و مجازات آن شدیدتر باشد؛ امّا در مورد شریک جرم باید گفت که اگر شرکای جرم ده نفر هم باشند، همگی به مجازات مجرم اصلی محکوم خواهند شد مگر اینکه مشمول تبصره قانون باشند و دادگاه به آنها تخفیف بدهد.
مورد بعدی این است که برای تحقق مشارکت در جرم نزدیکی زمان یا هم‌زمانی کارهای انجام شده توسط شرکاء شرط نخواهد بود، یعنی ممکن است کارهای آنها در زمانی نزدیک به هم، همزمان با هم یا در فواصل زمانی دور از هم انجام شده باشد، ولی نتیجه همه آنها یک جرم باشد؛ امّا طبق قانون برای تحقق معاونت در جرم، معاونت باید زودتر یا در زمان انجام جرم اتفاق بیفتد.
