انواع محجورین :

محجورین به سه دسته صغار،اشخاص غیر رشید و مجانین تقسیم می‌شوند.

الف ) صغیر

صغیر کسی است که نابالغ باشد ، به عبارتی دیگربه  کودک، طفل ،خردسال صغیر میگویند. صغیر در لغت به معنای کوچک است و در اصطلاح حقوقی فردی است که به سن بلوغ نرسیده و بالغ نشده است و سن بلوغ به موجب قانون مدنی در دختران رسیدن به سن  9 سال تمام قمری  و در پسرها سن 15 سال تمام قمری است.

 

ب) افراد غیر رشید

غیر رشید یا سفیه به معنای جاهل و احمق است و منظور از سفیه در حقوق مدنی شخصی است که تصرفات مالی او عاقلانه و مطابق با راه و روش عقلا و عرف نیست. البته کسی که گاهی اوقات غیرعاقلانه اموال خود را خرج میکند سفیه یا غیر رشید محسوب نمی‌شود.

نکته : کسی که اموالش را در راه حرام مصرف می‌کند سفیه است .

حجر سفیه :

حجر سفیه به امور مالی وی محدود است و در امور غیر مالی مانند طلاق ، سفیه به طور مستقل امور حقوقی خود را میتواند انجام دهد.

ج ) مجنون :

مجنون فردی است که عقل و درک ندارد و قوه عقلانی وی دچار اختلال است .

محجور کیست ؟

محجور شخصی است که به دلیل نداشتن اهلیت یا نقص اهلیت امور و اعمال حقوقی خود را نمی‌تواند انجام دهد .

انواع حجر :

۱. حجر عام و خاص :

حجر عام، به این معناست که شخص به طور کلی و کاملاً از اجرای حق و اعمال حقوقی خود منع شده باشد . مثلا حجر مجنون عام است.

حجر خاص یعنی اینکه شخص توانایی و شایستگی اجرای بخشی از حقوق خود را ندارد. برای مثال حجر سفیه یا غیر رشید خاص است و فقط امور مالی او را در بر می‌گیرد.

۲. حجر حمایتی و حجر سوء ظنی :

در حجر حمایتی هدف قانونگذار حمایت از محجور است اما در حجر سوء ظنی ،حمایت از منافع دیگران مد نظر قانون گذار است .

۳. حجر قانونی و حجر قضایی :

هرگاه حجر به موجب حکم قانون باشد حجر قانونی تلقی می شود مثل حجر صغیر،
و در صورتی که حجر به حکم دادگاه باشد حجر قضایی نامیده می شود مانند حجر تاجر ورشکسته.

۴. حجر بر اساس فقدان اراده و نقص اراده

۵. حجر امور مالی و حجر امور مالی و غیرمالی :

در صورتی که حجر محدود به امور مالی باشد از نوع اول است و در صورتی که همه امور مالی و هم امور غیر مالی را شامل شود از نوع دوم حجر است .

۶. حجری که پایان معین دارد و حجری که پایان معین ندارد:

هرگاه حجر در زمانی مشخص تمام شود از نوع اول یعنی پایان معین است و هرگاه حجر هیچ شرایط معینی نداشته باشد از نوع دوم است.

اهلیت تمتع چیست ؟

اهلیت تمتع به معنای شایستگی فرد برای دارا شدن حق و تکلیف است که به این اهلیت ،اهلیت استحقاق و تملک نیز گفته می شود.

اهلیت استیفا یعنی چه ؟

اهلیت استیفا به معنی شایستگی فرد برای اجرای حقوق خود است . چه بسا پیش می آید که شخصی دارای حقوق است اما توانایی اجرای حقوق خود را ندارد که در این حالت شخص اهلیت استیفا ندارد.

حجر یعنی چه ؟

حجر در لغت به معنای منع است اما در اصطلاح حقوقی منظور از حجر عدم اهلیت است‌ به عبارتی دیگر ،هنگامی که شخص به موجب قانون از اداره امور خود به صورت مستقل  و شخصا منع شود و نتواند امور حقوقی خود را اعمال کند حجر گفته می شود. در واقع حجر یعنی شخص توانایی قانونی برای اجرای حق خود را ندارد.

وظایف مامور ابلاغ :

1. رساندن ابلاغیه به اشخاص مورد نظر.
2. تنظیم اعلامیه قانونی در شرایطی که بستگان شخص در دسترس نباشند و یا از دریافت ابلاغ قانونی خودداری کنند و دعوت کردن آنها به مراجع قضایی.
3. اعمال مکاتبات مورد نیاز و ارجاع کار به مراجع انتظامی.
4. نظارت کردن بر تمام امور ابلاغ و اجرا
5. نظارت بر وصول مطالبات دولت که به اداره اجرا تحویل داده شده است.

شرایط تصدی مامور ابلاغ :

1. داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی یا کاردانی در رشته های حقوق، حسابداری ،مدیریت و..

۲. آشنایی با مهارت‌های ICDL

۳. سپری کردن دوره های چگونگی ابلاغ قانونی و واقعی.

مامور ابلاغ کیست ؟

مامور ابلاغ شخصی است که تحت نظارت دادگستری موظف است ابلاغیه و اوراق قضایی را به اشخاص مورد نظر تحویل دهد.

ابلاغ قانونی چگونه انجام میشود ؟

در شرایطی که دسترسی به خود شخص ممکن نباشد ابلاغیه و اوراق قضایی به افرادی که با وی ارتباط دارند از جمله خویشاوندان و… تحویل داده می‌شود و رسید گرفته می‌شود.
در نهایت اگر این امر نیز امکان‌پذیر نباشد دادگاه رسیدگی کننده دستور به انتشار ابلاغیه در روزنامه میدهد .

ابلاغ واقعی چگونه انجام میشود ؟

۱.ابلاغ واقعی مستقیم به خود اصحاب دعوا صورت میگیرد.

۲. اگر شخص حقوقی باشد ابلاغ در صورتی واقعی محسوب میشود که ابلاغ به مدیر یا قایم مقام مدیر عامل و یا دارنده حق امضا صورت گیرد.

انواع ابلاغ :

ابلاغ به دو روش قانونی و واقعی صورت میگیرد.

ابلاغ چیست ؟

منظور از ابلاغ در لغت رساندن پیام به شخص و آگاه کردن اوست اما در اصطلاح حقوقی منظور از ابلاغ به اطلاع رساندن یک سند رسمی به افراد است که باعث رعایت تشریفات قانونی میشود.از جمله ارکان مهم دادرسی به ابلاغ می توان اشاره کرد زیرا در صورتی که رعایت نشود موجب نادیده گرفتن حقوق طرفین دعوا می شود.

درخواست ابلاغ اجرای رای

ارتباط طرفین دعوا و یا وکلا با مراجع دادگستری در هر دعوا و اختلاف از طریق ابلاغ میسر است.
در تمام مراحل دادرسی از مراحل اولیه مانند ثبت دادخواست و شکوائیه تا اتمام مراحل نهایی و در نهایت اجرای رای، ابلاغ اوراق مربوط به دعوا وجود دارد و به علت اینکه اکثر مهلت های مقرر در قوانین و مقررات از تاریخ ابلاغ محاسبه شده و دارای اثر هست از این رو اشنا شدن با مفهوم ابلاغ و انواع آن   بسیار مهم است قابل توجه است ،مطابق قانون ایین دادرسی کیفری مصوب 1394 که مواد 649 الی 663 ان به دادرسی الکترونیکی اختصاص داده شده است  ابلاغ نه دیگر به مانند ایام گذشته بلکه از طریق سامانه ها الکترونیکی صورت میگیرد.

مجازات جرم نشر اکاذیب

مجازات های متفاوتی، بسته به شرایط ، برای جرم نشر اکاذیب پیش بینی شده است :

الف) مطابق ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 ، اگر نشر اکاذیب به طور گسترده انجام شود به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور و نا امنی در حد وسیع گردد ، مرتکب ، مفسد فی الارض محسوب میشود و به اعدام محکوم می گردد.

ب)مطابق ماده 698 باب تعزیرات مصوب 1375 ، ناشر کذب ، مجازات او ، حبس از دو ماه تا دو سال است یا اینکه قاضی می تواند آن را تا 74 ضربه شلاق محکوم کند.

ج)اگر کسی به وسیله سامانه رایانه ای ، جرم نشر اکاذیب را مرتکب شود ، به مجازات زندان از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 500 هزار تومان تا 4 میلیون تومان یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد .

عنصر معنوی جرم نشر اکاذیب

عنصر معنوی از اجزایی تشکیل می شود که بدین شرح است.

الف)سوءنیت عام

شخص مرتکب باید قصد و اراده و اختیار داشته باشد . در جرم مذکور ، شخص باید قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی را داشته باشد .

ب) سوءنیت خاص

جرم نشر اکاذیب ، جرم مقید به نتیجه نمیباشد و این موضوع صراحتا در قسمت اخیر ماده 698 باب پنجم تعزیرات مصوب سال 1375 ذکر شده است.
بنابراین چه ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نشود ، جرم نشر اکاذیب به وقوع پیوسته است .

عنصر مادی جرم نشر اکاذیب

پیکره مادی جرم نشر اکاذیب عبارتند از :

الف) اظهار کردن مطالب خلاف واقع است .
ب) نسبت دادن مطلب خلاف واقع به شخص حقیقی یا شخص حقوقی

عنصر قانونی جرم نشر اکاذیب

جرم نشر اکاذیب ، در ماده 698 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، مصوب سال 1375 ، اشاره شده است.
گرچه جرم نشر اکاذیب ، در 286 قانون مجازات اسلامی ، مصوب سال 1392 ، نیز اشاره شده است.
همچنین جرم نشر اکاذیب ، در ماده 746 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، مصوب سال 1375 ، نیز اشاره شده است.

بنابراین عنصر قانونی در این جرم متعدد است و در قسمت های مختلفی در قانون از آن نام برده شده است.

ماهیت نشر اکاذیب

نشر در لغت به معنای توسعه دادن و پراکندگی و گستردگی میباشد.
اکاذیب جمع کذب می باشد و کذب در لغت به معنای خبر دادن از چیزی به خلاف آن چه که هست ، می باشد.  نشر اکاذیب به معنای توسعه دادن و پراکنده کردن اخباری می باشد که خلاف واقع است .

نشر اکاذیب و مجازات آن

امروزه در جراید و رسانه ها مطالبی درباره بازیگران معروف و ورزشکاران به نام نشر داده می شود که برای مخاطبان روشن و هویدا نمی باشد ولی با مراجعه به محاکم قضایی متوجه می شویم که بعدا ورزشکار و بازیگر معروف با شکایت از ناشر مطالب ، باعث پیگرد قانونی وی به جهت اتهام نشر اکاذیب شده است. یکی از مصداق هایی که در مورد نشر اکاذیب می توان گفت ، همین مورد اخیرالذکر می باشد.