همان طور که پیشتر به آن اشاره کردیم، اقاله بطور کلی در لغت به معنای آزاد کردن یا رها سازی چیزی یا کسی از اتفاقی که به وجود آمده است.
از منظر علمای حقوقی نیز اقاله به معانی مختلف تعریف می شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:
.برهم زدن قراردادی با رضایت و توافق دو طرف.
.برهم زدن معامله ای با قرارداد و توافق دو طرف.
.برهم زدن عقدی با توافق و سازش دو طرف.
.محل ساختن عقد یا قراردادی با رضایت و توافق دو طرف.
اما به طور کلی اسناد اقاله به معنای برهم زدن عقد و قراردادی با رضایت و سازش دو طرف آن قرارداد.
بین علما در ارتباط با ماهیت اقاله اختلاف نظر وجود دارد. این امر به آن دلیل است که در اقاله آثار باقیمانده از قرارداد، در آینده از بین میروند. به همین علت بسیاری از فقهای امامیه، اسناد اقاله را با فسخ بیع یکسان میدانند. اما برخی از فقها همانند فقهای ملکی، حکم اقاله را مانند همان بیع می دانند.
لازم به ذکر است که انتخاب هریک از این دو نظر علاوه بر تفاوت علمی که با یکدیگر دارند، از نظر حقوقی هم دارای آثار و شرایط گوناگونی هستند.