حجر چیست؟

حجر در لغت به معنای بازداشتن و منع کردن می باشد، درحقوق حجر به معنای عدم اهلیت فرد برای اجرای حق است به بیان دیگر عدم اهلیت استیفاء است. قانونگذار افرادی را که دارای ضعف قوای دماغی یا صغر سن می باشند و قادر به اداره امور خود نیستند محجور تلقی کرده است.

اهلیت تمتع و اهلیت استیفاء چیست؟

به توانایی شخص برای دارا شدن حق اهلیت تمتع گویند و توانایی او را برای اعمال و اجرای حق اهلیت استیفاء می نامند. به نظرمی رسد مراد از ماده 956 قانون مدنی اهلیت تمتع است زیرا اهلیت استیفاء با زنده متولد شدن آغاز نمی گردد ( حمل از حقوق مدنی متمتع می گردد مشروط بر اینکه زنده متولد شود). ممکن است شخص اهلیت استیفاء داشته باشد و بتواند طرف حق قرار گیرد مانند صغیر و مجنون که می توانند مالک یا طلبکار باشند اما اهلیت اجرای حق را دارا نباشند و بدون دخالت شخص دیگر نتوانند حق خود را اعمال نمایند. ماده 190 قانون مدنی یکی از شرایط صحت اساسی معاملات را اهلیت دانسته و درصورت فقدان اهلیت معامله یا غیر نافذ است یا باطل.

تعریف و ماهیت پیش فروش ساختمان

پیش فروش ساختمان، قراردادی است که به موجب آن، پیش فروشنده، متعهد به احداث یا تکمیل واحد ساختمانی مشخص مطابق نقشه ساختمانی و اوصاف قراردادی در یک زمین شود و واحد ساختمانی مذکور در موعد مقرر و در ازای دریافت مبلغ قراردادی به مالکیت طرف دیگر قرارداد(پیش خریدار) درآید. ماهیت حقوقی قرارداد پیش فروش ساختمان، موضوع مورد اختلاف حقوقدانان و قضات بوده است.

برخی از نظریه‌پردازان، این قرارداد را به عنوان بیع معلق دانسته‌اند، برخی دیگر آن را تعهد به بیع و برخی دیگر نیز آن را قراردادی مستقل با ماهیت خاص دانسته‌اند. بر اساس این نظریه، قرارداد پیش فروش ساختمان، بیعی است که در آن، انتقال مالکیت ساختمان به پیش خریدار، منوط به تحقق شرطی معین است. شرط معین در این قرارداد، تکمیل ساختمان است. بر اساس این نظریه، قرارداد پیش فروش ساختمان، تعهدی است که پیش فروشنده به پیش خریدار می‌دهد تا در آینده، ساختمان را به وی بفروشد. در این قرارداد، مالکیت ساختمان تا زمان تکمیل آن در اختیار پیش فروشنده است.

نحوه طرح دعوای رفع تصرف عدوانی

رفع تصرف عدوانی یکی از انواع دعاوی تصرف است که طبق ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 690 قانون مجازات اسلامی از جنبه حقوقی و کیفری قابل پیگیری در مرجع قضایی است. نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که شرایط و مقدمات حقوقی و کیفری دعوای رفع تصرف عدوانی متفاوت است. در طرح جنبه کیفری تصرف عدوانی اثبات مالکیت امری لازم و ضروری است و شاکی باید به وسیله مدارک و ادله مالکیت خود را بر ملک مورد تصرف ثابت کند تا رفع تصرف عدوانی از جنبه کیفری قابل رسیدگی باشد. اما در جنبه حقوقی دعوای رفع تصرف عدوانی نیازی به اثبات مالکیت خواهان در ملک مورد تصرف عدوانی نیست و صرف ثابت نمودن تصرف سابق در ملک کافی است.

رفع تصرف عدوانی

رفع تصرف عدوانی یکی از مهمترین دعاوی تصرف در ماده 158 الی 177 قانون آیین دادرسی مدنی است. در قانون برای دفاع از تصرفات افراد در اموال غیر منقول علیرغم مالکیت یا عدم مالکیت، دعوایی با عنوان دعوای رفع تصرف عدوانی پیش بینی شده است. در دعوای تصرف عدوانی خواهان علیه خوانده که ملکی را بدون رضایت مالک اصلی یا بدون مجوز قانونی متصرف شده، اقدام قانونی انجام می‌دهد. دعوای رفع تصرف عدوانی دو جنبه حقوقی و کیفری دارد که هر یک از جنبه ها دارای شرایط خاصی برای مطرح شدن در دادگاه حقوقی و دادسرا هستند.

انواع وقف کدامند؟

طبق تعاریفی که در قانون مدنی عنوان شده است، وقف به دو صورت وقف عام و خاص است که در ادامه پیرامون آن صحبت خواهیم کرد.

• وقف عام: این نوع وقف همان طور که از نامش پیداست، برای عموم مردم است و در واقع وقف برای شخص یا اشخاص خاصی نیست. برای مثال صاحب باغی، قسمتی یا کل باغ خود را وقف فقرا می‌کند. در این صورت محصولات آن باغ؛ باید بین فقرا تقسیم گردد. آنچه که در وقف عام مطرح می‌باشد، این است که وقف هیچ گونه محدودیتی ندارد.
• وقف خاص: هنگامی که صاحب ملک یا زمینی؛ مال خود را وقف شخص یا اشخاص خاصی کند. برای مثال شخصی زمینی دارد و وقف چند بچه یتیم کرده است. این نوع وقف، موقوف علیهم مشخص و محصوری دارد.

آیا اعتراض ثالث در جرایم کیفری پس از اجرای حکم قابل پیگیری است؟

بر اساس ماده ۴۲۲ آیین دادرسی مدنی اعتراض شخص ثالث پیش از اجرای حکم قابل طرح در مراجع قضایی نیست. اما در مواردی پس از اجرای حکم، شخص ثالث در صورتی حق اعتراض خواهد داشت که اثبات شود حقوقی که اساس اعتراض است به دلیلی از نگاه قانون نقض نشده باشد. 

تعریف جرح شاهد

هرکسی که علیه او دعوائی در دادگاه طرح گردیده و استناد دعوی به شاهد باشد در صورت وجود شرایطی به استناد ماده ۲۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی می‌تواند شاهد طرف را جرح نماید به معنی آن که شاهد شرایط قانونی برای شهادت دادن را ندارد. 

قانون مدنی ایران

1. تعویض: در صورت تخریب یا تضرر اموال، فرد متضرر می‌تواند از مرتکب خسارت خواستار تعویض و بازسازی اموال خود شود.

2. خسارت جبرانی: فرد متضرر می‌تواند از مرتکب خسارت خواستار جبران خسارت مادی و معنوی ناشی از تخریب عمدی اموال شود.

3. مجازات کیفری: در صورتی که تخریب عمدی اموال به شکلی است که مجازات کیفری را برای خود دارد، مرتکب ممکن است مجازات‌هایی مانند زندان، پرداخت جریمه و سایر مجازات‌هایی که توسط دادگاه تعیین می‌شود، دریافت کند.

حق نظارت و مراقبت از کودکان

بر اساس ماده 1179 قانون مدنی، والدین حق ندارند کودک را تنبیه کنند و همچنین حق تادیب طفل خارج از حد متعارف را ندارند.

حق تربیت کودکان

بر اساس ماده 1178 قانون مدنی، والدین باید در حد توانایی خود کودکان را تربیت کنند.

حق نفقه کودکان

بر اساس ماده 1199 قانون مدنی، نفقه کودکان بر عهده پدر خانواده است. بعد از فوت پدر یا عدم توانایی پدر در پرداخت نفقه کودک، جد پدری مسئول پرداخت نفقه طفل است. بعد از فوت پدر و جد پدری، مادر باید نفقه کودک را پرداخت کند. براساس ماده 1204 قانون مدنی، نفقه شامل لباس، غذا، مسکن، اسباب و وسایل زندگی، هزینه بهداشت، درمان و آموزش است. در پرداخت نفقه فرزندان مشروع و نامشروع  تفاوتی وجود ندارد و حکم نفقه در مورد فرزند نامشروع و زنا زاده مانند فرزند مشروع از ازدواج صحیح است.

تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی دعاوی مالی

براساس ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی، دعاوی مالی با میزان خواسته بیشتر از سه میلیون ریال، قابل تجدیدنظرخواهی هستند. همچنین بر اساس بند ج  ماده مذکور، در صورتی که حکم در خصوص اصل دعوا قابل تجدیدنظر خواهی باشد، احکام راجع به متفرعات دعوای اصلی نیز قابل تجدیدنظر است.

حقوق مالی در امور مربوط به مالک و مستاجر

حقوق مالی در امور مربوط به مالک و مستاجر به شرح ذیل است:

-مطالبه حق کسب و پیشه و تجارت

-مطالبه سرقفلی

-مطالبه اجاره بها

-افزایش و تعدیل اجاره ‌بها

-مطالبه مابه التفاوت اجاره بها

 

حقوق مالی در امور حسبی

حقوق مالی در امور حسبی به شرح ذیل است:

-مطالبه سهم الارث

-دعوای تقسیم ترکه

-دعوای الزام به فروش ترکه متوفی

حقوق مالی در امور خانواده

حقوق مالی در امور خانواده به شرح ذیل است:

-مطالبه مهریه

-مطالبه نفقه

-دعوای استرداد جهیزیه

-تعدیل مهریه و نفقه

 

حق ارتفاق در حقوق مالی

بر طبق ماده 29 قانون مدنی، حق ارتفاق، حق عینی اصلی است که براساس این حق، شخص حقی در ملک دیگری برای عبور از آن ملک پیدا می کند. مثال، دو ملک مجاور، مالک یکی از ملک ها، حق عبور از ملک دیگری را دارد. نکته مهم در مورد حق ارتفاق این است، که این حق عینی اصلی است که در مال غیرمنقول ایجاد می شود.

حق انتفاع در حقوق مالی

براساس ماده 29 قانون مدنی،حق انتفاع، یکی از حقوق مالی است که اشخاص نسبت به اموال و دارایی خود دارند. حق انتفاع، نوعی حق عینی اصلی است که براساس این حق، شخص فقط می تواند از منفعت مال استفاده کند و در واقع مالک مال و منفعت مال نیست.

مسئولیت پرداخت دیون متوفی

مسئولیت پرداخت دیون متوفی بر عهده ورثه است. ورثه باید تمام دیون متوفی را به نسبت سهم‌الارث خود پرداخت کنند. اگر یکی از ورثه از پرداخت دیون متوفی خودداری کند، سایر ورثه می‌توانند از او مطالبه کنند. اگر متوفی دارای وصیت‌نامه باشد، باید دیون متوفی برطبق وصیت‌نامه به طلبکاران پرداخت شود. در صورتیکه متوفی دارای اموال قابل تقسیم است، باید دیون متوفی قبل از تقسیم اموال پرداخت شود. اگر متوفی دارای اموال غیرقابل تقسیم باشد، باید دیون متوفی به نسبت ارزش اموال غیرقابل تقسیم بین طلبکاران تقسیم شود. در صورتیکه برای پرداخت دیون متوفی، اموال شخص متوفی کافی نباشد، ورثه می‌توانند برای تأمین دیون متوفی از اموال خود استفاده کنند. اگر ورثه از پرداخت دیون متوفی خودداری کنند، طلبکاران متوفی می‌توانند از دادگاه برای تأمین خواسته خود اقدام کنند. 

نحوه پرداخت دیون متوفی

دیون متوفی باید قبل از تقسیم ارث از ماترک متوفی پرداخت شود. اگر اموال متوفی برای پرداخت دیون کافی نباشد، ورثه باید به نسبت سهم‌الارث خود، دیون را پرداخت کنند. ورثه می‌توانند دیون متوفی را به صورت نقدی یا غیرنقدی پرداخت کنند. اگر دیون متوفی به صورت نقدی باشد، ورثه باید آن را به طلبکاران متوفی بپردازند. در صورتیکه دیون متوفی غیر نقدی باشد، وارثین باید آن را به صورت عین یا مثل یا قیمت به طلبکاران متوفی پرداخت کنند.

دیون متوفی

دیون متوفی، تعهداتی هستند که متوفی در زمان حیات خود داشته است. این تعهدات می‌توانند مالی یا غیرمالی باشند. دیون متوفی باید قبل از تقسیم ارث پرداخت شود. اگر اموال متوفی برای پرداخت دیون کافی نباشد، ورثه باید به نسبت سهم‌الارث خود، دیون را پرداخت کنند.دیون متوفی شامل دیون واجب الادا و دیون غیر واجب الادا است. دیون واجب الادا، دیون هستند که پرداخت آن‌ها بر اساس قانون یا شرع ضروری است. این دیون شامل مهریه، نفقه، واجبات مالی مانند زکات و خمس، و دیون ناشی از جرم یا جنایت می‌شوند. دیون غیرواجب الادا، دیونی هستند که پرداخت آنها‌ برطبق قانون یا شرع ضروری ندارد، مانند دیون معاملات، دیون تعهدات قراردادی، و دیون ضمانت می‌شوند.