صدور سند مالکیت منوط به تأیید صحت انتشار آگهی و عدم وصول اعتراض و یا تعیین تکلیف اعتراض و نیز پرداخت هزینه های متعلقه می باشد. در خصوص املاک جاری پس از تأیید موارد فوق و نیز حصول اطمینان از انجام عملیات ثبتی، مبادرت به صدور سند مالکیت خواهد شد.
صدور سند مالکیت منوط به تأیید صحت انتشار آگهی و عدم وصول اعتراض و یا تعیین تکلیف اعتراض و نیز پرداخت هزینه های متعلقه می باشد. در خصوص املاک جاری پس از تأیید موارد فوق و نیز حصول اطمینان از انجام عملیات ثبتی، مبادرت به صدور سند مالکیت خواهد شد.
برابر ماده 4 آیین نامه اجرایی قانون، متقاضی صدور سند مالکیت باید ابتدا به درگاه الکترونیکی سازمان ثبت اسناد و املاک وارد شود. سپس فرم تقاضانامه الکترونیکی را تکمیل نماید. در ادامه مدارک و مستندات مورد نیاز را اسکن و وارد نماید. در ادامه، تصویر مدارک تصدیق شده و فایل نقشه را از طریق پست به دبیرخانه هیأت ارسال نماید.
متقاضی در صورت تمایل می تواند جهت تکمیل فرم تقاضانامه الکترونیکی و ارائه مدارک مورد نیاز به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نماید. دفاتر مکلفند به نمایندگی از طرف متقاضی مطابق ضوابط آیین نامه پس از تکمیل فرم الکترونیکی تقاضا، نسبت به ارسال مدارک مورد نیاز به هیأت ها اقدام نمایند. دبیرخانه از طریق سامانه الکترونیکی با متقاضی در ارتباط بوده و موارد نقص در پرونده را به اطلاع وی خواهد رسانید.
در صورتی که صدور سند مالکیت به نحو مفروز ممکن نباشد، هیأت می تواند با درخواست متقاضی پس از تعیین مآخذ ششدانگ با رعایت سایر مقررات، رأی به صدور سند مالکیت مشاعی صادر نماید.
برابر ماده 7 قانون، در مناطقی که مالک عرصه و اعیان یکی نباشد و مورد معامله، اعیان ملک باشد، چنانچه مالک عرصه در هیأت حاضر و مالکیت متقاضی اعیان را نسبت به عرصه تأیید نماید، هیأت به درخواست وی رسیدگی و با احراز تصرفات مالکانه متقاضی اعیانی، رأی به صدور سـند مالکیت عرصه و اعیان میدهد. در صـورت عدم مراجـعه مالک یا عدم تأیید مدارک ارائه شده، هیأت با حفظ حقوق مالک عرصه، رأی به صدور سند مالکیت اعیان برای مالک یا مالکان میدهد و مراتب را به اداره ثبت محل جهت صدور سند اعلام مینماید.
سند تعیین تکلیف – در صورتی که اعتراض در مهلت قانونی واصل نگردد یا معترض، گواهی تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی محل را ارائه نکند، اداره ثبت محل باید مبادرت به صدور سند مالکیت نماید. صدور سند مالکیت مانع از مراجعه متضرر به دادگاه نیست.
ممکن است اشخاص ذی نفع به آراء اعلام شده اعتراض داشته باشند. در این صورت باید از تاریخ انتشار آگهی و در روستاها از تاریخ الصاق در محل تا دو ماه اعتراض خود را به اداره ثبت محل وقوع ملک تسلیم و رسید اخذ نمایند. معترض باید ظرف یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض مبادرت به تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی محل نماید و گواهی تقدیم دادخواست را به اداره ثبت محل تحویل دهد. در این صورت اقدامات ثبت، موکول به ارائه حکم قطعی دادگاه است.
سند تعیین تکلیف – اداره ثبت اسـناد و املاک محل مکلـف است آراء هیأت را در دونوبت به فاصله پانزده روز از طریق روزنامههای کثیرالانتشار و محلی آگهی نماید. همچنین این اداره مکلف است در روستاها علاوه بر انتشار آگهی، رأی هیأت را با حضور نماینده شورای اسلامی روستا در محل الصاق نماید. صورتمجلس الصاق آگهی با امضاء نماینده اداره ثبت اسناد و املاک و نماینده شورای اسلامی روستا در پرونده ضبط میشود.
هیات مورد نظر در مورد نبودن مالک به طریق زیر موضوع را احراز می کند:
.چنانچه فوت مالک حادث شود، از سازمان ثبت استعلام می شود.
.در صورت مفقودالاثر بودن مالک، حکم دادگاه مورد نیاز خواهد بود.
.در مورد عدم دسترسی به مالک، مراتب از طریق نیروی انتظامی و شورای اسلامی محل و شهادت شهود احراز می شود.
برابر تبصره۳ ماده یک ، تصمیمات هیأت در مورد املاک افراد غایب و محجور با نظر قاضی هیأت، معتبر است. باید توجه نمود اراضی دولتی، عمومی، ملی، منابع طبیعی و موات از شمول این قانون مستثنی میباشند.
سند تعیین تکلیف – حل مشکلات اراضی و ساختمان ها از طریق تشکیل دبیرخانه و هیات حل اختلاف در اداره ثبت صورت می پذیرد. در موارد فوق، در هر حوزه ثبتی دبیرخانه ای تاسیس و هیأتی به نام هیأت حل اختلاف با حضور یک قاضی، رییس اداره ثبت و رییس اداره راه و شهرسازی تشکیل می شود. این هیأت با بررسی مدارک و انجام تحقیقات لازم، اقدام به صدور رای خواهند نمود. رای صادره می تواند منشاء صدور سند گردد.
سند تعیین تکلیف – در ماده 1 قانون مورد نظر، راه کار سند دار شدن اراضی مورد نظر مشخص شده است. به عبارتی نحوه اخذ سندی که افراد بدنبال آن هستند از مفاد قانون قابل برداشت خواهد بود. ممکن است به دلایلی نتوان برای اینگونه اراضی و باغات و ساختمان های واقع بر روی آنها سند مالکیت مفروزی از طریق قوانین جاری صادر نمود. در این صورت با توجه به دو بخش زیر می توان برای اخذ سند برای آنها اقدام نمود:
اول: ویژگی زمین ها و ساختمان و اراضی و باغات:
در مورد ساختمان ها، حتماً باید بر روی آن دسته از اراضی احداث شده باشند که سابقه ثبتی داشته باشد.
زمین هایی که ساختمان در آن احداث شده نباید به صورت غیر قانونی از سوی افراد تصرف شده باشد.
دوم: ویژگی مالکین آنها:
الف ـ فوت مالک رسمی و حداقل یک نفر از ورثه وی
ب ـ عدم دسترسی به مالک رسمی و در صورت فوت وی عدم دسترسی به حداقل یکنفر از ورثه وی
پ ـ مفقود الاثر بودن مالک رسمی و حداقل یک نفر از ورثه وی
ت ـ عدم دسترسی به مالکان مشاعی در مواردی که مالکیت متقاضی، مشاعی و تصرفات وی در ملک، مفروز است.
مراد از سند تعیین تکلیف که برخی کاربران به آن اشاره می کنند، اشاره به اراضی و یا ساختمان هایی است که فاقد سند تفکیکی هستند و مالکین و متصرفین آن مایل به تفکیک و یا صدور سند برای آن می باشند. این زمین و یا ساختمان ها باید دارای ویژگی های زیر باشند:
1. در اداره ثبت دارای سابقه ثبتی باشند.
2. کسانی که اراضی و یا زمین ها را در دست دارند متصرف قانونی باشند(نه عدوانی یا غیر قانونی).
بسیار خوب ، حال که قانون این گونه اراضی و یا ساختمان های موجود در آن را قانونی محسوب نموده است.
۱. کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها
۲. کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری ها
۳. کمیسیون بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری ها
مراجع فوق الاشاره مراجع مصرح در قانون است اما مراجعی نیز وجود دارند که وجهه قانونی ندارند مثل «کمیسیون توافقات» در شهرداری ها.
۱. کمیسیون حل اختلاف تخصصی ( موضوع قانون بیمه اجباری )
۲. هیات داوری بورس اوراق بهادار
۳.هیات های رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان
۴. هیات حل اختلاف سازمان ثبت احوال
۵. کمیسیون های بدوی و تجدید نظر رسیدگی به اختلافات گمرکی
۶. مراجع حل اختلاف مالیاتی
۷. کمیسیون اصلاح شناسنامه از حیث تاریخ تولد
۸. هیات تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع
۱. شوارهای حل اختلاف
۲. مراجع غیر قضائی وابسته به سازمان ثبت اسنادو املاک
۱. دادگاه خانواده
۲. دادگاه نظامی
۳. دادگاه انقلاب
۴. دادگاه ویژه روحانیت
۵. دادگاه اطفال و نوجوانان
۶. دیوان عدالت اداری
۱. دادگاه تجدید نظر استان
۲. دیوان عالی کشور
۱. مراجع قضائی عمومی حقوقی
۲. مراجع قضائی عمومی جزائی
۱. مراجع قضائی عمومی نخستین
۲.مراجع قضائی عمومی عالی