قرار یعنی چه

قرار در لغت به معنی استوار کردن ثابت کردن، استحکام بخشیدن است.در اصطلاح متون قانونی از قرار تعریف مثبت ارائه نشده و قانونگذار به تعریف منفی اکتفا کرده است. در حقیقت، با توجه به ماده ۲۹۹ قانون جدید آیین دادرسی عمومی و انقلاب در امور مدنی باید گفت: قرار دادگاه به تصمیم عملی اطلاق میشود که رأی محسوب شده و منحصراً راجع به ماهیت دعوا بوده و یا فقط قاطع آن باشد و یا هیچ یک از دو شرط مزبور را نداشته باشد که به ترتیب می‌توان، قرار کارشناسی، قرار رد دعوا و قرار تامین خواسته را نام برد.

انواع قرار:

۱. قرار‌های قاطع دعوا
۲. قرار‌های اعدادی یا مقدماتی
۳. قرار‌های شبه قاطع دعوا
۴. قرار‌های موقت و تامینی
 

قرارهای قاطع دعوا

قراری که دعوا را در حدود موضوع خود خاتمه دهد و دادرس با صدور آن به نوعی فارغ از رسیدگی می‌شود را قرار قاطع گویند. این نوع قرار‌ها بدون ورود به ماهیت دعوا صادر می‌گردد و پرونده را از دادگاه خارج میکند.

قرار‌ها زمانی صادر می‌شوند که دادگاه برای صدور حکم نیاز به انجام اقدامی از سوی اصحاب دعوا و یا یکی از نهاد‌های وابسته به دادگستری داشته باشد.

این قرار‌ها غالباً به دنبال ایراد خوانده مانند ایراد به اهلیت و با سمت خواهان و... صادر می‌شود و گاه بنابر تقاضای خواهان مبنی بر استرداد دادخواست یا استرداد دعوا صادر می‌گردد. به عبارتی قرار‌های قاطع دعوا زمانی صادر می‌شوند که دادگاه نتواند در ماهیت پرونده در موضوع اختلاف طرفین اقدام به صدور حکم کند. برخی از این قرار‌ها مانع دائمی در راه صدور حکم ایجاد می‌نمایند و برخی دیگر مانع موقتی ایجاد می‌نمایند.
 

انواع قرارهای قاطع دعوا

۱. قرار رد دادخواست
۲. قرار ابطال دادخواست
۳. قرار رد دعوا
۴. قرار سقوط دعوا
۵. قرار عدم استماع دعوا
 

خصوصیات قرارهای قاطع

قرار‌های قاطع دعوا دقیقاً مانند احکام پاکنویس می‌شوند و به صورت دادنامه در می‌آیند، بنابراین به اصحاب دعوا ابلاغ خواهند شد.

این دسته از قرار‌ها از قدرت اثباتی برخوردار می‌باشند، ولی از اعتبار امر قضاوت شده برخوردار نیستند به استثنای قرار سقوط دعوا که از اعتبار امر قضاوت شده برخوردار است.

قرار‌های قاطع دعوا نیز همانند احکام دادگاه نمی‌توانند موضوع دعوای ابطال یا بطلان قرار گیرند، زیرا تنها راه بی اثر ساختن این دسته از قرار‌ها اعتراض و شکایت نسبت به آنهاست.

قرار‌های قاطع دعوا مشمول قاعده فراغ دادرس می‌شوند. از ۵ طریق شکایت از آرای دادگاه‌ها که در قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است فقط ۳ طریق آن می‌تواند طریق شکایت قرارها باشد:

۱. تجدیدنظرخواهی
۲. فرجام خواهی
۳. اعتراض ثالث

سابقاً گفته شد که واخواهی مخصوص احکام است و قرار نمی‌تواند به صورت غیابی صادر شود. اعاده دادرسی هم به صراحت ماده ۴۱۷ آ. د. م. مخصوص احکام است.

قرارهای اعدادی یا مقدماتی

به این نوع از قرارها، قرار‌های ماهیتی نیز گفته می‌شود. این دسته قرار‌ها با اینکه نامشان به قرار‌های قاطع دعوا شبیه‌تر است؛ و به عبارتی به هر دو دسته قرار گفته می‌شود، ولی هیچ شباهتی در ماهیت و علت صدور با یکدیگر ندارند.

این قرار‌ها زمانی صادر می‌شوند که دادگاه برای صدور حکم نیاز به انجام اقدامی از سوی اصحاب دعوا و یا یکی از نهاد‌های وابسته به دادگستری داشته باشد.

برای مثال دادرس برای اصدار حکم نیاز به انجام تحقیقاتی در محل و پرس و جو از اهالی می‌بیند، بنابراین قرارتحقیق محلی صادر می‌کند. یا اینکه در مورد موضوعی نیاز دارد یک متخصص ابراز عقیده نماید، که در این صورت» قرار کارشناسی صادر می‌کند و پرونده را به کارشناس احاله می‌دهد. پس قرار‌های اعدادی ومقدماتی در مقدمات دعوای طرح شده نقش دارند.
 

انواع قرارهای اعدادی و مقدماتی

۱. قرار کارشناسی
۲. قرار تحقیق محلی
۳. قرار معاینه محلی
۴. قرار اتیان سوگند
۵. قراراناطه
۶. قرار رسیدگی به اصالت اسناد
۷. قرار تطبیق اسناد

---

منبع: تابناک

در صورت اثبات نسب فرزند نامشروع چه می‌شود؟

زمانی که نوزادی حاصل رابطه نامشروع باشد، هرچند نسبت این نوزاد به پدر غیر قانونی است و می‌توان اثبات کرد که این نوزاد حاصل رابطه نامشروع این زن با مرد مشخصی است، ولی مرد به عنوان پدر عرفی نوزاد وظیفه دارد نفقه این فرزند را بپردازد و برایش شناسنامه بگیرد.

اثبات نسب پدری چگونه انجام می‌شود؟

اثبات برای نسب پدری بر خلاف مادری که قابل اثبات است، دشوار است. چون مدعی که فرزند باشد باید ثابت کند که حاصل نزدیکی مادرش و شوهر او است؛ که اصولا هیچ سند و شاهدی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. بنابراین قانونگذار در این مورد دخالت کرده و با استفاده از اماره یا نشانه قانونی، این مشکل خانوادگی را حل می‌کند. در حقوق اسلامی با استفاده از “اماره فراش” می‌توان این موضوع را حل کرد. یعنی بر طبق این قاعده، کودکی که در زمان زوجیت متولد می‌شود متعلق به شوهر است. و فقط از راه اتهام زن به زنا می‌توان خلاف آن را ثابت کرد.

مهمترین دلایل اثبات نسب مادر چیست؟

• سند ولادت «شناسنامه»

شناسنامه یکی از بهترین دلایل اثبات نسب است. ولی رسمیت داشتن این سند بسته به گواهی مامور رسمی است. اگر ادعا شود که تولد نوزاد آنچنان که در شناسنامه قید شده نیست و تحریف شده است، باید مدعی ادعای جعل را برای اثبات این ادعا، مطرح کند.

طبق مطالب بالا گرفتن شناسنامه با این مورد رابطه مستقیم دارد.

• شهادت و امارات

طبق قانون از طریق شهادت می‌توان ارکان نسب را اثبات کرد. در این مواقع دادگاه در مورد صحت این شهادت تحقیق و بررسی می‌کند. در مورد امارات نظر کارشناس در مورد آزمایش خون مدعی و خانواده‌ای که خود را بدان نسب می‌دهد، مطرح است.

طبق ماده ۴۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی، شهادت می‌تواند تمام ارکان نسب را اثبات کند و تشخیص صحت چنین شهادتی بر عهده دادگاه است و دادرس اجباری به تأیید مفاد گواهی ندارد.

• اقرار

اثبات نسب را با اقرار نیز می‌توان ثابت کرد. قانون مدنی فقط در این مورد حکم خاص می‌دهد. این حکم خاص در ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی آمده است: «اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولاً تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد، ثانیاً کسی که به نسب او اقرار شده است، تصدیق کند، مگر در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده به شرط آن‌ که منازعی در بین نباشد.»

اماره قانونی چیست؟ و به چه معنا است؟

اماره قانونی یکی از راه‌های اثبات نسب است. یعنی زمانی که نوزادی متولد می‌شود، اگر تولد نوزاد بین 6 تا 10 ماه بعد از ازدواج زن و شوهر باشد، نسب پدری و نسب مادری قانونی است. اما اماره قانونی در زمان انحلال نکاح متفاوت است. یعنی زمانی که مادر پس از جدایی ازدواج نکرده باشد و تولد نوزاد تا 10 ماه پس از جدایی باشد، آن طفل متعلق به شوهر است. حال اگر بعد از انحلال نکاح زن دوباره ازدواج کند یعنی ازدواج مجدد داشته باشد و پس از ازدواج مجدد نوزادی متولد شود، اگر از زمانی که از شوهر اول جدا شده هنوز 10 ماه نگذشته و تاریخ ازدواج دوم نیز به 6 ماه رسیده باشد، این فرزند طبق اماره قانونی از شوهر دوم است. ولی اگر طبق اماره قانونی دیگری خلاف این ثابت شود و مشخص نشود طفل از کدام شوهر است، باید آزمایشات پزشکی انجام داد.

استشهادیه اثبات نسب چیست؟

هر شخص برای اثبات ادعای خود باید مدارک و شواهدی را به دادگاه ارائه کند. یکی از اصلی‌ترین این مدارک، شهادت شهود است که یعنی تعدادی از این واقعیت موضوع باخبرند و در دادگاه شهادت می‌دهند. استشهادیه فرمی است که شهادت به طور کتبی بر روی آن درج می‌شود. استشهادیه برای هر اثبات دعوایی استفاده می‌شود که از جمله استشهادیه اثبات نسب است.

دادگاه صالح اثبات نسب:

دادگاه رسیدگی به این موضوع بر عهده و در صلاحیت دادگاه خانواده است. زمانی که رای صادر می‌شود، می‌توان در دادگاه تجدید نظر استان نسبت به این رای اعتراض گذاشت. این دادگاه وظیفه بررسی به اثبات را دارد.

برای اثبات نسب مادری چون دوران بارداری و زایمان را نمی‌توان به راحتی انکار کرد و همچنین از موقع به دنیا آمدن نوزاد تا مدت 15 روز باید تولد او را در ثبت احوال اعلام شود و شناسنامه دریافت شود، برای همین اثبات نسب مادر خیلی راحت‌تر از اثبات برای پدر است.

چون مردان به راحتی می‌توانند ازدواج موقت داشته باشند، برای همین برای اثبات نسب پدری، باید آزمایشات مختلفی گرفت شود تا رابطه فرزند و پدر مشخص شود و این آزمایشات هم به راحتی در دسترس نیست و هم پر هزینه است. برای همین این کار با دشواری‌های زیادی همراه است.

تعریف کلمه نسب چیست؟

در حقیقت نسب به معنی خویشاوندی و نژاد است. اما از نظر حقوقی نسب به معنای ارتباط میان دو نفر که یکی از آن‌ها از نسل دیگری باشد یا هر دو از یک نسل باشند، است. مانند رابطه فرزند و پدر یا رابطه خواهر و برادر.

در بعضی مواقع که پدر و مادر از تلقیح مصنوعی استفاده می‌کنند، نسب ناشی از تلقیح مصنوعی است. گاهی مواقع هم نسب ناشی از رابطه شبه‌ناک است. نسب مشروع نیز ناشی از ازدواج قانونی و مشروع زن و مرد است. برای اثبات نسب بین دو نفر باید ازدواج زن و مرد و همچنین نسب پدر و مادر اثبات شود.

ضرر در مضاربه بر عهده کیست ؟

طبق قانون، ضرر در قرارداد مضاربه بر عهده مالک می‌باشد.

حتی اگر طرفین شرط کنند که یا عامل یا هر دو نفر خسارت را برعهده بگیرند، شرط باطل است. البته در صورتی که در معامله بیان شود که خسارت وارد شده بر مالک توسط عامل جبران می‌شود و عامل از مال خودش خسارت مالک را پرداخت می‌کند، شرط درست می‌باشد.

جمع‌بندی

همانطور که دیدید، قرارداد مضاربه ای شامل مشارکت دو نفر ضارب و مضارب (عامل) است که طی آن معامله‌ای شامل پرداخت وجه نقد و کار قانونی عقد می‌شود.

در این نوع معامله قوانینی وجود دارد که پایبندی به آن مهم است. اگر قصد انجام چنین کاری را دارید، در ابتدا کاملا با آن آشنا شوید و بعدا با فردی مطمئن و قابل اعتماد وارد معامله شوید.

ابطال قرارداد مضاربه به چه صورت است؟

ماده 551 قانون مدنی می‌گوید که معامله مضاربه با یکی از شرایط زیر فسخ می‌گردد:

• اگر یکی از افراد در طرفین معامله فوت کند یا دچار جنون شود، معامله فسخ می‌شود. البته اگر در وصیت طرف به معامله مضاربه اشاره شود، مرگ فرد باعث فسخ نخواهد شد.
• در صورتی که فرد مالک ورشکسته یا مفلس شود، عامل می‌تواند سود خود را خارج از نوبت و خارج از صف طلبکاران دریافت کند. در واقع عامل جزو طلبکاران محسوب نمی‌شود و در سود مضاربه، شریک است.
• اگر کل سرمایه یا سود حاصل از آن تلف شود و از بین برود، قرارداد باطل می‌شود.
• در صورتی که امکان انجام تجارت مدنظر طرفین وجود نداشته باشد، حکم مضاربه چیست ؟ مثلا ممکن است طرفین در نظر داشته باشند گاوداری بزنند بنا به دلایلی امکان آن وجود نداشته باشد. در این حالت معامله فسخ می‌شود.

سود حاصل از مضاربه به چه صورت است؟

سودی که از این قرارداد به دست می‌آید، شامل منافعی است که از خرید و فروش جنس به دست می‌آید. پس سودی که از این کار به دست می‌آید، باید ناشی از یک تجارت خاص باشد و حتما منفعتی در آن وجود داشته باشد.

در ابتدای معامله باید سهم هر طرف مشخص باشد و همانطور که در بخش‌های قبلی گفته شد، این سهم به صورت یک دوم، یک سوم و یک چهارم باشد. البته ممکن است این مقدار به صورت درصدی هم باشد. مثلا یکی از طرفیت 35% و دیگری 65% از سود را ببرد.

نکات قرارداد مضاربه از لحاظ شرعی

یعنی اگر کمی بی‌دقتی شود معامله مضاربه سر از ربا در خواهد آورد. این معامله برای افرادی مفید است که دارای سرمایه کافی هستند. اما به دلایلی نمی‌خواهند کار کنند. در این صورت باید با یک نفر معامله کنند و به اصطلاح معروف بازاریان به شکل “کار از یکی و سرمایه از یکی” عمل کنند. اما باید مواظب بود که این قرارداد به ربا آلوده نشود.

قرارداد مضاربه چیست ؟

در این نوع معامله دو نفر در یک کار شریک می‌شوند؛ یکی مالک و دیگری ضارب؛ پول لازم برای کار توسط یکی تامین می‌شود و کار هم توسط دیگری انجام می‌شود.

افراد باید یک تعهد و قراردادی برای تقسیم سود بین خودشان ببندند و به نسبت پول و کار، سود را تقسیم کنند، در این امر می‌توان از یک وکیل قرارداد کمک گرفت. ماده 546 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: “مضاربه عقدی است که در آن یکی از متعاملین سرمایه را تامین می‌کند با شرط اینکه طرف دیگر با آن تجارت کند. دو طرف در سود آن شریک هستند. همچنین صاحب سرمایه مالک و فرد کارکننده ضارب نامیده می‌شود “. یکی دیگر از مواردی که در قانون مطرح شده‌ است، این است که می‌توان در معامله نوع تجارت را مشخص نکرد. در چنین صورتی فرد عامل می‌تواند هر نوع تجارتی را با توجه به عرف و دین انجام دهد. به طور مثال می‌توان قرارداد مضاربه بورس یا قرارداد مضاربه بانکی انجام داد و سود را بین طرفیت تقسیم کرد.

نکات مهم حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی

1- در قوانین طلاق، اگر حضانت طفل با مادر باشد، با ازدواج مجدد مادر، حضانت طفل از وی ساقط می‌شود. ولی در طلاق توافقی، زوجین می‌توانند با یکدیگر توافق کنند، در صورت ازدواج مجدد مادر، حضانت طفل کماکان با مادر باشد.

2- طبق قانون مصوب سال 1314 شمسی، حضانت طفل پسر تا سن دو سالگی با مادر بود، ولی با تغییرات اعمال شده در سال 1382 حضانت فرزند دختر و پسر تا پایان سن هفت سالگی به مادر واگذار شده است.

3- در بحث حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی و هر نوع طلاق دیگر، دادگاه مصلحت طفل را در نظر می‌گیرد.

4- در طلاق توافقی، بحث ملاقات طفل با پدر یا مادر از قبیل تعیین مکان و زمان ملاقات، و سایر جزییات آن، بستگی به توافق والدین دارد، و در صورت عدم توافق والدین و اختلاف میان آن ها، تصمیم گیری با دادگاه است.

5- در صورت طلاق توافقی، نفقه طفل برعهده پدر است، و چگونگی پرداخت و میزان آن بستگی به توافق والدین در حین اجرای طلاق توافقی دارد. در صورت اختلاف میان والدین در مورد پرداخت نفقه، دادگاه مبلغ نفقه را بر اساس وضعیت اجتماعی و شرایط سنی و نیازهای روز مره طفل تعیین می‌کند.

6- تا زمانی که طفل به سن هجده سال تمام برسد، تحت ولایت پدر یا جد پدری خود خواهد بود.

چگونگی حضانت فرزند در طلاق توافقی

در خصوص حضانت فرزند در طلاق توافقی، زوجین می‌توانند بر خلاف اصول کلی که در مورد حضانت اطفال مطرح شد با یک دیگر توافق کنند. مثلا حضانت کودک زیر هفت سال دختر به پدر واگذار شود یا این که حضانت کودک پسر تا پایان 15 سالگی با مادر باشد. بنابراین حضانت فرزندان بعد از طلاق توافقی، براساس توافق میان زن وشوهر انجام می‌گیرد. و دادگاه در این مورد دخالتی ندارد و همه چیز بر عهده والدین است.

حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی

همان طور که پیش تر گفتیم، شرایط حضانت فرزند بستگی به نوع طلاق دارد. در طلاق توافقی که یکی از انواع طلاق ها است، لازمه صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه، توافق بر کلیه امور مالی و غیر مالی موجود بین زوجین، از جمله حضانت فرزند در صورت وجود است. بدین نحو که زوجین باید در خصوص حضانت فرزند، خود با یک دیگر به توافق برسند و آن را به صورت مکتوب به اطلاع دادگاه برسانند.

حضانت فرزند تا چه سنی با مادر است؟

نکته مهم قابل ذکر برای مادرانی که در آستانه طلاق هستند این است که طبق قانون، در حالت عادی به سبب شرایط حساس روحی و عاطفی کودکان و نیازشان به مادر، در صورت طلاق والدین، حضانت کودک دختر و پسر تا سن هفت سالگی با مادر است و بعد از اتمام هفت سالگی حضانت آن ها به پدر واگذار می‌شود.

شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق

اگر زوجین از یک دیگر جدا شوند، شرایط حضانت فرزند بستگی به نوع طلاق آن ها می‌تواند متفاوت باشد. ولی به طور کلی چیزی که در قانون در رابطه با حضانت فرزندان بدون طلاق وجود دارد این است که، حضانت فرزند دختر تا 9 سالگی و برای فرزند پسر تا سن 15 سالگی مفهوم پیدا می‌کند، و بعد از این، دیگر حضانت برای اطفال ذکر شده معنا ندارد و فرزندان از حضانت پدر یا مادر خود خارج می‌شوند، و خود باید تصمیم بگیرند که در ادامه با کدام یک می‌خواهند زندگی کنند.

حضانت فرزند چیست؟

حضانت به معنای نگه داری، مواظبت روحی وجسمی، و تعلیم و تربیت کودک توسط افراد ذیصلاحی است که به صورت قانونی عهده دار این مسئولیت هستند.

طبق قانون مدنی، حضانت فرزندان، هم حق و هم تکلیف والدین است، و هیچ کدام از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت کودک برعهده آن ها است از این مسئولیت امتناع کند یا دیگری را آن محروم سازد.

از آنجا که کودکان بی دفاع ترین موجودات هستند، از این رو قانون برای حضانت فرزندان قوانینی را در نظر گرفته است. به طور کلی حضانت فرزند بدون طلاق به عهده پدر و مادر است مگر اینکه پدر و مادر صلاحیت حضانت را نداشته باشند.

عسر و حرج در طلاق غیابی

در طلاق غیابی گاهی عسر و حرج هم پیش می‌آید که برای روشن شدن موضوع باید به آن هم پرداخت. براساس ماده 1130 قانون مدنی، در صورتی که ادامه زندگی مشترک زوجین موجبات عسر و حرج زن گردد، می‌توان با حضور در دادگاه تقاضا طلاق کرد.

قطعا باید بدانید که اگر  عسر و حرج در دادگاه مشخص شود، قاضی مرد را مجبور به طلاق کرده و در غیر این صورت زن به درخواست خود طلاق خواهد گرفت. معنای عسر و حرج چنین بوده که اگر زندگی به سطح دشواری برای زن برسد که دیگر تحمل ادامه زندگی را نداشته باشد، طلاق را می‌تواند با مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست جاری کند.

مرد باید به دادن نفقه زن بپردازد و زندگی مشقت بار برای زنان که توسط مرد به وجود می‌آید، مجازاتی را برای مرد به دنبال خواهد داشت. بنابراین بایستی نتیجه گرفت که عسر و حرج اگر محرض شود قطعا طلاق را حتمی می‌سازد و مرد باید زندگی مناسب و ایده آلی را برای همسر خود فراهم آورد.