در شرایطی که مرد هنگام عقد موقت، به زن وکالت بذل مدت دهد، زوجه می تواند به منظور ابطال صیغه محرمیت، به این روش اقدام نماید. بنابراین، یکی از راه های باطل کردن صیغه محرمیت، وکالت داشتن زن برای ابطال عقد موقت است.
در شرایطی که مرد هنگام عقد موقت، به زن وکالت بذل مدت دهد، زوجه می تواند به منظور ابطال صیغه محرمیت، به این روش اقدام نماید. بنابراین، یکی از راه های باطل کردن صیغه محرمیت، وکالت داشتن زن برای ابطال عقد موقت است.
همانطور که اشاره شد باطل کردن صیغه محرمیت به روش های زیر انجام می گیرد.
=در صورتیکه مدت زمان صیغه به پایان برسد.
=مرد مدت باقی مانده عقد را به زن ببخشد.
با این وجود علاوه بر موارد ذکر شده مسیرهایی قانونی برای باطل کردن صیغه محرمیت در نظر گرفته شده است. با ذکر یک مثال به توضیح بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت.
تصور کنید که صیغه محرمیت برای زمان ۲۰ سال در نظر گرفته شده است. با این وجود شرایطی پیش آمده است که زن توانایی ادامه دادن به زندگی را ندارد و تصمیم به جدایی گرفته است اما مرد مدت باقی مانده عقد را به او نمی بخشد.
در این شرایط زن چه دارای چه حقوقی است؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت به طور کلی در ازدواج موقت مساله ای به عنوان طلاق تعریف نشده است.
به همین خاطر زوجه نمی تواند برای طلاق اقدام نماید. با این وجود در موارد خاصی شرایط بر هم زدن عقد موقت به وسیله زن وجود دارد. این موارد در لیست زیر آورده شده است:
در مورد باطل کردن صیغه محرمیت، اشاره شد که دو روش فسخ موقت پیش از موعد و الزام مرد به بخشش مدت باقی مانده عقد، مستلزم انجام مراحل قانونی می باشند.
در نخستین گام، شخص متقاضی می بایست با به همراه داشتن دلایل و مستندات قانونی، دادخواستی را به منظور فسخ نکاح موقت و یا الزام مرد به بخشش مدت زمان باقی مانده ازدواج موقت، تنظیم کند. سپس این دادخواست را به یکی از دفاتر الکترونیک خدمات قضایی ارائه کرده و آن را ثبت نماید.
پس از این مرحله، دفاتر خدمات قضایی، به منظور رسیدگی، دادخواست را به دادگاه مربوطه ارسال می نمایند.
دادگاه خانواده، مسئول رسیدگی به موارد مربوط به ابطال نکاح و الزام به بخشش مدت عقد موقت می باشد. این دادگاه، دلایل متقاضی را مبنی بر فسخ نکاح و بخشش مدت زمان باقی مانده عقد بررسی کرده و در شرایطی مشخص (تنها در فسخ نکاح)، زن و شوهر را و یا یکی از زوجین را به پزشکی قانونی ارجاع می دهد. این متخصص پزشکی قانونی مسئول بررسی شرایط جسمی و روحی زوجین می باشد.
در شرایطی که پزشکی قانونی، این مساله را مورد تایید قرار دهد، دادگاه صالح دستور ابطال صیغه محرمیت را صادر خواهد کرد.
توجه داشته باشید در الزام مرد به بخشش مدت باقی مانده عقد، اثبات عسر و حرج زن برای دادگاه، الزامی است.
دو روش که شامل انقضای مدت و بذل مدت است، به صراحت در قانون آورده شده است.
علاوه بر این، فسخ صیغه موقت پیش از موعد مقرر، در مواردی همچون جنون ادواری، برای هریک از زوجین پیش بینی شده است. روش فسخ صیغه موقت پیش از موعد مقرر به گونه ای است که از جانب یکی از طرفین صورت می گیرد.
براساس ماده 1120 قانون مدنی:” عقد نکاح، به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع، منحل می شود.” با استناد به این قانون، بجز انقضا یا بخشش مدت، در شرایط وجود موارد جایز در قانون برای زوجین، امکان فسخ عقد نکاح موقت پیش بینی شده است.
در مواد 1121 تا 1128 قانون مدنی، به موارد ابطال نکاح برای هر یک از طرفین اشاره شده است. این موارد شامل: جنون( چه مستمر باشد و چه ادواری)، عنن، قرن، جذام، برص و موارد دیگر است.
در این نوع ازدواج، از آنجایی که یکی از زوجین در مجلس عقد حضور فیزیکی نداشته قرار است موافقت خود را از طریق یکی از ابزارهای ارتباطی مثل تلفن یا اینترنت اعلام دارد.
از نظر قانونی، قانون گذار این ازدواج را صحیح دانسته و عدم حضور فیزیکی زوجین در مجلس عقد را موجب ابطال عقد نکاح ندانسته است.
همان گونه که بیان کردیم شخصی که به هر علتی حضور فیزیکی در مجلس عقد نداشته بعد از جاری شدن عقد بایستی در دفاتر ازدواج و طلاق، نکاح خود را به ثبت برساند و با دادن وکالت به کسی که در ایران است این مساله را حل کند اما آیا این عدم ثبت به صحت عقد نکاح لطمه وارد می سازد؟
قانون گذار در ماده 49 قانون حمایت خانواده بیان می دارد اگر مردی بدون ثبت در دفاتر اسناد رسمی نسبت به ازدواج دائم اقدام یا پس از رجوع تا یک از ثبت آن خودداری کند و یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت امتناع کند ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی و حبس تعزیری محکوم خواهد شد.
این ماده در واقع ضمانت اجرای قانونی برای مرتکب جرم در نظر گرفته اما راجع به اینکه این عدم ثبت موجب ایجاد لطمه به ماهیت عقد شده و آن را باطل می کند ندارد در حالی که در رابطه با طلاق عدم ثبت مساوی با عدم اعتبار طلاق بوده است.
این نوع از ازدواج هم در ازدواج دائم و هم در ازدواج موقت مصداق پیدا می کند و هیچ تفاوتی بین عقد دائم و موقت وجود ندارد و تنها نحوه برگزاری صیغه عقد است که این ازدواج را از ازدواج حضوری به صورت دائم و موقت مجزا ساخته است و تنها شرطی/زمه راجع به آن می باشد که در رابطه با نکاح موقت و نکاح دائم بایستی رعایت گردیده شود مگر آنکه زوجین تمایلی به ثبت نکاح موقت خود نداشته باشند.
بین این دو نوع ازدواج از نظر قانون گذار تفاوتی وجود ندارد چرا که در ازدواج غیر حضوری هم، قرار است عقد نکاحی بین زوجین منعقد گردیده شود و کلیه آثار حقوقی عقد نکاح همانند ازدواج حضوری پا برجا بماند شاید تنها تفاوتی که می توانیم بین این دو نوع بیان کنیم راجع به نحوه برگزاری اجرای عقد باشد که در مورد اول زن و مرد و خانواده آنها در دفتر ازدواج و طلاق حاضر شده اما در رابطه با مورد دوم انعقاد عقد قرار است بدون حضور زوجین در یک مجلس و به صورت غیر حضوری و از طریق تلفنی و یا اینترنتی جاری گردیده شود.
ماده 1062 قانون مدنی عقد نکاح را زمانی صحیح می داند که زوجین با ایجاب و قبولی که صریحا دلالت بر انعقاد عقد نکاح دارد آن را جاری کنند نص صریح این ماده صرف قصد و نیت باطنی متعاملین عقد را برای جاری شدن عقد کافی می داند.
پس مطابق این نص، عدم حضور هر یک از طرفین عقد در مجلس عقد قاعدتا نباید به صحت عقد لطمه ای وارد سازد به بیان دیگر ماهیت این نوع ازدواج صحیح بوده و آثار حقوقی عقد که برخورداری زوجه از حقوق مالی و غیر مالی است بر آن بار می شود.
همان گونه که بیان شد نحوه انعقاد این عقد بدین گونه است که یکی از زوجین حضور فیزیکی در مجلس اجرای عقد نداشته و قرار است ایجاب و یا قبولی خود را به وسیله یکی از ابزارهای ارتباطی از قبیل تلفن اینترنت بیان کند این نحوه برگزاری هر چند به صورت غیر حضوری بوده و به صحت عقد نکاح لطمه نزده اما برای صحت و واجد اثر بودن عقد نیاز است که به ثبت در دفاتر ازدواج و طلاق برسد و شخصی که غایب بوده به طریقی به کسی اعلام وکالت بدهد تا ترتیبات لازمه را جهت ثبت ازدواج غیر حضوری انجام بدهد.
این نوع ازدواج را قانون گذار تعریف نکرده و راجع به باطل بودن آن هم نص صریحی ندارد اما این ازدواج به چه معنی است؟ منظور از این ازدواج جاری کردن عقد نکاحی است که طرفین آن که زوج و زوجه هستند از ایجاد آن قصد و رضایت باطنی داشته و تنها قرار است عقد را بدون حضور یکدیگر برقرار کنند و به وسیله یکی از ابزارهای ارتباطی از قبیل تلفن، اینترنت آن را منعقد کنند.
اما در رابطه با حکم صحیح بودن چنین ازدواجی ما در شرع هیچ مستندی نداریم چرا که در گذشته این نوع ازدواج هرگز مصداق نداشته است اما از مواد قانونی و منابع معتبر فقهی می توان بلامانع بودن این نوع از ازدواج را یافت و آن را واجد اثر حقوقی دانست.
از نظر قانونی این ازدواج واجد اثر حقوقی بوده و علت آن است ک زوجین قصد واقعی از انعقاد این ازدواج ندارند.
در این نوع ازدواج هرچند طرفین قصد واقعی از برقراری رابطه زوجیت ندارند اما ازدواج آنها به صورت صوری به ثبت رسمی می رسد و زن و مرد را در ظاهر برابر یکدیگر متعهد می سازد اما در ازدواج سفید هرگز این رابطه قرار نیست فاش شود و در قالب یک تعهد کتبی برای زوجین به وجود بیاید و قرار است افرادی که تن به این ازدواج می دهند برای آنکه گرفتار قانون نشوند رابطه نامشروع خود را برای همیشه مخفی نگه دارند.
زن و شوهر داوطلب باید ایرانی و مقیم ایران باشند همچنین پنج سال تمام از تاریخ ازدواج آنها گذشته باشد و آنها از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند.
از بین رفتن صلاحیتهای فرزندپذیر ، درخواست فرزندپذیر در صورت سوءرفتار کودک ، درخواست فرزندخوانده پس از سن قانونی ، مشخص شدن پدر مادر جد پدری یا وصی کودک.
خیر، درخواست طلاق از طرف مرد تنها مرحلهای در رسیدگی به پرونده طلاق است و صدور حکم طلاق نیاز به بررسی و تصمیم گیری دادگاه دارد.
بله، اگر زوجین در حین رسیدگی به درخواست طلاق از طرف مرد به توافق برسند، میتوانند درخواست تبدیل پرونده به طلاق توافقی را داشته باشند.
خیر، در دوران عقد، مسائلی مانند حضانت، اجرت المثل و نحله قابل اجرا نیستند. در عوض، تمرکز بر اموری مانند مهریه و نفقه است.
مدارک لازم برای ثبت درخواست طلاق از طرف مرد در دوران عقد عبارتند از عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی.