فرق وجه التزام و جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهد

وجه التزام مبلغ مقطوع و مشخصی است که در صورت عمل نکردن به تعهد باید پرداخت شود. ولی اگر چنین چیزی در قرارداد ذکر نشده باشد، برای جبران، میزانی که دادگاه معین می کند اخذ خواهد شد.

وجه التزام قراردادی

وجه التزام یک نوع ضمانت اجرای انجام تعهد برای طرفین است. غالباً به شکل مبلغی ست که در صورت عمل نکردن یکی از طرفین به تعهدش، ملزم به پرداخت آن به طرف مقابل است. وجه التزام در زمان تنظیم قرارداد به عنوان جریمه تاخیر در انجام تعهد یا انجام ندادن تعهدات نوشته می شود.

مثلاً: در قولنامه های خرید و فروش، طرفین توافق می کنند در صورتی که یکی از آن ها در زمان مشخص در دفترخانه جهت انتقال حضور پیدا نکنند مبلغ مورد توافق را بابت عدم حضور به دیگری پرداخت کند. دادگاه به حکم احترام به اراده طرفین در صورت وجود وجه التزام در قرارداد، به همان مبلغ حکم می کند.

مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهد

‌ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی در این مورد گفته: درخصوص مطالبه خسارت وارده، خواهان باید این جهت را ثابت نماید که زیان وارده بلاواسطه ناشی از عدم انجام تعهد یا تأخیر آن و ‌یا عدم تسلیم خواسته بوده است در غیراین‌صورت دادگاه دعوای مطالبه خسارت را رد خواهد کرد.

بنابراین برای جبران خسارت عدم انجام تعهد شرایط زیر ضروری است:

• مدت معین برای انجام تعهد تمام شده باشد.
• ضرری از تأخیر متوجه متعهد له شده باشد.
• عدم انجام تعهد مربوط  به خود متعهد باشد و ناشی از علت خارجی نباشد.
• جبران خسارت به موجب قرارداد یا عرف یا قانون لازم باشد.

تعهدات طرفین در عقود معاوضی مانند خرید و فروش، در مقابل هم قرار داشته و تعهدات طرفین همسنگ است و صرفاً با ایفاء تعهد از سوی یک‌طرف و تخلف طرف دیگر، ایفاء کننده تعهد، امکان استفاده از خسارت قراردادی و وجه التزام را خواهد داشت.

عدم امکان انجام تعهد

گاهی در اثر از بین رفتن موضوع تعهد (دزدیده شدن ماشین فروخته شده)، وقوع حوادث خارجی (از بین رفتن ملک فروخته شده بخاطر آتش سوزی) و غیره تحویل مال غیرممکن می شود. این تعذر باید بعد از قرارداد به وجود آمده و دایمی باشد. درین صورت با استناد به خیار تعذر تسلیم، معامله فسخ می شود.

تعهد به انجام ندادن کار معین

مثلا فردی بخاطر مزاحمت، محکوم به عدم حضور در اطراف محل سکونت یا کار فردی شده است، و برای ضمانت اجرا، به طرف مقابل چک داده باشد، دادگاه اورا الزام به تعهد اصلی خود می کند، که مان عدم حضور است. وفرد  نمی تواند بجای تعهد، پرداخت مبلغ چک را جایگزین کند.

الزام غیرمستقیم

بازداشت

یکی از راه های الزام متعهد به اجرای تعهدش، بازداشت وی و الزام جسمی اوست. مثل زمانی که مدیون از پرداخت تعهدش خودداری می کند و دادگاه اورا بازداشت می کند تا زمانی ایفای تعهدش و یا مالش را توقیف می کند.

ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در همین باره میگوید: هرکس محکوم به پرداخت مالی به دیگری شود چه به صورت استرداد عین یا قیمت یا مثل آن و یا ضرر و زیان ناشی از جرم یا دیه و آن را‌ تادیه ننماید دادگاه او را الزام به تأدیه نموده و چنانچه مالی از او در دسترس باشد آن را ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده استیفاء می‌نماید و‌در غیر این صورت بنا به تقاضای محکوم له، ممتنع را در صورتی که معسر نباشد تا زمان تأدیه حبس خواهد کرد.

جریمه مالی

در مواردی که انجام تعهد صرفاً توسط متعهد امکان دارد، دادگاه می تواند جریمه ای برای هرروز تاخیر در نظر بگیرد که متعهد آن را بپردازد.

تعهد به انجام کار معین

اگر متعهد از انجام کار موضوع تعهدش خودداری کند، دادگاه او را اجبار به انجام آن می نماید. مثل پیمانکاری که ساخت ۵ واحد یک آپارتمان را بر عهده گرفته و نیمه کاره رها کرده است.

در این مورد دو فرض وجود دارد. گاهی انجام کار توسط خود متعهد مهم است، مثل شاعر معروفی که تعهد به شعر گفتن برای کتاب کودک دارد و فرض بعدی اینست که امکان انجام کار توسط دیگری هست، مثل اینکه پیمانکار دیگری کار ساختمان را تمام کند.

در فرض دوم، ماده ۲۳۸ قانون مدنی می گوید: هرگاه فعلی درضمن عقد شرط شود و اجبار ملتزم به انجام آن غیرمقدور، ولی انجام آن به وسیله شخص دیگری مقدور باشد، حاکم می تواند به خرج ملتزم، موجبات انجام آن فعل را فراهم کند.

ماده ۴۷ قانون اجرای احکام مدنی نیز همین موضوع را عنوان کرده، و برای استفاده از خدمات دیگری به هزینه متعهد، امناع او را کافی دانسته است.

تعهد به کلی در ذمه

کلی در ذمه به این معناست که آنچه متعهد قرار است بپردازد، چیزی ست که در بین اموال او مشخص و جدا نیست، اوصاف آن ذکر شده ولی مصادیق بسیار دارد. مثل فلان مقدار پول، یا یک ماشین سانتافه مدل ۲۰۱۹. در این موارد، اگر متعهد از اختیار خود در انتخاب مصداق استفاده نکند، با توقیف و فروش اموال وی، مصداق جدا می شود.

الزام به انجام تعهد در قانون مدنی

الزام مستقیم

• الزام به انجام تعهدات در حقوق ایران، به موجب دستور یا حکم مراجع قضایی یا شبه قضایی مثل اجراییه ثبت صورت میگیرد.
• مقنن برای اجبار معهد به انجام تعهدش، در هر مورد مقام صالح را معرفی نموده و متعهدله برای درخواست الزام باید به آن مقام مراجعه کند.

حال ببینیم رویه در مورد تعهدات مختلف چگونه است.

تعهد در مورد عین معین

«عین معین» به این معنی ست که مال مورد انتقال خاص و مشخص باشد. مثل قرارداد فروش ملک سعادت آباد پلاک ۱۸، طبقه اول.

در صورتی که متعهد از انتقال آن خودداری کند، دادگاه او را به فروش طبق قرارداد محکوم می کند و اگر باز هم انتقال صورت نگرفت، برمبنای اجراییه دادگاه، سند در دفتر اسناد رسمی تنظیم و منتقل می شود.

تا زمانی که عین مال وجود دارد نه متعهدله می تواند مثل یا بهای آن را بخواهد، نه متعهد می تواند مثل یا بها را بپردازد، و باید خود مال منتقل شود. اما اگر اصل مال از بین رفته باشد، ناچار بدل آن که به طور معمول پول است، پرداخت می شود.

الزام به تعهد شفاهی

در آیه ی ۲۸۲ سوره بقره، خداوند حکم به نوشتن قراردادها نموده، و جزییات آن را هم ذکر کرده است و تنها موردی که از این حکم مستثنا شده، قراردادی ست که طی آن جنس و قیمت در همان جا مبادله گردد و در قرارداد نقدی هم گرچه تنظیم سند و نوشتن آن لازم نیست، ولى شاهد گرفتن براى آن بهتر است، زیرا جلوى اختلافات احتمالى آینده را مى‏ گیرد.

در قوانین ایران، تعهد شفاهی در صورتی ضمانت اجرایی دارد که با توجه به شهادت شهود، اصل تعهد ثابت شود. دراین صورت می توان متعهد را به انجام تعهد، یا اخذ خسارت ملزم کرد.

عدم پذیرش دعوای التزام به تعهد

مواردی که دعوای الزام به تعهد پذیرفته نمی شود:

• اگر متعهد ، تعهد خود را انجام داده باشد.
• اگر طرفین قرارداد با رضایت خود ایفای تعهد را متنفی کرده باشند.
• اگر متعهد له، متعهد را مبری کرده باشد.
• اگر تعهد، با توافق طرفین  تبدیل به تعهد جدیدی شده

انواع تعهدات

• تعهد به دادن مال:  قراردادهای مربوط به انتقال ملک به دیگری.
• تعهد به انجام دادن کار معین: مثل قراردادی که رستوران در آن ملزم می شود ۱۰۰ پرس غذا در تاریخ معین به طرف قرارداد تحویل دهد.
• تعهد به انجام ندادن کار معین: مثل قراردادی که طی آن فرد ملزم می شود زمین همجوار ملک خریداری شده را به کسی غیر از خریدار نفروشد.

قراردادها، موجب تعهداتی برای طرفین می شوند. ضمانت اجرای عدم انجام تعهدات در قراردادها در قوانین ایران به دو شکل است. اجبار و یا فسخ قرارداد.

اگر متعهد به اراده خود، تعهدش را اجرا ننماید اجبار علیه او آغاز می شود. در حقوق ایران اصل بر اجبار متعهد به انجام تعهد است و در صورت عدم امکان خسارت اخذ می شود.

الزام به تعهد در قرارداد و خارج از قرارداد

«تعهد»، نشانگر رابطه ای حقوقی است که طی آن فرد ملزم می شود به انتقال یا تسلیم مالی به دیگری و یا انجام دادن یا انجام ندادن کاری. فردی که ملزم می شود متعهد و کسی که تعهد به نفع او انجام می شود، متعهدله نامیده می شود.

شکایت جعل مهر

موضوع: جعل مهر

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …

با سلام

 احتراماً به استحضار عالی می‌رساند؛ مشتکی‌عنه با ارائه یک فقره قبض تلفن همراه که پشت قبض مذکور دارای مهر بانک … بوده مدعی پرداخت قبض تلفن همراه شده است؛ لیکن با بررسی مشخص گردید، مهر ذکر شده جعلی بوده و هیچ انطباقی با مهر بانک ندارد. حال با عنایت به مطالب معنونه و با استناد به ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) تقاضای رسیدگی و تعقیب کیفری نامبرده را از محضر عالی متمنی می‌باشد.

با تجدید احترام

امضاء شاکی

 

شکوائیه سوءاستفاده از سفید امضاء

موضوع: سوءاستفاده از سفید امضاء

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …

با سلام

 احتراماً به استحضار عالی می‌رساند؛ اینجانب بازیکن تیم … در یکی از بازی‌های دوستانه در ورزشگاه آزادی به یکی از هوادارانم امضای یادگاری داده بودم حال مشتکی‌عنه با نوشتن مطالب تعهدآور بر روی ورقه امضاء شده اینجانب را به ارزش … ریال بدهکار قلمداد نموده است. بناء علی‌هذا با عنایت به مطالب معنونه و با استناد به ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) تقاضای رسیدگی و تعقیب کیفری نامبرده را از محضر عالی متمنی می‌باشد.

با تجدید احترام

امضاء شاکی

سازمان تامین اجتماعی دارای چه نوع بیمه هایی است؟

بیمه کمک هزینه ازدواج، بیمه هزینه کفن و دفن، کمک هزینه دریافت وسایل کمک پزشکی ، بیمه بازنشستگی.

بیمه تکمیلی مخصوص چه کسانی است؟

بیمه درمان تکمیلی یا بیمه تکمیلی درمان، بیمه ای است که هزینه های درمان را در خارج از سیستم تامین اجتماعی، جبران میکند. بیمه تکمیلی تامین اجتماعی فقط برای بازنشستگان و مستمری بگیران می باشد و در صورتی که درحال حاضر مستمری بگیر نمی باشید نمی توانید از بیمه تکمیلی استفاده کنید.

مزایای بیمه تامین اجتماعی چیست؟

یکی از مزایای آن داشتن بیمه بیکاری است در جایی که فرد به شکلی خارج از اراده خود کار خود را از دست داده است لازم به ذکر است که بیمه بیکاری مخصوص افرادی است که بیمه اجباری دارند پس افراد مشمول بیمه اختیاری از این مزیت استفاده نمیتوانند بکنند.

مبلغ حق بیمه اختیاری یا خویش فرما چه میزان است؟

افراد میتوانند با پرداخت ۲۶ درصد از حقوق خود از مزایای این سازمان برخوردار شوند مثل حقوق بازنشستگی و بیمه از کار افتادگی.

بیمه اختیاری چه تفاوتی با بیمه اجباری دارد؟

بیمه اجباری مخصوص کارفرمایان و کارگران است اما بیمه اختیاری یا خویش فرما برای کسانی است که برای خود کار میکنند و خود را بیمه کرده اند.

آیا بیمه افراد شاغل اجباری است؟

طبق قانون بیمه تامین اجتماعی، بیمه نامه برای تمامی افراد شاغل اجباری است.