تعریف مطالبه خسارت

براساس قانون هرکس بدون مجوز عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به‌ موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود. در صورتیکه مسئولیت یا تعهدی به شخص سپرده شده باشد اما وی آن را انجام نداده یا تأخیر در انجام آن داشته باشد میتوان دعوای مطالبه خسارت مطرح نمود. # مطالبه خسارت

توقیف در اموال منقول وغیر منقول به چه صورت است؟

لازم است بدانیم اگر مالی که ما درخواست توقیف و حفظ آن را از دادگاه می‌کنیم مال منقول باشد مانند خودرو محاکم دادگستری صرفا خودرو را توقیف فیزیکی کرده و در صورتی که در انتها دعوا رای به نفع خواهان صادر شود محکوم له از محلی که خودرو را توقیف کرده است وجه خود را دریافت میکند.

اگر مال غیر منقول باشد مثل آپارتمان بدون اینکه صاحب آپارتمان را آنجا بیرون کنیم دادگاه صرفاً به اداره ثبت دستور می دهد تا سند آن را توقیف و مانع از خرید و فروش آن گردد .

در نهایت اینکه در راستای این درخواست موظفیم احکام راجع به مستثنیات دین را نیز رعایت کنیم .

تودیع خسارت احتمالی چیست؟

برای اینکه دادگاه درخواست ما را بپذیرد موظفیم وجه نقدی که میزان آن را قاضی معین می کند در حساب سپرده دادگستری واریز کنیم به این امر اصطلاحاً تودیع خسارت احتمالی می‌گویند تا اگر نهایتا در دعوا پیروز نشدیم از محل آن خسارات ناشی از توقیف مال خوانده جبران شود .

اگر هم بالعکس ما در دعوی پیروز شویم وجهی که در صندوق دادگستری واریز کرده ایم به ما بازگردانده می‌شود.

در چه شرایطی تامین خواسته ممکن نیست؟

در هر دعوایی نمی‌توان درخواست تامین خواسته کرد بلکه در دعاوی می‌توانیم چنین درخواستی دهیم که خواسته ما عین معین ( یعنی یک مال مشخص و خارجی ) مثل خودرو باشد.

یا اگر خواسته ما عین معین نیست بلکه فی المثل ، طلب یا وجه نقد است میزان آن به طور دقیق معلوم باشد همانند جایی که خواسته ما مطالبه ۱۰۰ میلیون وجه نقد بابت یک فقره چک یا اجاره‌بهای منزل که میزان آن در قرارداد اجاره مشخص شده می باشد.

 

بنابراین در جایی که میزان خواسته ما مشخص نیست مانند مطالبه جبران خسارات وارده به محصولات کشاورزی ویا مطالبه اجرت المثل استفاده از مال دیگری امکان درخواست تامین خواسته وجود ندارد.

زیرا در دو فرض اخیر در حین طرح دعوی نمی دانیم که میزان خسارات وارده یا اجرت المثل دقیقاً چقدر است و در پایان دادرسی است که با جلب نظر کارشناس مشخص می شود .

دلیل وجوب تامین خواسته :

از آنجایی که شروع یک دعوی تا خاتمه آن ممکن است چندین ماه طول بکشد و در این فاصله چندین ماهه احتمال اینکه خوانده دعوی از عمد خواسته ما را به دیگری منتقل یا از بین ببرد بالاست لذا از دادگاه درخواست می‌کنیم تا خواسته مدنظر ما را توقیف نماید تا در صورت پیروزی در دادرسی و در زمان اجرای حکم با مشکل مواجه نشویم .

بازداشت اموال خوانده چه مزایایی برای خواهان دارد؟

سبب می شود که در طول فرایند دادرسی و مدت زمانی که می گذرد تا حکم قطعی صادر شود و شاید در این حین خوانده از وقفه پیش آمده به سود خود استفاده کند و اموالش را جا به جا ، انتقال و یا از بین ببرد ، خواهان از همان ابتدا توقیف کرده و مانع از نقل و انتقال و جابه جایی و مخفی کردن اموال توسط خوانده بشود.

چگونه می توان خواسته خواهان را در امنیت قرار داد؟

به وسیله بازداشت اموال خوانده از محاکم دادگستری به بیان ساده تر خواهان در برخی دعاوی و در صورت وجود شرایطی میتواند از همان ابتدا دعوا مسیر را برعکس کرده و از مسیری که قرار است در پایان دعوا و در صورت گرفتن حکم به سود خود از دادگاه طی کند و در نهایت اموال خوانده را بازداشت کند، را ابتدا طی کرده و اموال خوانده را به نفع خود در همان بدو کار توقیف نماید.

وکیل تامین خواسته

تامین در لغت به معنی ایمن کردن هست و مانند هر مفهوم حقوقی که معنی لغوی کلمه بر تعریف آن تاثیر گذاشته به معنا حفظ کردن و در امنیت قراردادن خواسته است.

آیا قرار تأمین خواسته از سوی خوانده قابل اعتراض است؟

چنانچه تأمین خواسته صادر و اجراء شود، خوانده حق اعتراض دارد و اگر اعتراض او پذیرفته شود، از مال مورد توقیف، رفع اثر می‌شود و در صورتی که اعتراض خوانده رد شود، این رد قابل تجدیدنظر نیست.

منجز بودن خواسته

طبق اصول و مقررات کلی حقوقی، برای مطالبه هر حق باید موعد آن فرا رسیده باشد و در اصطلاح حال شده باشد. فلذا طلب یا مالی که هنوز زمان ادا و مطالبه آن نرسیده است را نمی‌توان از دادگاه مطالبه نمود و صدور قرار تأمین خواسته نیز از این قاعده و اصل مستثنی نمی‌باشد مگر اینکه دو شرط وجود داشته باشد:

 

شرط اول) حق مستند به سند رسمی باشد.

شرط دوم) حق در معرض تضییع و تفریط باشد.

بنابراین برای گرفتن قرار تأمین نسبت به حقی که هنوز موعد آن نرسیده است، چنانچه هر دو شرط مذکور توأمان وجود داشته باشد، می‌توان قرار تأمین گرفت و جالب است بدانید که در اینصورت خواهان باید ظرف 10روز بعد از رسیدن موعد طلب یا تسلیم دین، دعوای اصلی خود را مطرح کند و الا دادگاه می‌تواند به درخواست خوانده قرار مذکور را لغو نماید.

ذینفع بودن متقاضی

متقاضی صدور قرار تأمین خواسته باید در موضوع مورد تقاضا، ذینفع باشد و در صورتی که شخصی به نمایندگی از طرف شخص صاحب نفع(ذینفع) اقدام نماید، باید دارای سمت باشد و دلیل سمت و نمایندگی خود را نیز ارائه و پیوست دادخواست نماید و به اشخاصی نظیر قیم، متولی، وصی، مدیر شرکت و وکیل نماینده گفته می‌شود که می‌توانند با ارائه دلیل نمایندگی مثل وکالتنامه، وصیت‌ نامه یـا حکم دادگاه اقدام نمایند.

مندرجات شرایط عمومی صدور قرار تأمین خواسته

دادخواست خواهان و متقاضی تأمین خواسته باید مطابق قانون مطرح شود یعنی متقاضی باید نام و نام‌ خانوادگی و محل اقامت خود و طرف مقابل را در دادخواست نوشته و همچنین موضوع و خواسته‌ای که باید تأمین شود برای دادگاه در دادخواست مشخص نماید. بعنوان مثال اگر خواسته وجه نقد است، میزان دقیق آن و اگر کالا یا مال معین دیگری مانند سکه یا خودرو می‌باشد، باید قیمت واقعی آن کالا یا مال را مشخص کند. در صورت اخیر به این مبلغی که توسط خواهان و متقاضی مشخص می‌شود، بهای خواسته گفته می‌شود.

درخواست خواهان یا متقاضی

برای صدور قرار تامین خواسته ، متقاضی باید این موضوع را از دادگاه بخواهد و دادگاه نمی‌تواند بدون درخواست خواهان، قرار تأمین خواسته صادر نماید و درخواست صدور قرار تأمین خواسته می‌تواند قبل از مطرح کردن دعوای اصلی و یا در جریان رسیدگی به دعوا تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است، مطرح گردد خـواه پرونده در دادگاه بدوی و نخستین باشد خـواه در دادگاه تجدیدنظر باشد.

درخواست تأمین خواسته نیز همانند کلیه درخواست ‌های حقوقی که در دادگستری مطرح می‌شود، باید به موجب دادخواست باشد که دارای شکل خاصی که در قانون پیش ‌بینی شده است، می‌باشد.

شرایط عمومی صدور قرار تأمین خواسته

قرار تأمین خواسته یک تصمیم قضایی است که در قالب رأی پس از رسیدگی از سوی دادگاه صادر می‌شود ولی برای اینکه دادگاه به این درخواست رسیدگی کند لازم بوجود یکسری از شرایط و اقداماتی است که از سوی متقاضی صدور قرار تأمین خواسته، باید انجام شود.

اگر متقاضی قرار تأمین خواسته، خسارت احتمالی را پرداخت نکند، چه پیامدی دارد؟

اگر متقاضی، خسارت احتمالی را در قالب وجه نقد واریز کند قرار تأمین خواسته صادر میشود. و اگر اقدامی در این خصوص انجام ندهد درخواست تأمین خواسته رد میشود.

قرار رد درخـواست تأمـین خواسـته

چنانچه دادگاه پس از بررسی درخواست، شرایط صدور قرار تأمین خواسته را احراز نکند، بعنوان مثال درخواست‌کننده ذینفع نباشد، قرار رد درخواست را صادر میکند که این قرار قابل اعتراض نمی‌باشد.

خسارت احتمالی در قرار تأمین خواسته

چنانچه درخواست تأمین خواسته مستند به اسناد رسمی نباشد. یــا در معرض تضییع و تفریط نباشد یــا اسناد تجاری واخواست شده نباشد. صدور قرار را منوط به سپردن خسارت احتمالی می‌نماید که میزان خسارت و مدت زمانی که متقاضی فرصت دارد آن را به صندوق دولت واریز کند توسط دادگاه مشخص میشود .

و از طریق دفتر دادگاه به متقاضی ابلاغ میشود. که معمولاً 10 روز به متقاضی فرصت داده میشود. که درصد معینی از ارزش خواسته را بعنوان خسارت احتمالی به صندوق دولت بسپارد. و میزان تأمین معین شده، قابلیت هیچگونه اعتراضی را ندارد.

قابلیت اعتراض به تأمین خواسته

دادگاه پس از بررسی درخواست تأمین و دلایل متقاضی و نیز وجود شرایط لازم، بر حسب مورد، قرار تأمین خواسته را صادر می‌نماید. و این قرار ظرف 10روز پس از ابلاغ بطرف، قابل اعتراض در همان دادگاه صادرکننده قرار است. و تصمیم دادگاه پس از اعتراض، قطعی است.

لازم به ذکر است قرار تأمین خواسته توسط شخص ثالث نیز قابل اعتراض است

رسیدگی به قرار تأمین خواسته بدون اخطار به خوانده

اگر وکیل تامین خواسته همراه با دعوای اصلی آن را مطرح کرده باشد در صورتی که دادخواست دعوای اصلی ناقص هم باشد مدیر دفتر مکلف است فوری پرونده را بنظر دادگاه برساند. و سپس برای جلوگیری از اقدامات خوانده نظیر مخفی کردن و از دسترس خارج کردن خواسته، قانون پیش‌بینی کرده است. که دادگاه بدون اخطار به خوانده به دلایل متقاضی تأمین خواسته رسیدگی نماید.

 

بنابراین درخواست تأمین خواسته بطرف مقابل ابلاغ نمی‌شود تا خواهان برای توقیف و تأمین خواسته با مشکل مواجه نشود و دادگاه پس از ملاحظه درخواست، به دلایل ارائه شده توسط متقاضی، رسیدگی می‌نماید.

عدم اتلاف وقت در صدور قرار تأمین خواسته

نکته‌ای که در رسیدگی به صدور قرار تأمین خواسته باید در نظر داشت جلوگیری از اتلاف وقت است؛ چراکه هدف از تأمین خواسته، در امنیت قرار دادن خواسته می‌باشد. بصورتی که بعد از صدور حکم قطعی بنفع خواهان، بتوان بدون زحمت، خواسته را از خوانده گرفت و در اختیار متقاضی قرار تأمین خواسته قرار داد.

 

برای رسیدن به این منظور، بعد از درخواست صدور قرار تأمین خواسته، مدیر دفتر مکلف است پرونده را فوراً بنظر دادگاه برساند و هیچ تفاوتی ندارد که درخواست تأمین قبل از طرح دعوا یا هنگام طرح دعوا یا پس از طرح دعوا باشد.