فک رهن یا همان خارج کردن سند ضمانتی از رهن دیگری است که به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. فک رهن می‌تواند به‌صورت سپرده سرمایه‌گذاری انجام شود یا از طریق تسویه کامل بدهی اتفاق بیفتد.
سپرده‌گذاری
در فک رهن به روش سپرده‌گذاری اغلب طرف حساب فرد، بانک است. در این روش فرد با مراجعه به بانک میزان بدهی باقیمانده و میزان بدهی پرداخت‌شده را محاسبه می‌کند. بانک میزان بدهی باقیمانده را به بدهکار اعلام می‌کند و او موظف است معادل ۱۱۰ درصد از میزان بدهی باقیمانده خود را در بانک سرمایه‌گذاری کند.
تسویه حساب کامل
در شرایطی که بخشی از بدهی‌ها به بانک پرداخت شده و بخش دیگری هنوز باقیمانده است، در برخی موارد فرد به سند خود نیاز پیدا می‌کند. اگر فرد نتواند در بانک سرمایه‌گذاری کند، باید ضمن مراجعه به بانک مبلغ کل بدهی خود را محاسبه کرده و آن را به‌طور کامل تسویه کند. پس از تسویه حساب کامل بانک هم سندی را که نزد خود به امانت گرفته، آزاد خواهد کرد.
خرید خانه‌ای که فک رهن نشده است
اگر تجربه‌ی معاملات ملکی و خرید و فروش خانه را داشته باشید، احتمالا با مواردی برخورد کرده‌اید که به‌صورت رهنی یا وام‌دار به فروش می‌رسند. این شکل از خرید و فروش اگرچه به اندازه‌ی خریدوفروش عادی مطمئن نیست اما مرسوم است.
در این شرایط فروشنده که هنوز به بانک بدهکار است، در شرایط فروش خانه فک رهن نشده ذکر می‌کند که سند در رهن بانک است و فعلا امکان انتقال سند وجود ندارد. اگر خریدار با این موضوع مشکلی نداشته باشد، معامله با قولنامه انجام می‌شود و مبلغ کل قسط‌های باقیمانده از مبلغ فروش ملک کم خواهد شد. علاوه بر این موضوع فروشنده هم متعهد می‌شود پس از پایان اقساط سند را به نام خریدار انتقال دهد.
البته لازم به ذکر است اگر خریدار مبلغ اقساط را یک جا پرداخت کند، دیگر نیازی به صبرکردن تا پایان دوره‌ی اقساط نیست و بلافصله بعد از تسویه حساب سند منتقل خواهد شد.
به‌طور مثال اگر ده میلیون تومان از بدهی فرد باقیمانده باشد، او باید حدود یک میلیارد تومان در بانک سرمایه‌گذاری کند. ممکن است بپرسید این کار چه سودی برای فرد بدهکار به بانک دارد؟ توجیه سیستم اقتصادی این است:
توجیه اول: فرد با سرمایه‌گذاری در بانک، سند ملک، زمین یا خودروی خود را آزاد می‌کند. درحالی که ممکن است مبلغ ملک یا زمین بسیار بیشتر از مبلغ سرمایه‌گذاری باشد.
توجیه دوم: فرد در ازای سرمایه‌گذاری خود از بانک سود دریافت خواهد کرد.
البته جالب است بدانید سرمایه‌گذاری در بانک باعث بخشیده‌شدن بدهی ده میلیون تومانی نخواهد شد و فرد باید بدهی‌های خود را پرداخت کند. اما این راه، راهی برای آزادسازی زودهنگام سند وثیقه است و می‌تواند برای فرد بدهکار سودآوری هم داشته باشد. در برخی از موارد، فرد بدهکار باقیمانده‌ی بدهی خود را به بانک با استفاده از میزان سودی که از بانک دریافت می‌کند می‌پردازد و به اصطلاح حسابش یر به یر خواهد شد درحالی که سندش هم آزاد شده است.
تسویه حساب کامل
در شرایطی که بخشی از بدهی‌ها به بانک پرداخت شده و بخش دیگری هنوز باقیمانده است، در برخی موارد فرد به سند خود نیاز پیدا می‌کند. اگر فرد نتواند در بانک سرمایه‌گذاری کند، باید ضمن مراجعه به بانک مبلغ کل بدهی خود را محاسبه کرده و آن را به‌طور کامل تسویه کند. پس از تسویه حساب کامل بانک هم سندی را که نزد خود به امانت گرفته، آزاد خواهد کرد.
