مهلت تقدیم لایحه رفع نقص چقدر است؟

مطابق مواد ۵۴ و ۶۶ قانون آیین دادرسی مدنی مهلت رفع نقص (رفع نقص در پرونده حقوقی) دادخواست ۱۰ روز از تاریخ ابلاغیه رفع نقص به خواهان است. لازم به ذکر است در عمل مهلت ۱۰ روز ۱۲ روز محاسبه می‌شود. چون مطابق ماده ۴۴۵ قانون فوق الذکر روز ابلاغ و روز اقدام جزء مهلت محاسبه نمی‌شود.

آیا فوت یکی از وراث قبل از تقسیم ارث مانع از ارث بری می باشد؟

فوت ورثه بعد از مورث مانع از ارث بری نمی باشد لذا در این صورت ورثه او به عنوان جانشین او قرار می گیرند و آنچه مانع از ارث بردن اشخاص است فوت مقدم می باشد به طور مثال در صورتی که فرزندی قبل از پدرش فوت کند در این صورت همسر و فرزندان او از ارث پدر شوهر محروم می شوند مگر اینکه شخص فوت شده تنها فرزند خانواده باشد.

آیا فرزند ناشی از ازدواج موقت از پدر ارث می برد؟

براساس قانون و شرع برای اینکه زوجه بتواند ارث ببرد می بایست در نکاح دائم باشد لذا در صورت نکاح موقت از ارث سهمی نمی برد.

آیا زن نکاح موقت که در بیان عامه از آن تحت عنوان زن صیغه ای یاد می شود ارث می برد؟

براساس قانون و شرع برای اینکه زوجه بتواند ارث ببرد می بایست در نکاح دائم باشد لذا در صورت نکاح موقت از ارث سهمی نمی برد.

آیا پدر می تواند فرزند خود را از ارث محروم کند؟

براساس قانون هیچکس نمی تواند برای پس از فوت خود احدی از ورثه یا تمام وراث را از ارث محروم کند و اگر کسی بخواهد نصاب بیشتری را به یکی از فرزندانش بدهد و یا اینکه مانع از ارث بری وراث شود می بایست در زمان حیاتش تحت عنوان وصیت تا یک سوم اموالش را صلح و یا هبه نماید.

اقسام روش های تقسیم ارث

تقسیم ارث مابین وراث ممکن است به دو روش ذیل صورت گیرد:

 

1-تقسیم ارث با توافق میان وراث:

در صورتی که بین وراث توافقی در خصوص تقسیم ارث براساس سهم الارث قانونی وجود داشته باشد میان آنها توافق نامه ای منعقد می شود و براساس این توافق نامه که به امضای وراث رسیده است سهم هریک از آنها تعیین و پرداخت خواهد شد.

 

       2. عدم توافق و همکاری میان وراث در تقسیم ارث:

 

با وجود آنکه بعد از فوت فرد اموال و دارایی های باقی مانده به صورت قهری و اجباری به وراث متوفی انتقال می یابد ، گاهی وراث قادر به تراضی و توافق بر سر نحوه تقسیم و مدیریت ارثیه نبوده و در این امر دچار اختلافاتی با یکدیگر می گردند لذا در این صورت برای اینکه تقسیم اموال بین وراث صورت بگیرد می بایست قبل از تقدیم دادخواست جهت تقسیم وراث نسبت به دریافت گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف اقدام نمایند و در مرحله بعد در صورت لزوم نسبت به مهر و موم ترکه اقدام نمایند. به دلیل اینکه بین وراث در زمینه تقسیم اختلاف می باشد تحریر و تصفیه ترکه قبل از تقسیم نیز نیاز است، مراد از تحریر ترکه نوشتن صورت اموال و دیون متوفی می باشد که با پرداخت دیون وی تصفیه ترکه حاصل می شود. 

پس از طی کردن مراحل فوق الذکر نوبت به طرح دعوای تقسیم ترکه و تقاضای صدور حکم به تقسیم ترکه می باشد. تقسیم ترکه به معنای مشخص نمودن میزان سهم دقیق هر فرد از ارثیه است که هریک از وراث یا چنانچه متوفی اقدام به تعیین وصی نموده باشد می توانند تقاضای این امر را از محاکم قضایی بنمایند. پس از ثبت دادخواست تقسیم ترکه توسط هرکدام از وراثی که خواهان سهم الارث خود هستند، همه ورثه به دادگاه دعوت و به موضوع رسیدگی می شود. اگر چنانچه مال قابل تقسیم باشد سهم هریک از ورثه توسط دادگاه تعیین می شود، در غیر این صورت اموال متوفی به مزایده گذاشته می شود و پس از فروش، سهم هر یک از ورثه که در صندوق دادگستری می باشد بنا به حق السهم به آنان داده می شود. تقسیم مال در مواردی صورت می گیرد که مالیت مال از بین نرود. دادگاه در خصوص ارزش مال و ارزیابی آن از کارشناسان خبره در این خصوص استفاده می کند. در حکم صادره از مرجع صالح سهم الارث هریک از وراث به طور دقیق و معین ذکر می گردد و پس از آن هر یک از وراث می تواند با پرداخت مالیات بر ارث، بدون نیاز به کسب اجازه از سایرین اقدام به فروش سهم خود نماید.

آیا امکان محروم کردن ورثه در فرآیند تقسیم ارث وجود دارد؟

سوالی که ممکن است برای خیلی از کابران مطرح شود این است که آیا شخص می تواند قبل از فوتش ورثه آینده خود را از ارث محروم کند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که براساس قانون هیچ کس نمی تواند مانع ارث بری وراث شود و در صورتی که شخصی بخواهد از ارث بری وراث خود ممانعت نماید یا می بایست از طریق وصیت تا یک سوم سبب کاهش میزان ارث ورثه شود یا اینکه از طریق صلح و هبه قبل از فوت نسبت به انتقال اموالش اقدام نماید.

تقسیم ارث و تفاوت آن با حصر وراثت

‌حصر وراثت گواهی است که از سوی شورای حل اختلاف صادر می شود که در آن تعداد وراث و سهم آنها مشخص شده است و این گواهی مشتمل بر تقسیم نمی باشد.به همین جهت وراث در صورتی که خواستار تقسیم ارث متوفی می باشند یا می بایست در زمینه تقسیم ارث براساس سهم الارث قانونی توافق نمایند و یا اینکه جهت تقسیم ارث درخواست تقسیم ارث را در دادگاه صالح مطرح نمایند.

تقسیم ارث در چه صورتی تحقق می یابد؟

تقسیم ارث در صورتی تحقق پیدا می کند که حقوق و دیونی که بر ذمه میت بوده است پرداخت شده باشد هم چنین اینکه هزینه کفن و دفن نیز پرداخت شده باشد.

تقسیم ارث به چه معناست و به چه نحوی صورت می گیرد؟

تقسیم ارث در واقع قسمت کردن اموال متوفی بین وراق به نسبت سهم الارث قانونی آنها می باشد. قانون مدنی در مبحث مربوط به ارث به طبقات و درجات ارث پرداخته است و بیان داشته است که در صورتی فردی مورث محسوب می شود که با متوفی رابطه سببی یا نسبی داشته باشد. 

براساس ماده 862 قانون مدنی، اشخاصی که به موجب نسب ارث می‌برند سه طبقه‌اند:

 

 1-پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد.

 2-اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها.

 3-اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آن‌ها. 

نکته: با بودن طبقه قبلی از وراث، طبقه بعدی ارث نمی برد، یعنی اگر متوفی دارای پدر و مادر یا فرزند باشد دیگر خواهر و برادر او ارث نمی برند .

نکته : در صورت وجود درجه قبل، درجه مابعد ارث نمی برد یعنی اگر برای متوفی فرزندی باشد، نوه ارث نمی برد.

نکته: درجه نزدیک و طبقه بالاتر مانع از ارث بری درجه دورتر و طبقه بعدی می شود.

علاوه بر خویشان نسبی که در قسمت بالا به آنها اشاره شد خویشان سببی که رابطه آنها ناشی از زوجیت هست نیز از متوفی ارث می برند و مراد از خویشان سببی زن و شوهر می باشد.

نکته: در صورتی زن و مرد از هم ارث می برند که رابطه زوجیت آنها دائم باشد لذا در عقد موقت ارث بری تحقق پیدا نمی کند.

چه افرادی در قانون دارای اهلیت محسوب نمی شوند؟

1=مجانین

2=صغار

3=سفها که در قانون به این ها محجورین اطلاق می شود

منظور از ابراء چیست ؟

طبق ماده ۲۹۸ قانون مدنی منظور از ابراء این است که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر نماید و هم چنین در ماده ۲۹۰ همین قانون بیان شده که یکی از شروط برای تحقق ابراء اهلیت داشتن دائن است.

موارد منع ایراد تأمین دعوای واهی

 به موجب ماده 110 قانون آیین دادرسی مدنی در دعاوی که مستند آنها چک یا سفته یا برات باشد و همچنین در مورد دعاوی مستند به اسناد رسمی و دعاوی علیه متوقف، خوانده نمی تواند برای تأمین خسارات احتمالی خود تقاضای تأمین نماید. ذکر موارد منع در این ماده بر این امر دلالت دارد که اصل بر جواز ایراد تأمین دعوای واهی از جانب خوانده است، مگر اینکه مورد از موارد استثنایی مذکور در ماده 110 باشد. به عبارت دیگر، این مصادیق که به عنوان استثنا در ماده فوق آمده، تفسیر مضیق میشوند و نباید آنها را گسترش داد.. با توجه به نص ماده ،110 در فرضی خوانده نمی تواند ایراد تأمین دعوای واهی را مطرح سازد که دعوای خواهان مستند به چک، سفته یا برات یا مستند به سند رسمی باشد. چرا که در این موارد مقنن فرض کرده که احتمال واهی بودن دعوا بسیار پایین است.. در مورد اوراق تجاری )سفته، چک و برات( هرگاه مهلت های قانونی در مورد واخواست عدم تأدیه یا طرح دعوا رعایت نشده باشد، سند مزایای تجاری خود را از دست می دهد و تبدیل به سند طلب عادی )حقوقی( می گردد. در این صورت خوانده می تواند ایراد تأمین دعوای واهی را مطرح سازد .

مهلت طرح ایراد تامین دعوای واهی

مهلت طرح ایراد تامین دعوای واهی در قانون به طور صریح مشخص نشده است؛ اما با توجه به غیر آمره بودن این ایراد و ماده 87 قانون آیین دادرسی مدنی خوانده تا پایان جلسه اول دادرسی فرصت دارد که این ایراد را مطرح کند. اگر طرح ایراد در ابتدای جلسه یا قبل از جلسه اول دادرسی و پیش از ورود دادگاه در ماهیت دعوا باشد، دادگاه به دو دلیل مکلف است قبل از ورود در ماهیت نسبت به این ایراد تصمیم گیری کند: 

 

اول اینکه، وفق مفهوم مخالف ماده 90 قانون آیین دادرسی مدنی اگر ایرادات پیش از پایان جلسه اول دادرسی اعلام شود، دادگاه مکلف است قبل از رسیدگی به ماهیت دعوا در مورد آن اتخاذ تصمیم کند.

 

 دوم اینکه، با وارد دانستن ایراد تامین دعوای واهی، دادگاه نوع، میزان و مهلت سپردن تامین از جانب خواهان را تعیین و رسیدگی را متوقف می کند. چه بسا خواهان حاضر یا قادر به سپردن تامین نباشد که در این صورت، رسیدگی ماهوی انجام شده از جانب دادگاه، عبث و بیهوده می شود. زیرا اگر مدت مقرر در قرار دادگاه برای دادن تأمین منقضی شود و خواهان تامین ندهد به درخواست خوانده، قرار رد دادخواست خواهان صادر می شود .

استثنائات تامین دعوای واهی

به موجب ماده 109 قانون آیین دادرسی مدنی ، ایراد تامین دعوای واهی در امور ترافعی می باشد و نمی توان در امور حسبی آن را طرح کرد. در عین حال، اگر امر حسبی قالب ترافعی داشته و به صورت دعوا مطرح شود، باید پذیرفت که ایراد تامین دعوای واهی قابل طرح می باشد . بنابراین دعاوی امور حسبی و غیر ترافعی از استثناهای تامین دعوای واهی محسوب می شوند و امکان اخذ تامین دعوای واهی در این خصوص دعاوی ممکن نیست .

نتیجه ایراد تامین دعوای واهی

قرار تامین دعوای واهی، اقدامی احتیاطی حسب تقاضای خوانده می باشد تا سوء استفاده از حق، موجب ضرر خوانده نگردد. مطابق اصل سی و چهارم قانون اساسی، دادرسی حق افراد است و همه افراد حق دارند برای رسیدن به مطالبات خود به دادگاه مراجعه کرده و دادخواهی نمایند. اما این حق، حقی مطلق نبوده و مدعی نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر نماید. در این خصوص ماده ١٠٩ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر نموده است:

 

“در کلیه دعاوی مدنی اعم از دعاوی اصلی یا طاری و درخواستهای مربوط به امور حسبی به استثنای مواردی که قانون امور حسبی مراجعه به دادگاه را مقرر داشته است، خوانده می تواند برای تادیه خسارات ناشی از هزینه دادرسی و حق الوکاله که ممکن است خواهان محکوم شود از دادگاه تقاضای تامین نماید. دادگاه در صورتی که تقاضای مزبور را با توجه به نوع و وضع دعوا و سایر جهات موجه بداند، قرار تامین صادر می نماید و تا وقتی که خواهان تامین ندهد، دادرسی متوقف خواهد ماند و در صورتی که مدت مقرر در قرار دادگاه برای دادن تامین منقضی شود و خواهان تامین ندهد به درخواست خوانده قرار رد دادخواست خواهان صادر می شود.

 

تبصره – چنانچه بر دادگاه محرز شود که منظور از اقامه دعوا تاخیر در انجام تعهد یا ایذای طرف یا غرض ورزی بوده، دادگاه مکلف است در ضمن صدور حکم یا قرار، خواهان را به تادیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم نماید.”

هزینه دادرسی ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر

هزینه دادرسی ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر معادل هزینه دادرسی دعوای اصلی در مرحله تجدیدنظر است.

مهلت طرح دعوای ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر

بموجب ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی ، مهلت طرح دعوای ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر، مشابه مرحله بدوی است. که وارد ثالث می بایست تا قبل از ختم دادرسی نسبت به طرح دعوا اقدام نماید.

آیا امکان ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر وجود دارد؟ ( شرایط ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر )

بموجب ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی امکان طرح دعوای ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر تا قبل از اعلام ختم دادرسی از طرف دادگاه وجود دارد.

مهلت ورود ثالث ( دعوای ورود ثالث تا چه زمانی قابل طرح است؟ )

بموجب ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی ، مهلت اقامه دعوای ورود ثالث تا زمان اعلام ختم دادرسی مقرر شده است. توضیح اینکه تا زمان اعلام ختم دادرسی چه درمرحله بدوی ، واخواهی و تجدیدنظر امکان ورود ثالث وجود دارد. لذا وارد ثالث جهت امکان بهره مندی از فرصت های دفاعی مضاعف بهتر است به محض اطلاع وارد روند دادرسی شود .