مبیع

در اصطلاح حقوقی به مالی که فروخته میشود مبیع گفته می شود که در معاملات مربوط به املاک منظور از مبیع، ملک مورد معامله می باشد.

عقد بیع املاک

منظور از این واژه قرارداد خرید ملک است که در آن خریدار در مقابل پرداخت مبلغی معین به عنوان بهای ملک، مالک آن می گردد.

اعراض

منظور از اعراض ساقط نمودن حق عینی می باشد مثلاً زمانی که من بر این دفتر دارای حق عینی هستم و آن را آتش بزنم در حقیقت از حقی که نسبت به این دفتر داشته ام اعراض نموده و روی برگردانده ام و حق خود را ساقط نموده ام. در اصطلاح حقوقی به چنین عملی اعراض گفته می شود.

حق عینی

رابطه بین شخص و یک جسم خارجی است مثل حق مالکیت مثلاً من مالک این دفتر هستم یعنی یک حق مالی بین من و این جسم خارجی پدید آمده که همان مالکیت است.

ملک بازداشتی

ملکی که به دستور مراجع و محاکم قضایی و بنا بر دلایلی مثل بدهی توقیف شده باشد ملک بازداشتی نام دارد که در چنین حالتی تا زمان رفع بازداشت نمی‌توان آن را مورد خرید و فروش یا انتقال به غیر قرار داد.

ملک موروثی

ملک موروثی ملکی است که مالک آن فوت نموده و آن ملک به ورثه منتقل شده باشد که در چنین صورتی وراث می توانند با ارائه مدارکی از قبیل تقاضای صدور سند ملکی فرم گواهی حصر وراثت، فرم ۱۹ مالیاتی، اصل سند مالکیت مورث، از اداره ثبت محل درخواست کنند تا برای آنها سند مالکیت صادر شود.

ملک مجهول المالک

ملک مجهول المالک از نظر مقررات ثبتی به ملکی گفته می شود که ظرف مهلت مقرر یعنی ۶۰ روز از تاریخ انتشار آگهی ماده ۱۰ قانون ثبت که اصطلاحاً آگهی مقدماتی نامیده می شود به وسیله اظهارنامه درخواست ثبت آن صورت نگرفته و یا اظهارنامه مربوطه در مهلت قانونی به ثبت اعاده نگردیده باشد حتی اگر دارای مالک معلوم باشد ولی بر اساس قانون مدنی ملک مجهول المالک، ملکی است که قبلا در مالکیت شخص یا اشخاصی بوده و چشم پوشی و اعراض مالک از ملک خود مسلم نیست و یا عدم اعراض و چشم‌پوشی مالک محقق می باشد ولی به جهتی از جهات مالک آن شناخته نیست.

ملک ثبت شده

ملک ثبت شده ملکی است که دارای سابقه ثبت در دفتر املاک می باشد.

ملک جاری

ملک جاری به ملکی گفته می شود که سابقه ثبت در دفتر املاک را ندارد.

مشجر

منظور از مشترک زمینی است که در آن درخت وجود دارد در حقیقت مشجر هم معنی باغ می باشد.

عرصه و اعیان

کلمات عرصه و اعیان کلماتی هستند که خیلی مورد استفاده قرار می گیرند. منظور از عرصه، زمین است و منظور از اعیان همه آثار غیر منقولی است که انسان در روی زمین ایجاد می کند مثلاً خانه یا درخت.

ملک

در اصطلاح حقوقی منظور از واژه ملک دسته ای از اموال است که به مالکیت اشخاص در آمده اند ولی در معاملات ملکی منظور از ملک همان خانه و زمین است که مورد معامله واقع می گردد.

عین و منفعت

اموال را در یک تقسیم بندی می توان به عین و منفعت تقسیم نمود که منظور از عین، مالی است که ماهیت مستقل دارد و وجود آن وابسته به مال دیگری نیست مانند میز و صندلی ولی منفعت مالی است که به تدریج از عین مال دیگری به وجود می‌آید و وابسته به مال دیگری است و به عبارت دیگر از آن حاصل می گردد.برای مثال خانه عین است و سکونت در آن منفعت.

مال منقول و غیرمنقول

اموال منقول، اموال مادی هستند که قابل جابجایی از مکانی به مکان دیگر می باشند بدون آنکه به خود آن ها یا محل استقرار آنها آسیبی وارد شود مانند خودرو. ولی در مقابل، مال غیر منقول مالی است که جابجایی آن غیر ممکن است و سبب آسیب به خود آن مال یا محل استقرار آن می گردد.

مال

آنچه که دارای ارزش اقتصادی برای داد و ستد می باشد را مال می گویند.

مسئولیت تضامنی غاصب

مورد دیگر مسئولیت تضامنی در فرض غاصبان یک ملک است. به موجب قانون مدنی در صورتی که یک مال که متعلق به غیر است و بدون اجازه وی مکررا انتقال یابد هریک از انتقال دهندگان به صورت تضامنی مسئول خسارات وارده به مالک اصلی خواهند بود.

مسئولیت تضامنی در شرکت تضامنی

مورد دیگر مسئولیت تضامنی در شرکت های تضامنی است، مسئولیت شرکا در خصوص تعهدات شرکت در مقابل اشخاص تضامنی است و بدین معنی است که اگر شرکت تعهدی داشته باشد و پس از اینکه شرکت منحل شد و آن تعهد یا طلب پرداخت یا انجام نشد هریک از شرکا در خصوص آن مسئول و ملزم به ادای آن می باشند و می توان علیه همه آن ها اقدامات قانونی به عمل آورد.

مسئولیت تضامنی در چک

شایع ترین مورد مسئولیت تضامنی را می توان در خصوص صادر کنندگان و ظهرنویسان (پشت نویسان) چک و سفته بیان کرد. که مطابق با قانون تجارت این حق برای دارنده چک به وجود آمده است که بتواند به جهت وصول وجه چک به هریک از ظهرنویسان یا صادرکنندگان مراجعه و یا اقدامات قانونی را علیه آنها به عمل آورد.

 

مسئولیت تضامنی

حال که با انواع مسئولیت، اوصاف و گستردگی آن آشنا شدیم مسئله ی مهم و قابل تامل میزان مسئولیت است.

مسئولیت را می توان به به دو دسته نسبی و تضامنی تقسیم نمود که آن ها عبارتند از :

مسئولیت نسبی: میزان مسئولیت در فرض نسبی به عوامل مختلفی همچون میزان تعهد، میزان تقصیر و… بستگی دارد و در صورت اثبات این امر شخص فقط و فقط تا همان مقدار تعیین شده مسئول می باشد.

برای مثال فرض کنید سرنشینان دو خودرو با یکدیگر تصادف نموده و پس از بررسی مشخص می شود که هردو به میزان مساوی قصور داشته اند که در این صورت مسئولیت و جبران خسارت نیز باید به صورت مساوی جبران شود.

مسئولیت تضامنی: نوع دیگر مسئولیت، مسئولیت تضامنی می باشد که در آن میزان مسئولیت برخلاف نسبی که مشترک یا درصدی بود در مسئولیت تضامنی میزان مسئولیت کامل و صد درصدی می باشد.

به بیان دیگر در مسئولیت تضامنی در صورتی که چند نفر مسئول یا مقصر باشند همه ی آنها مسئول پرداخت تمام و کمال وجه، جبران خسارت و… می باشند و به نوعی مسئولیت تضامنی کامل ترین نوع از میزان مسئولیت است.

مسئولیت قراردادی

همانطور که از نامش پیداست، مسئولیت، تعهد و ضمانی است که به وسیله ی یک تعهد به وجود می آید. مسئولیت های قراردادی نسبت به مسئولیت مدنی و غیر قراردادی شایع تر است و بسیاری از تعهدات را در برمی گیرد.

برای مثال انعقاد قرارداد فروش خانه والزام طرفین به تعهداتی که در برابر یک دیگر دارند.