اقدامات دارنده چک کیفری :

1- گرفتن دستور جلب صادرکننده 

2- توقیف اموال

3- ممنوع الخروجی 

4- محکومیت به مجازات حبس 

5- محکومیت به نداشتن دسته چک 

 

شرایط لازم برای شکایت کیفری چک بلامحل :

الف - رعایت مهلت شش ماه جهت برگشت چک 

ب - رعایت مهلت شش ماه برای تقدیم شکوائیه

ج - بدون تاریخ نبودن چک 

د - تضمینی نبودن چک 

ه - به روز بودن چک 

ط - بدون مبلغ نبودن چک 

ی - بانکی بدون چک 

راههای مطالبه وجه چک

- مراجعه به دادگاه و تقد​یم دادخواست مطالبه وجه چک

به این نوع اقدام و شکایت به اصطلاح عامیانه شکایت حقوقی مطالبه وجه چک گفته میشود و به چکی که در مورد آن این اقدام صورت میگیرد چک حقوقی گفته میشود.

 

اقدامات دارنده چک بلامحل :

الف - توقیف حسابهای بانکی 

ب - توقیف ملک و اموال غیر منقول

ج -  توقیف اموال منقول (مثل خودرو) 

د - ممنوع الخروجی

 

 

2- شکایت کیفری علیه صادرکننده چک بلامحل 

 

در این اقدام که به اصطلاح به آن اقدام کیفری گفته میشود دارند چک صرف نظر از وجه چک خود مجازات صادرکننده را درخواست میکند. 

 

3- مراجعه به اداراه اجرای ثبت و درخواست صدور اجرائیه

دارند چک علاوه بر دو اقدام مذکور در بالا میتواند با مراجعه به اداره اجرای ثبت جهت صدوراجرائیه اقدام نماید.

به موجب قانون نحوه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و آیین نامه اجرای آن دارند سند لازم الاجرا از جمله چک و سند ازدواج ، حق خواهد داشت بدون نیاز به مراجعه به دادگاه و طرح شکایت اجرای سند خود را از این اداره خواسته و اقدام به توقیف اموال و در نهایت وصول طلب خود بنماید. 

 

نکات مهم و مقررات سفته

• سفته تنها در صورتی سند تجاری است که ظرف 10 روز پس از سر رسید واخواست شود.
• منظور از واخواست سفته مراجعه به اداره واخواست و درخواست ارسال اخطار به بدهکار و اثبات مطالبه آن رأس موعد است.
• اگر سفته ظرف موعد مقرر واخواست شود دارنده از امتیازات قانونی مانند رسیدگی خارج از نوبت وتوقیف اموال بدون خسارت احتمالی و امکان شکایت از ضامنین و ظهرنویسان برخوردار می شود.
• در حال حاضر و با تشکیل دادگاه ویژه تجارت شاید بتوان گفت طرح دعوا در این دادگاه نیز خود نوعی امتیاز برای دارنده است.
• مقررات سفته، چک و برات در بسیاری از موارد در قانون تجارت مشترک و یکسان است و البته تفاوت هایی هم دارد.
• سفته بر خلاف چک دو تاریخ دارد؛ یکی تاریخ صدور و دیگری تاریخ پرداخت، این یعنی سفته وسیله تأمین اعتبار است و نه پرداخت بدهی و دین.
• به نظر نگارنده صادرکننده سفته تنها در صورتی که دارنده بدون واخواست، وجه آن را مطالبه نماید می تواند از امکان اعسار و تقسیط بدهی بهره ببرد، چون سفته ذاتاً یک سند تجاری بوده و صدور آن عمل تجاری محسوب می شود.
• شکایت برای مطالبه وجه سفتهاز جمله دعاوی حقوقی و مالی بوده و مستلزم پرداخت هزینه دادرسی در حدود سه و نیم درصد مبلغ سفته است.
• برای شروع دعوای مطالبه وجه سفته و توقیف اموال باید به دفتر خددمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست مطالبه وجه سفته بدهید البته بسته به اینکه سفته را واخواست نموده باشید نحوه رسیدگی و نتیجه دعوا متفادت است.
• دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه وجه سفته دادگاه محل اقامت خوانده است البته مطابق ماده 13 از قانون آیین دادرسی مدنی خواهان می تواند انتخاب های دیگری هم داشته باشد. 
• توصیه می شود قبل از هر اقدامی برای اطلاع از سریع ترین و مناسب ترین راه برای اقدام در خصوص مطالبه وجه سفته و توقیف اموال وتامین خواسته حتما با یک وکیل متخصص دعاوی حقوقی و تجاری مشاوره نمایید.

قوانین متفرقـه :

  قانون صدور چک مصوب 1355 و اصلاحات بعدی 1382 ، قانون جرایم  رایانه ای مصوب 1388، قانون پزشکی و دارویی و درمان ، قانون اخلالگران در تاسیسات آب و برق ، قانون کیفر بزه های مربوط به راه آهن و ...

آیا چک های برگشت خورده قدیمی بابت ضمانت بانکی هم شامل قانون جدید 99 می شوند؟

چک های قدیمی که اقدام به اخذ فرم (گواهینامه عدم پرداخت گردیده) به دلیل عدم داشتن کد رهگیری به قانون جدید تسری پیدا نمی کند.

در قانون جدید چک نحوه انتقال چکی که برگشت خورده به شخص دیگری چگونه است ؟

می بایست از طریق وکالت رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی فرد برگشت زننده چک ، کلیه حقوق خود را نسبت به آن چک به  فرد جدید منتقل نماید و فرد جدید نیز از طریق آن وکالت نامه می تواند تقاضای صدور اجرائیه کند.

چک جدید یا چک صیاد هنوز هم وجه کیفری دارند؟

بله، چک های صیاد قابلیت شکایت کیفری دارند.

اگر کسی اعتبار لازم برای داشتن دسته چک را نداشته باشد چه باید کرد؟

این افراد باید از چک های بانکی استفاده کنند .

قانون جدید چک در سال 99 چیست؟

اگر فردی بخواهد چکی را از تاریخ ۲۱ آذر ۹۹ به بعد صادر نماید، باید وارد سامانه چکاوک شده و مبلغ چک را درج کند؛ ضمن اینکه ذی‌نفع را مشخص کرده و پس از آن، عملیات فیزیکی صدور چک را انجام دهد.

بر این اساس، در زمان صدور چک سیستم به فرد نشان می‌دهد که آیا اجازه صدور چنین چکی را دارد و در سقف مجاز برای صدور چک قرار دارد یا خیر؛ البته در این سامانه تعداد چک برگشتی وی نیز نمایش داده شده و اگر چک برگشتی نداشته باشد، آنگاه در صلاحیت وی هست که چک جدید صادر نماید.

در نتیجه از ۲۱ آذر سال ۹۹، آن دسته از چک‌هایی که صادر می شوند ، مکلف به تسویه صرفاً در سامانه چکاوک و طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهایی هستند، به نحوی که از این تاریخ به بعد، صدور چک بانکی در وجه حامل ممنوع خواهد بود.

همچنین برای پرداخت وجه هر چک بانکی، باید استعلام لازم از سامانه صیاد صورت گرفته و بر اساس آن، پرداخت انجام شود؛ این در حالی است که بر اساس این روش، صدور و ظهرنویسی چک در وجه حامل ممنوع است.

چک کیفری چیست؟

چک کیفری تفاوت‌های بسیاری با انواع چک های حقوقی دارد .

در رابطه با چک کیفری می‌توان با مراجعه به دادسرا و تنظیم شکایت کیفری، وجه کیفری را مطالبه کرد و پس از وصول وجه متهم که صاحب چک بلامحل مذکور است پس از حضور در دادسرای منطقه با تفهیم اتهام و با صدور قرار تامینی از قبیل وثیقه و یا کفالت مواجه می‌شود.

در صورتی که شخصی که صاحب چک بلامحل است نتواند وثیقه مذکور را تامین کند در ابتدا زندان خواهد رفت و ضمناً با توجه به مبلغ چک او حبسی مشخص برای وی تعیین می گردد.

چک حقوقی چیست؟

دارندگان چک های حقوقی می‌توانند برای مطالبه حق خود به دادگاه حقوقی مراجعه کنند و با انجام کارهای اداری از جمله ارائه دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی متعلقه، وجه مورد نظر خود را دریافت کنند.

آیا صدور چک حامل ممنوع شده است؟

صدور چک بانکی در وجه حامل، پشت‌نویسی و ظهرنویسی چک بر اساس قانون جدید چک از ۲۱ آذر ۹۹ ممنوع خواهد بود و هر گونه نقل و انتقال چک باید در سیستم یکپارچه بانک مرکزی به ثبت برسد.

چک‌هایی که تاریخ صدور آنها قبل از ۲۱ آذر ۹۹ باشد، تابع قانون زمان صدور هستند؛

از نظر قانونی بعد از تاریخ ۲۱ آذر، چیزی به نام چک در وجه حامل وجود نخواهد داشت.

تفاوت چک عادی با چک تایید شده ویا چک بانکی چیست؟

برخلاف چک های عادی  چک های تایید شده  از اعتبار پرداختی بالاتری برخوردارند ، زیرا بانک وجود وجه چک را در حساب تایید می کتد . 

همچنین در چک های تایید شده ، بانک حساب صادر کننده را به میزان مبلغ مندرج در چک جدا و مسدود می کند و وجه تأیید شده را تنها به دارنده چک پرداخت می کند . 

چک تضمینی و یا بانکی نیز ، در وجه بانک صادر کننده و یا یکی از شعب همان بانک خواهد بود و تضمین پرداخت وجه توسط خود بانک است  وحکم پول نقد را دارد.

ضمانت وصول چک عادی چگونه است؟

چک عادی، چکی است که صاحب حساب آن را در وجه سایر افراد صادر می کند .

 این نوع از چک ها اعتبار پرداختی خاصی ندارند و تنها به اعتبار صاحب حساب می توان به آنها اطمینان کرد .

از افرادی که به حساب آنها مطمئن نیستید یا شناخت کافی از آنها ندارید ،  چک تایید شده یا چک تضمینی به جای چک عادی دریافت کنید.

مزیت چک بانکی چیست؟

مزیت چک تضمینی و یا بانکی این است که ،تضمین پرداخت وجه توسط خود بانک است  وحکم پول نقد را دارد.

چک تضمینی چیست؟

چک تضمین شده یا چک بانکی به چکی گفته می شود که به درخواست مشتری توسط بانک صادر می شود .

 این نوع چک در وجه بانک صادر کننده و یا یکی از شعب همان بانک خواهد بود .

چک مسافرتی چیست ؟

چک مسافرتی در واقع همان تراول چک است که توسط بانک صادر می شود و مبلغ چک بر روی آن درج شده است  و حکم پول ند را دارد.

چک مدت دار چیست ؟

چک مدت دار یا وعده دار چکی است که امروز برای تاریخی در آینده  صادر شود و تاریخ صدور و سررسید آن متفاوت باشد . 

آیا خسارات ناشی از صدور چک بلامحل ای که به دارنده چک وارد شده است، قابل مطالبه است یا خیر؟

طبق تبصره الحاقی ماده ۲ قانون صدور چک، دارنده چک می تواند قبل یا بعد از صدور حکم محکومیت صادر کننده چک را نسبت به پرداخت همه خسارات و هزینه های وارد شده که مستقیما و به طور متعارف در جهت وصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است را از دادگاه تقاضا کند. در خصوص پرونده هایی که منتهی به صدور رای شده است درخواست باید به همان شعبه صادر کننده رای ارائه شود.